 |
| 'Çok çocuk sahibi olmanın maddi ve manevi yükleri göz ardı edilmemeli
|
|
Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Bengi Semerci, aileler ve bebekler açısından çoğul gebelikleri değerlendirdi...
* Neden Türkiye'de kadınlar çoğul gebeliğe sevinir? Kırsal kesim kökenli ailelerde geleneksel olarak kadın anne olunca kendine yer edinir. Anne olamayan kadının aile içinde adı yoktur. Hatta sadece adının değil, ev içinde varlığının da olabilmesi için erkek çocuk annesi olması gerekir. Yine kırsal kesimde bebek yitimi sık görüldüğünden, çok çocuk olması istenen bir durumdur. Eğer infertilite (kısırlık) sonrası, bebek sahibi olmak söz konusu ise çoğul gebelik aile, özellikle anne tarafından yeğlenen bir durum olmaktadır. Aynı şey kentli infertil anneler için de geçerlidir. Tek seferde daha çok sahip olma arzusu, hem kaybetme riskine karşı bebeği yedekleme kaygısından, hem de pahalı, zor bir süreci tek seferde tamamlayarak, birden fazla çocuk sahibi olma isteğinden kaynaklanır.
* Sizce tüp bebek için tedavi gören ailelere çoğul gebeliklerin riskleri yeterince anlatılıyor mu? Doktorlar tarafından, ailelere çoğul gebeliklerin riskleri anlatılmıyor. Özellikle doğacak bebekler açısından bilgilendirilmemiş olan ailelerin, bu sorunlarla karşılaştıklarında yıkım ve tepkileri daha yoğun oluyor. Çoğul gebelik hem çocuk hem de aile için pek çok risk taşıyor ama bizim açımızdan önemli olan annelerin yaşadığı ruhsal sorunlardır. Gebelik depresyon açısından risk taşır. Çoğul gebeliklerde depresyon riski artar. Yardımla üreme teknikleriyle oluşan çoğul gebeliklerde ise, risk çok artar.
* Tüp bebek tedavisinin başarısız olmasıyla hissedilen üzüntü çoğul gebelikte daha mı fazla oluyor? Anne karnında, doğum sırasında ya da doğum sonrasında bebek kaybı anne için önemli bir depresyon nedenidir. İkiz ya da daha fazla gebelikte bebek kaybeden annelerin depresyonları, tek bebek kaybedenlerden fazla olmaktadır.
* Çoğul gebelikle doğan çocuklar sağlıklıysa, sorun çözülmüş sayılır mı? Çoğul gebelikler sadece anneyi etkilemez. Ailenin tümünü, yani babayı ve varsa önceki çocukları da etkiler. Çoğul gebeliğin olduğu aileler daha stresli ve daha depresiftir. Bu risk ilk kez çoğul gebeliğe sahip olan ailelerde artar. Gebelik sırasında tek bebeğe oranla gebeliğin riskli olması, cinsel ilişkinin daha erken dönemde kısıtlanması eşler arasında sorun yaratabilmektedir. Daha fazla çocuğun bakımı, ev içi düzenin değişmesi, ekonomik giderlerin artması aile içi çatışmalara neden olur. Çoğul gebeliklerde artan prematüre (erken doğan) bebek, düşük doğum ağırlığı, yoğun bakım ve daha uzun süre tıbbi bakım gerekliliği, aileye ek zorluklar getirir. Maddi yönü bir yana, ilginin ve emeğin çocuğa yönelmesi eşler arasında sorunlara yol açıyor. Aynı şekilde, evde bir çocuk varsa, o da kendini ihmal edilmiş hisseder. Yine çoğul gebelik sonrasında bebeğin gelişimsel problemlerle, genetik sorunlarla doğma olasılığı artar. Bu gerçekleştiği taktirde ailenin tüm düzeni bozulur. Türkiye'de genellikle bu durumda baba olayın dışında kalır ve yük annenin üstüne kalır. Bozulan aile içi ilişki, anne ve babanın depresyonuna ve ailelerin bölünmesine dek gider.
* Tüp bebek yöntemi ile birden fazla çocuk sahibi olan aileler, bu çocukları çok uzun zamandan beri istedikleri için diğer ailelere göre daha hazır sayılmazlar mı? Yardımcı üreme teknikleriyle oluşan çoğul gebeliklerde, tüm bu sorunlara eklenen başka bir sorun vardır. Uzun süre ebeveyn olmak için uğraşma, ailelerde aşırı beklenti oluşturur. Dünyaya gelecek bebeklerin tüm bu beklentileri karşılayacağını düşünürler. Çoğul bebeklerden sonra artan zorluklar, sıkıntılar hayal kırıklığı yaratır. Bu hayal kırıklığı da sorunları artırır.
* Çocuklar için ikiz-üçüz olmak sağlıklı bir durum mu? Çoğul gebelik bebekleri, diğer kardeşlerden daha çok kıyaslanır. Bu durum özellikle eleştirilen çocuk üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Bu beklentiye, aynı giysiler, aynı oyuncaklar, aynı tip eğitim eklendiğinde, ebeveynler onlara birer birey yerine, birmiş gibi davrandığında, kişilik gelişimi sorunları olur. Çoğunlukla diğeri, baskın olanın gölgesinde kalır. Çoğul gebeliklerde ileride daha sık rastlanan gelişimsel gerilikler, fiziksel yetersizlikler, dil gelişiminde gerilikler, çocuklarda ek sosyal ve ruhsal sorunların nedenidir.
|
