Petrolün varilinin 53 dolar seviyelerinde gezindiği, IMF'nin "Fiyatların 100 dolara çıkması sürpriz olmaz" açıklaması yaptığı bir dönemde, koltuğunda en rahat oturan adam hiç şüphe yok ki, Exxon Mobil CEO'su Lee Raymond. 66 yaşındaki Dakotalı yönetici son çeyrekte şirketin yüksek petrol fiyatlarına bağlı olarak 8.4 milyar dolar kâr açıklamasının keyfini sürüyor. ABD'de bugüne kadar bir çeyrekte en yüksek kâr rakamına ulaşan şirket ünvanı kazanan Exxon, Raymond'un yönetiminde saatte tam 8.3 milyon dolar kâr elde etti. Şirketin yıllık kârı bir önceki yıla göre yüzde 56 arttı. Aynı şekildeBP de kârını geçen yıl yüzde 54 yükselterek 16 milyar dolara çıkardı.
IMF 100 $ OLABİLİR Wall Street Journal'da yayımlanan röportajında Raymond, dünya ekonomisini durgunluğa götüreceği belirtilen yüksek petrol fiyatlarına ilişkin görüşünü son derece net açıklıyor: Petrolün 100 doları görmesi zor bir olasılık. 80'lerde de fiyat çok düşüktü. Benim görevim bu tip fiyat oynaklıklarına karşı hazırlıklı olmak. Raymond ve şirketi Exxon Mobil, yıllık 25.3 milyar dolarlık kâr rakamı ile 2004 yılını geride bırakırken, petrol fiyatlarının yüksek seyri ekonomistleri endişelenmenin de ötesinde, korkutmaya başladı. IMF'nin 'Altı aylıkDünya Ekonomik Görünümü' raporunda 2030 yılına kadar petrol fiyatlarında oynaklığın süreceği ve fiyatların varil başına 100 dolara kadar çıkabileceği öngörüsü yer aldı. Raporla ilgi konuşan IMF Baş Ekonomisti Raghuram Rajan "Yüksek petrol fiyatları dünya ekonomisi için ciddi bir risk olacak" diyerek durumun vehametini ortaya koydu. Rajan'ın son cümlesi dün ajanslara düştüğünde tüm yurtdışı ekonomi basını manşetini bulmuştu: "Arzda bir aksama olması halinde varil başına 100 dolarlık fiyat pek de şaşırtıcı görünmüyor."
NEDEN YÜKSEK? Petrol fiyatlarının bir türlü 50 doların altına düşmemesi arz-talep dengesinin kurulamamasından kaynaklanıyor.
2004'ün son çeyreğinde dünyanın günlük ortalama petrol ihtiyacı 82.4 milyon varil. Dünya Enerji Ajansı'na göre bu yılın son çeyreğinde bu rakam 86.1 milyon varile çıkacak. Bu yükselişte, Çin ve Hindistan ekonomisinin büyümesi önemli rol oynayacak. Ayrıca ABD'nin yüksek petrol stoku tutması talep tarafını sıkıştıracak. Bu talebe karşın asıl sıkıntı petrol arzından kaynaklanıyor. Dünya Enerji Ajansı'nın 2005 yılı öngörüsü olan günlük 86,1 milyon varillik talebin karşılanması için, OPEC ülkelerinin günlük üretiminin 30 milyon varile çıkması gerekiyor. Oysa OPEC'in üretimi Suudi Arabistan'ın 500 bin varillik artışı ile
günlük ortalama 27.5 milyon varil seviyesinde. Kuruluş bugüne kadar sadece bir gün, geçen yılın ekim ayında 30.3 milyon varile çıkabildi. OPEC yetkililerine göre de neredeyse tam kapasite çalışılıyor. Üstelik arz-talep hesabı, ancak OPEC dışı petrol ihraç eden ülkelerin üretiminin aynı kalması durumunda tutuyor.Oysa bu ülkelerde üretim rakamları, siyasi istikrarsızlık ve savaş nedeniyle geriliyor. Bu noktada The Economist dergisine göre, petrol şirketlerinin yeni yatırımlar konusunda hızlı davranmaması, fiyatların yükselmesinde önemli rol oynuyor. Büyük firmalar yatırımları ağırdan alınca fiyat yükseliyor, devlerin kârı katlanarak artıyor.
BP de kârını geçen yıl yüzde 54 yükselterek 16 milyar dolara çıkardı.
Dünya Ekonomik Görünümü' raporunda 2030 yılına kadar petrol fiyatlarında oynaklığın süreceği ve fiyatların varil başına 100 dolara kadar çıkabileceği öngörüsü yer aldı. Raporla ilgi konuşan IMF Baş Ekonomisti Raghuram Rajan "Yüksek petrol fiyatları dünya ekonomisi için ciddi bir risk olacak" diyerek durumun vehametini ortaya koydu. Rajan'ın son cümlesi dün ajanslara düştüğünde tüm yurtdışı ekonomi basını manşetini bulmuştu: "Arzda bir aksama olması halinde varil başına 100 dolarlık fiyat pek de şaşırtıcı görünmüyor." 
