 |
| Uçaklar buzu sevmiyor
|
|
İstanbul'u son iki yıldır etkileyen kar sebebiyle, havaalanlarında ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Özellikle soğuk havalarda uçaklarda meydana gelen buzlanma hem havayollarını hem de demir kuşları olumsuz etkiliyor.
Soğuk havalarda uçaklarda meydana gelen buzlanma, uçuş güvenliğini tehdit eden risk faktörlerinin en başında geliyor. Öyle ki, buzlanma yüzünden benzin deposu donup, uçağın motoru bile durabiliyor. Havayolları uçaklardaki buzlanmayı önlemek için deicing/antiicing denen sıvılar kullanıyor. Bu uygulama ciddi bir maliyet getirdiğinden havayolu şirketleri de kış aylarını sevmiyor. Buzlanma havacıların karşılaştığı en büyük tehlikelerden biri. Çünkü buzlanma nedeni ile uçağın ağırlığı artar, kontrol mekanizmalarının donmasına neden olur ve hatta karbüratörde birikerek motorların durmasına sebep olabilir. Uçaklarda şeffaf buzlanma, kar şeklinde buzlanma, açık hava buzlanması, karbüratör buzlanması ve benzin buzlanması olmak üzere beş çeşit buzlanma yaşanır.
BENZİN DEPOSU BİLE DONUYOR
Uçağın motor gücünü azalttığı için karbüratör buzlanması ve motora benzin gitmesini önlediği için benzin buzlanması en tehlikeliler arasında yer alıyor. Uçaklar yüksek seviyelerde uçarken ve uçuşun uzun süre devam etmesi durumunda, çok düşük sıcaklıklar uçak yüzeyi vasıtasıyla benzinin bünyesine intikal ediyor. Sıcaklığın düşmesiyle benzinin su tutma özelliği azaldığından bir miktar su açığa çıkıyor. Açığa çıkan su donarak buz oluyor. Bu buzlanma akaryakıt kanallarını kapatıp motora benzin gelmesini önlüyor. Fuel Freezing Freezing de denilen benzin buzlanması  yüzünden 2002 yılında ülkesinden havalanarak Londra'ya gitmekte olan Bangladesh Havayolları'na ait A310 uçağı 190 yolcusu ile birlikte Ankara Esenboğa Havalimanı'na teknik iniş yapmıştı. Havayolları böyle bir tehlike yaşamamak için her gece yakıt tanklarındaki suyu boşaltıyor.
HAVAYOLLARINA EK MALİYET
Uluslararası havacılık otoritelerinin belirlediği bazı tedbirlerin alınmasıyla uçuş emniyetinde hiçbir sıkıntı yaşanmadan havayolları operasyonlarını sürdürebiliyor. Kurallar gereği bir uçağın kanatlarında, pervanelerinde ve kontrol satıhlarında donma, kar ve buzlar giderilmeden kalkması yasak. Zira kanatlar üzerindeki donma, buz ve kar, hava akışını bozarak uçağın kaldırma kuvvetini azaltıyor. Uçağın maksimum yükle, yüksek performansla havalanması gerektiğinden kalkışlar büyük önem arz ediyor. Günümüzde özellikle uçuşlarda buz oluşumunu önlemek ve gidermek için bir çok yöntem uygulanıyor. Bunlar uçak modeline ve yapısına göre farklılıklar gösteriyor. Ağır buz ve kar tortuları, buz çözücü sıvı (etilen, glikol ve isopropil alkol vb.) kullanılmasıyla kaldırılıyor. Uçak yüzeylerinin kar, don ve buzdan temizlenmesi işlemine de-icing, buzlanmayı önlemek için yapılan işleme ise anti-icing adı veriliyor. Bu kimyasal maddeler yüzeylerde kayganlık oluşturarak buzun tutunmasını engelliyor. Bir uçağa bu işlemin uygulanmasının maliyeti ise yaklaşık 1000 doları buluyor.
|
