Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) ''Yıllık raporuna'' göre, Türkiye'de 5 bin 186 gerçek kişinin, bankalarda 1 trilyon liranın üzerinde parası bulunuyor.
2004 yılı sonu itibarıyla, yurtiçi ve yurtdışında yerleşik gerçek kişiler ile tüzel kişilikler dahil edildiğinde ise bankalarda 1 trilyon liranın üzerinde 12 bin 785 hesap bulunuyor.
BDDK'nın ''Yıllık Raporu'na göre'' bankalarda 1 trilyon liranın üzerinde hesabı bulunan 12 bin 785 kişinin 12 bin 360'u yurtiçinde yerleşik, 425'i de yurtdışında yerleşik kişilerden oluştu
Bir
başka ayırıma göre 1 trilyon Liranın üzerindeki 12 bin 360 hesaptan, 5 bin 186'sı yurtiçinde yerleşik kişiler, 7 bin 174'ü de tüzel kişilere ait durumda. Bankalarda büyüklük ve hesap adedi açısından mevduatın dağılımı incelendiğinde, 2004 yılı sonu itibarıyla, yurtiçi yerleşiklere ait mevduatın yoğunlaşma eğiliminde, 2003 yılı sonuna göre belirgin bir değişiklik olmadı.
Büyüklük olarak yoğunlaşmanın daha çok, 51 bin-250 bin YTL (51 milyar-250 milyar lira) arası mevduat ile 1 milyon YTL (1 trilyon lira) üzeri mevduatta bulunduğu görüldü.
2004 yılı Aralık ayında 51 bin YTL (51 milyar lira) ve üzeri mevduatın toplam mevduat içerisindeki payı yüzde 64.6 olarak gerçekleşirken, 50 bin YTL (50 milyar lira) ve altı mevduatın toplam mevduat içindeki payı yüzde 35.4 oldu.
BANKALARDA TOPLAM HESAP ADETİ 80 MİLYONA ÇIKTI
2003 yıl sonunda yaklaşık 79.7 milyon olan toplam hesap adedi, 2004 yıl sonu itibarıyla, yüzde 1.5 oranında artarak 80 milyon 87 bin 288'e yükseldi. Söz konusu hesapların adet olarak yüzde 99.5'i, büyüklük olarak yüzde 96.7'si yurt içi yerleşiklere ait iken, yurt dışında yerleşikler için aynı oranlar sırasıyla yüzde 0.5 ve yüzde 3.3 olarak gerçekleşti.
Mevduat hesaplarının yüzde 15.3'ü 0-10 bin YTL (0-10 milyar lira), yüzde 20.1'i 11-50 bin YTL (11 milyar-50 milyar lira) arası, yüzde 21.4'ü ise 51-250 bin YTL (51 milyar-250 milyar lira) arası bakiyeye sahip olan hesaplardan oluştu.251 bin YTL (251 milyar lira) ve üzerindeki mevduatın toplam mevduat içerisinden aldığı pay ise yüzde 43.2 olarak belirlendi.
MEVDUAT HACMİ
Bankacılık sektörünün mevduat hacmi ise 2004 yılı Aralık sonu itibarıyla, önceki yıl sonuna göre reel bazda yüzde 8.1 artarak, 191 milyar YTL (191 katrilyon lira) seviyesine yükseldi. Dolar bazında artış oranı ise yüzde 27.9 oldu ve toplam mevduat 142.4 milyar dolara ulaştı.
Geçen yıl Aralık sonu itibarıyla bankacılık sektöründe mevduatın yüzde 44.6'sı döviz tevdiat hesaplarından (DTH), yüzde 32.7'si Türk Parası tasarruf mevduatından ve yüzde 22.6'sı Türk Parası resmi, ticari ve diğer kuruluşlar mevduatından oluştu.
Mevduatın banka grupları itibarıyla dağılımı incelendiğinde, 2004 yılında kamu bankaları ve yabancı bankaların toplam mevduattan aldıkları payın arttığı, diğer grupların mevduattan aldıkları payın ise azaldığı görüldü.
KAMU BANKALARININ MEVDUATTAN ALDIĞI PAY ARTTI
2004 yılında kamu bankalarının toplam mevduattan aldıklar pay yüzde 38.5'ten yüzde 42.4'e yükseldi. Bu artışta, İmar Bankası mudilerine yapılacak ödemeler için Ziraat Bankası'na aktarılan mevduat etkili oldu.
2004 yılında Türk Parası mevduat reel yüzde 16.3 artarak 105.7 milyar YTL'ye (105.7 katrilyon lira) ulaşırken, DTH reel yüzde 0.6 azaldı ve 85.4 milyar YTL (85.4 katrilyon lira) olarak gerçekleşti.
2003 yılı sonu ile kıyaslandığında, 2004 yılında TMSF bankaları grubu hariç tüm banka gruplarında yabancı para mevduatın payının azaldığı, Türk parası mevduatın payının ise arttığı görüldü.
2004 yılında DTH'nin toplam mevduat içerisindeki payı 2003 yıl sonuna göre 3.9 puan azaldı. Yabancı para mevduatın payının azalmasında döviz kurlarındaki gerileme ve Türk Lirasına artan güven belirleyici oldu.
YABANCI PARA AĞIRLIKLI MEVDUAT YAPISINA DEVAM
Yabancı para cinsinden mevduatın payında azalma olmakla birlikte, hem özel bankalar hem de yabancı bankaların yabancı para ağırlıklı mevduat yapısının 2004 yılında da devam ettiği görüldü. Kamu bankalarında ise Türk parası cinsinden mevduat ağırlıklı oldu.
Döviz tevdiat hesaplarının para birimlerine göre dağılımı incelendiğinde, 2004 yılında dolar cinsinden hesaplarda düşüş, Avro cinsinden hesaplarda artış görüldü. Nitekim 2003 yılı sonunda yüzde 60.3 olan dolar cinsinden hesapların payı Aralık 2004'de 1.2 puan azalarak yüzde 59.1'e geriledi. Söz konusu dönemde Avro cinsinden hesapların payı ise 3.2 puan artarak, yüzde 36.6 oranında gerçekleşti. Bu gelişmede, Avro/dolar paritesinin Avro lehine değişmesi belirleyici oldu.
VADELERİN DAĞILIMI
Bankacılık sisteminin kaynakları içerisinde en önemli paya sahip mevduat ''vade yönünden'' incelendiğinde, gerek Türk parası gerekse yabancı para cinsinden mevduatın vadesinde kısalma olduğu göze çarptı.
Türk parası mevduatta İmar Bankası mevduatının etkisiyle 12 ay ve üzeri vade dilimindeki mevduatın payında gerçekleşen artış göz ardı edildiğinde, Türk parası mevduat ve DTH'nin, 1 aya kadar vade dilimi hariç olmak üzere, tüm vade dilimlerinin toplam içerisindeki payı azaldı.
Buna karşın, Türk Parası mevduat ve DTH yönünden 1 aya kadar vadeli mevduatın toplam içerisindeki payının arttığı görüldü. Türk parasının mevduatın yüzde 45.9'u 1 aya kadar vadeli iken, DTH'lerin yüzde 69'u 1 aya kadar vade diliminde bulunuyor.
Bu arada Türk bankacılık sektörünün kısa vadeli mevduat ağırlıklı kaynak yapısı nedeniyle, faize duyarlı pasiflerinin ortalama vadesinin, faize duyarlı aktiflerinin ortalama vadesinden kısa olması ise faiz oranlarında meydana gelecek ''düşüşlerin sektörü olumlu, yükselmelerin ise olumsuz'' yönde etkileyebileceğini gösterdi.
5 bin 186 kişinin 1 trilyon parası var
