Güzel sürpriz

25 milyon kişinin geçim kaynağı olan ve istihdamın yüzde 32'sini sağlayan tarım kesimi hiçbir dönemde devlete bu kadar muhtaç duruma düşmedi.
Özellikle de pamuk üreticileri. Öyle çaresiz kaldılar ki, seslerini duyurabilmek için miting bile yaptılar, "Bakkala giremez, pazara gidemez olduk" diye haykırdılar.
Haklılar: Maliyet artarken, ürünün değeri düşüyor. Örneğin pamuğun kilo maliyeti geçen yıl Çukurova'da 900 bin lira, Ege'de 1.2 milyon lira, Türkiye ortalaması ise 810 bin lira oldu. Buna karşılık fiyatlar, müthiş geriledi: 625 bin lira. Buna bir de bugüne kadar devlet desteğinin zamanında ve yeterli yapıl(a)mamasını ekleyin...
Başbakan Erdoğan çiftçinin nice zamandır sabırsızlıkla beklediği bu destek paketini nihayet dün açtı.
Teşvikleri değerlendirmeye geçmeden önce bir noktayı belirtelim: Prim sisteminin uygulanmaya başladığı 1998-99 sezonundan bu yana ödemeler hep bir yıl gecikmeli yapıldı. Yani bir yılın primi ertesi yılın bütçesinden karşılandı. O nedenle 2004 sezonunun priminin de dün açıklanmasında ve 2005 bütçesinden karşılanmasında olağandışı birşey yok. Ancak bu gecikmeli ödeme, primi amaç ve işlevinden uzaklaştırıyor: Ekime destek olmaktan çıkıyor, zararın bir bölümünün kapatılmasına yarıyor.
Primin, bu yıla kadar üreticinin artan maliyetleri karşısında yetersiz kalmasının en somut sonucu, pamuk ekim alanlarının sürekli gerilemesi oldu. Rakamlarla anlatmak gerekirse, 1998-99 sezonunda 757 bin hektar olan ekim alanı geçen yıl 630 bin hektara düştü. Tabii ona bağlı olarak üretim de: 2.4 milyon tondan 2.2 milyon tona.
En taze örnek dün Antalya'dan geldi: Antbirlik Genel Müdürü Osman Öz, pamuk ekim alanlarının daralması sonucu alternatif ürünlere yönelmeye karar verdiklerini açıkladı. Pamuk üretimini teşvik amacıyla kurulmuş, pamuk üreticilerinin ortak oldukları kooperatif mısır, buğday yetiştirecek, seracılık yapacak. Anlayın artık...

Beyaz altının önemi
Oysa pamuk, 2 milyon kişiye iş ve ekmek sağlamasının yanı sıra, tekstil ve konfeksiyon sektörünün ana hammaddesi olması nedeniyle Türkiye için stratejik önem taşıyor. Maliyetfiyat makasının açılmasıyla ekim alanları daraldıkça, ülkemizin en önemli sanayi sektörünün hammaddede dışa bağımlılığı da o ölçüde artacak. Yine somut bir örnek verelim: Türkiye geçen yıl 517 bin tonla dünyada en fazla pamuk ithal eden ülke oldu.
İşte böylesine ağır dertlerin altında omuzları çökmüş pamukçular nice zamandan bu yana ilk kez sevinçli haber aldılar. Erdoğan tahminlerin çok üstünde destek primi verdi. Geçen yıl kiloda 90 bin lira arasında değişen primi 228 bin liraya yükseltti. En iyimserler bile 200 bin liranın ötesinde bir rakamı düşünemiyorlardı.
Bu gerçekten çok iyi olan prime, birikmiş elektrik borçlarının faizlerinin silinip ana parasının 36 ay taksite bağlanması, gübre, mazot ve kaliteli tohum desteğini, kredi faizlerinin düşürülmesi gibi diğer teşvikleri de eklemek gerekiyor.
Bazı çevreler "erken seçim" niyetlerine bağlasa da, çiftçiye müthiş bir cansuyu. Özellikle de pamukçuya.
Başbakan Erdoğan geçtiğimiz aylarda sinirlenip payladığı çiftçiye dün kendini fazlasıyla affettirdi. Aftan öte hayır duasını da aldı.