Yangının kimyası

G-Mall'deki yangının görüntüleri bile beni dehşete düşürmeye yetti. Gerçekten tarifi imkansız bir faciadan dönülmüş oldu, kurtulanların verilmiş sadakası varmış. Siz kulak asmayın, gazetelerinde oturup, böylesi bir dehşet tünelinden geçen erkekler ile kadınlar arasındaki "cesaret farkını" analiz etmeye çalışan züppeliklere. Korku, en insani reflekslerden biridir.
Bu olaydan çıkarılacak dersler var deyip de, gevezelik edecek değilim.
Size "yangının kimyasını" anlatacağım.

Yangın üçgeni
Uzmanlar, yangının kimyasını çözebilmek için kapalı odalarda deneyler yapıyorlar. Yangında bir eşkenar üçgen oluşuyor. Bir köşesinde yanan malzeme var, diğerinde alev var, üçüncüde ise hava var. Kapalı bir odaya, temsili olarak üzeri örtülü bir masa konuyor, yanına da bir koltuk. Koltuk, petrol türevi sentetik maddelerden yapılmış. Koltuğun üzerine yanmakta olan bir sigara konuluyor. Malzeme yanmaya başlıyor. Odanın etrafı ve tavanı duman sensörleri ve termometre ile donatılmış.
Henüz alev görülmediği halde, yanan malzemeden yukarıya doğru karbon ve hidrojen bağları içeren, yanıcı bir gaz kümesi yükselmeye başlıyor.
Bu gaz kümesinin sıcaklığı da hızla artmaya başlıyor. Bir tarafta alevin de belirmesi ile yangının üçüncü unsuru tamamlanıyor.

Gaz bombası
Karbondioksitten oluşan yangın söndürücüleri ile sadece aleve yönelmek asıl büyük tehlikeyi bertaraf etmiyor. Asıl tehlike havadan hafif olduğu için tavanda birikmeye başlayan gaz kümesi, çünkü sıcaklığı 2500-3000 dereceye kadar yükseliyor bu gaz kümesinin ve ortaya patlamaya hazır bir bomba çıkıyor.
Eğer yangın mahallinde camlar aniden kırılır yahut patlarsa, içeriye doluşan oksijen ile bu gaz kümesi bomba gibi patlayabiliyor. Henüz patlamamışsa bile, havayı dolduran metan, etan, bütan ve karbonmonoksit gazları içerdekileri zehirlemeye başlıyor. Tıpkı şofben gazlarından olduğu gibi. Ayrıca, gaz kümesindeki yüksek sıcaklıktan, etrafa kızılötesi ışınlar yayılıyor, kurbanlar alevler arasında kalmamışsa bile bu ışından yanmaya başlıyorlar.

Önce gaz kümesi
Yangın söndürmede bilinçsiz refleks insanları öncelikle aleve yöneltiyor. Ama alev yumağı ortadan kaldırılsa bile yukarıdaki gaz kümesi asıl tehlike. Bu yüzden, aynı anda ve hatta daha önce yangın söndürücülerin yukarıdaki gaz kümesine yöneltilmesi gerekiyor. Patlamayı ve zehirlemeyi önlemek için...
Yangında insanların alevden tutuşarak yanmaları en son ihtimal. Gazdan zehirlenme ve patlama ile ölüm daha birincil tehlike.
Bütün bu gerçeklere karşın... Yangın çıkışlarını kilitleyen ahmaklık; yerden kazanmak için, bir kedinin bile sığmayacağı koridorlar yapan hırsızlık; züppelik olsun diye kapalı mekanları petrol türevi malzemelerle doldurma gerizekalılığı; vurdumduymaz belediyeci embesillik ve bittabii nasıl olsa birileri önlem almıştır zihniyeti ile bizim ensemizin bitten kurtulması mümkün görünmüyor.
Bütün bunlara bir de, kafayı kadınlara takmış züppe yazarların, böyle bir olaydan sonra bile oturup erkek-kadın cesaret analizi yaptığını ekleyin...
O zaman işimizin ne kadar zor olduğunu iyice anlarsınız.