|
Yapaylıktan doğan gerçeklik
|
|
Canlandırma sineması içinde kukla filmlerinin özel bir yeri vardır. Daha sessiz dönemde kimi örnekleri verilen bu türün tartışmasız en büyük ustası ise Çek sanatçısı Jiri Trnka idi. 1912-1969 arası yaşıyan Trnka, daha 1936'da bir moderrn kukla tiyatrosu kurmuş, 1945'ten itibaren Prag'da ünlü film stüdyolarını yaratmış ve bu türün başyapıtlarını vermişti. O açıdan, Danimarkalı yönetmen Klarlund'un bu film için öncelikle Prag'a gidip o eski tiyatronun izini sürdüğünü öğrenmek, şaşırtıcı değil... Klarlund'un yıllar sonra kukla sinemasını gündeme getiren ilgi çekici filmi, görünürde Hamlet'ten esinlenmiş ama daha çok antik Yunan trajedilerini hatırlatan bir hikaye anlatıyor. Yüzyıllardır savaşan iki halk, karşı ırkı yok etmeye yeminli bir genç prens. Ve bu korkunç nefreti durdurmak misyonuyla yükümlü bir yabancı.
TEKNİĞİ OLAĞANÜSTÜ Hikaye alabildiğine karamsar, ciddi, ağır bir hava içeriyor. Ama kukla tekniği olağanüstü. Filmin dev kuklaları, gerçi hiç açılmayan ağızları ve değişmeyen yüz ifadeleriyle kısa zamanda tekdüzeleşecek gibi duruyor. Ama öyle olmuyor. Klarlund'un eski yeni teknikleri harman eden, 4 yılda yüzlerce kişinin emeğiyle 5 milyon dolara malolan filmi, bu türe yepyeni bir canlılık getiriyor. Filmin dayandığı tekniğin en ilginç yanlarından biri, kuklaları oynatan ipleri açık biçimde göstermesi. Böylece tanrıların ve bilinmeyen güçlerin elinde oyuncak olan insan teması da görkemli biçimde ortaya çıkıyor. Bunca yapaylıktan kendine özgü bir gerçeklik doğuyor ve bu yetişkinler için yapılmış canlandırma filmi, özellikle meraklıları için bir şölen haline geliyor. Bizim de geleneğine sahip olduğumuz bir sanat üzerine düşünme fırsatı da cabası...
İPLER (Strings) Yönetmen: Anders Ronnow Klarlund Senaryo: Naja Marie Aidt,A. R. Klarlund Görüntü: Kim Hattesen, Jan Weincke Müzik: Jorgen Lauritsen Danimarka filmi.
|