Yabancı yatırımcı yeşil ışık yakmadı

Başbakan Tayyip Erdoğan ekonomik programın, tüm getirilerine rağmen istihdam sorununu çözemediğinin farkında. Bu yüzden IMF'yi ve milletvekillerini karşısına alma pahasına ikinci teşvik paketini açıkladı. Erdoğan, bu kez Devlet Planlama Teşkilatı'nın 2003 yılı 'sosyo ekonomik gelişmişlik endeksi'ni baz aldı. Devlet Bakanı Ali Babacan'ın, "Herkesi yüzde 100 tatmin eden bir teşvik sistemi bulmak zor" diyerek desteklediği bu yaklaşım, yeni mağdurlar yarattı. Milli geliri düşük olmasına rağmen gelişim gösterdiği iddia edilen bazı iller, geliri daha yüksek illerin altına itildi. Örneğin, Burdur listeye giremezken Nevşehir'in yüzü güldü.
Aslında Başbakan'ın iyi niyeti, ekip sorunu nedeniyle uygulanabilir bir sisteme dönüşemedi. Genel kanaat, Başbakanlık Müsteşarlığı'ndaki kadronun, 'her işi ben bilirim' havasında olduğu yönünde. Müsteşarlığın bürokrasiden yeterli desteği bulamadığı, dirençle karşılaşınca 'kendi göbeğini kendisinin kesmek zorunda kaldığı' da bir gerçek. Ama teşvik konusunda, "Yatırım indirimi de olsun. İllerin milli gelirine göre farklı oranlar uygulayalım" denildiğini biliyoruz.
Mevcut enerji, SSK primi, Gelir Vergisi ve arsa desteğine ek olarak yüzde 200'den başlayan, gelişmişlik derecesine göre yüzde 80'e kadar inen yatırım indirimi ile cazibe ortamı yaratılabilirdi. Örneğin, Muş'ta yatırım yapan, 4 temel teşviğin yanı sıra, yatırım tutarının iki katına varan ölçüde Kurumlar Vergisi'nden muaf tutulabilirdi. Belki o zaman Başbakan'ın, "Doğup büyüdüğünüz yerlere sahip çıkın" dediği işadamları memleketine yatırımı düşünürdü. Haftasonu, Yatırımcı Konferansı toplandı. Yerli yatırımcı dertli de yabancı için her şey sütliman mı? Tabii ki hayır.
Başbakan'ın, "Her sorununuzu çözmeye hazırız" güvencesi verdiği yabancı yatırımcılar, bürokratik engellerden şikayet etmeye devam ediyor. Hatırlarsınız, Mart 2004'te dünya devlerinin başkan ve yöneticileri yatırımı konuşmak için Türkiye'ye gelmişti. İşte Yabancı Sermaye Derneği (YASED), o toplantıda alınan kararları takip etmek için İlerleme Raporu hazırlayıp Erdoğan'a sundu. Yatırım ortamı için 'yeşil-gelişen', 'sarı-nispi ilerleme sağlanan' ve "kırmızı-gelişmeyen' alanlar tespit edildi:
KIRMIZI: Bürokratik engellerin kaldırılması.
KIRMIZI: Yatırım Promosyon Ajansı.
KIRMIZI: Telekomünikasyon, enerji ve ulaştırma altyapısının geliştirilmesi.
KIRMIZI: Fikri mülkiyet haklarının korunması.
KIRMIZI: Gümrüklerin etkinliğinin artırılması.
KIRMIZI: Yatırımlar için arazi temini.
KIRMIZI: Özelleştirmenin hızlandırılması.
KIRMIZI: KOBİ'lerin güçlendirilmesi.
SARI: Düzenlemelerin AB ile uyumlu olması.
SARI: Ar-Ge bazının güçlendirilmesi.
SARI: Eğitime daha fazla yatırım yapılması.
SARI: Yasaların etkin uygulanması.