 |  |
 |
|
'Hoşlantı'
Şu sıralar Türk Dil Kurumu, Başkan Haluk Akalın'ın yönetiminde 'Türkçe'nin Söz Varlığı' adıyla kapsamlı bir çalışma sürdürüyor. İki yıl içinde tüm Türkçe kelimeler, eskisiyle yenisiyle bir sözlükte toplanacak. Bu devasa eserin 600 bin maddeden oluşacağı tahmin ediliyor.
Böylece bizim büyük sözlük de İngilizler'in ünlü Oxford Sözlüğü'ne benzeyecek. Yani bir "her şey dahil" olayı.
Bu vesileyle bir noktaya değinmek isterim. Dil uzmanları eskiden beri köy köy dolaşarak halkın kullandığı kelimeleri kayda geçiriyor. Mesela 'kapı' için 100'den fazla kelime bulunduğu saptanmış. Çok güzel bir çaba bu; elbette devam etmeli.
Ancak bence burada ciddi bir 'bakış açısı' meselesi var. Türkiye hızla değişiyor. Dile katkı artık köylerde değil, kentlerde, metropollerde yapılıyor. Dilsel yaratıcılık kentlere kaymış durumda. Çünkü yeni ilişkiler, yeni nesneler, yeni yorumlama biçimleri kent ortamında doğuyor.
Ne var ki dil uzmanları bu konuya 'soğuk' bakıyor. Kentteki yeni anlatım biçimlerini kayda geçirmekte isteksizler. Bu alanda ciddi bir direnç var.
Hemen bir örnek vereyim... Yanılmıyorsam, "Ben Evleniyorum" programında 'hoşlantı' kelimesi kullanılmıştı. Birçok köşe yazarı bu kelimeyle dalga geçti. Yani karşı çıkıldı.
Halbuki Türkçe'nin kurallarına uygun bir anlatım biçimiydi bu... Nasıl "kırıntı, girinti, çıkıntı" diyorsak 'hoşlantı' da diyebiliriz.
İki kişinin arasında 'aşk' oluyor, 'sevgi' oluyor... Peki az çok bir 'hoşlanma durumu', bir 'ilgilenme hali' varsa buna ne ad vereceğiz? 'Hoşlantı' dememize ne gibi bir engel var?
Orta Anadolu'daki sadece üç köyde, toplam 2 bin kişinin kullandığı bir kelime, 'Has Türkçe' sayılıp kayda geçiriliyor da... Niye İstanbul'da 100 bin kişinin kullandığı başka bir kelime 'gençlik argosu' diye küçümseniyor?
Beğenseniz de, beğenmeseniz de toplumla birlikte dil de değişiyor. Kurumların görevi 'yasaklamak' ya da 'yok saymak' değil, bu değişimi; kaydetmek, düzeltmek, yapıya uydurmak, kurala sokmak, makul hale getirmektir.
Not: Siz olsanız o büyük sözlüğe ne ad verirdiniz? 'Dev Sözlük', 'Balina Sözlük', 'Ulu Sözlük' vb...
|
