  |
|
Yer Kanarya Gök Cimbom
Nefesler tutuldu! Dünyanın en büyük üç derbisinden biri olan Galatasaray- Fenerbahçe maçı, bugün 349'uncu kez oynanacak.
17 Ocak 1909'daki ilk maç dönemin hiçbir gazetesinde yer almamıştı. O gün 2-0 Galatasaray'ın galibiyetiyle sonuçlanan GS-FB derbisi, artık dünyanın en büyük üç derbisinden biri sayılıyor. 833 Galatasaray, 826 Fenerbahçe galibiyetiyle sonuçlanan ezeli rekabetin ardındaki gerçeği, gazeteci Murat Erdin son kitabında anlatıyor.
Bu büyük derbi daha çok konuşulacak
Bugün yine Galatasaray-Fenerbahçe maçı için nefesler tutuluyor. Peki ama bu iki takımın karşılaşmaları, nasıl Türkiye'nin en büyük derbisi haline geldi?.
1908'in son günlerinde Osmanlı İmparatorluğu en zor günlerini yaşıyordu. Ülkenin yönetimi II. Albülhamit'ten İttihat Terakki Partisi'ne geçmek üzereydi. Başkent İstanbul'da geri dönüşümü olmayacak bu olaylar yaşanırken, bazı gençlerin aklı fikri ise birkaç gün sonra gerçekleşecek olan bir maça odaklanmıştı. Onlar Galatasaraylı ve Fenerbahçeli gençlerdi. Biri 1905'te, diğeri 1907'de kurulmuş iki spor kulübünün etrafında toplanan gençler, o güne dek çoğu yabancı olan başka takımlarda maç yapmıştı.
17 Ocak 1909'da yaptıkları ilk maç, Galatasaray'ın 2-0'lık galibiyetiyle sona erdi. Bu maç o zamanlar hiçbir gazeteye konu olmamış olsa da, artık her Galatasaray-Fenerbahçe maçı futbol sporunun önüne geçen sosyolojik bir fenomen haline geldi. Gazeteci Murat Erdin "Yer Fener Gök Cimbom-Dünyanın En Büyük Derbisi" adlı kitabında bu maçların, büyük bir derbi haline gelme sürecini anlatıyor.
İŞGAL TAKIMLARINA KARŞI
Erdin'e göre Galatasaray-Fenerbahçe maçlarının böyle bir fenomen haline gelmesinin sebebi, kuruluş tarihlerinin birbirine çok yakın olmasından kaynaklanıyor. "Her iki takım da kurulduğunda İstanbul işgal altındaydı. Galatasaray ve Fenerbahçe  işgal takımlarıyla maç yapan ilk Türk takımları. Dolayısıyla halkın bir sempatisini toplamış durumdalar. İşgal takımlarla yaptıkları maçlar dilden dile dolaşmış. Galatasaray okul takımı olduğu için, Fenerbahçe Kadıköy'ün takımı olduğu için kendilerine ait ayrı bir taraftar kitlesi olmuş." Bu yıllarda Galatasaray ile Fenerbahçe arasındaki ilk 8 maçta Galatasaray'ın galibiyetiyle sonuçlanmış. En farklı galibiyet ise 1911'de 7-0'la Galatasaray'a ait. Zamanla Fenerbahçe deneyimsizliğini üstünden atarak aradaki farkı kapattığı görülüyor. Çünkü 2004-2005 sezonu başlangıcında Türkiye Ligi'nde 46 sezonda yaptıkları tüm maçlarda Galatasaray'ın 833 galibiyetine karşılık Fenerbahçe'nin 826 galibiyeti bulunuyor.
Bu maçların derbi olarak anılmasında yetenekli oyuncuların büyük etkisi var. Bu oyuncuların başında Ali Sami Yen, Zeki Rıza Sporel, Lefter Küçükandonyadis, Metin Oktay, Ogün Altıparmak, Tanju Çolak, Can Bartu, Turgay Şeren, Fatih Terim, Rıdvan Dilmen ve Hakan Şükür futbolcular geliyor. Derbilerin arasında bazıları pek çok futbolseverin hafızalarından silinmeyen olaylara da sahne oldu. Bunların arasında en çok söz edilenlerinden biri Metin Oktay'ın ağları yırtan golüyle  Galatasaray'ın Fenerbahçe'yi 1-0 yendiği karşılaşma. 5 Haziran 1983'te oynanan ve 4-4 biten maç da hemen hemen tüm futbolseverlerin hafızalarında yerini almış durumda. Basında maçın Avrupa standartlarının bile üzerinde olduğu yazılmıştı. Son yılların en unutulmaz maçı ise 6 Kasım 2002'de Kadıköy'de oynanan ve 6-0 biten derbiydi. Galatasaray'ın kaptanı Bülent Korkmaz maçtan sonra hissettiklerini şöyle anlatıyordu: "6-0'lık maçtan sonra bırakın sokağa çıkmayı, evimin üst katından alt katına inemedim."
Bir başka unutulmaz maç ise atılan gollerden değil, yaşanan bir olaydan dolayı gerçekleşti. Kitapta "Ulubatlı Souness" başlığı altında anlatılan olay, Türkiye Kupası'ndan Fenerbahçe'yi eleme coşkusuyla Galatasaray Teknik Direktörü Greame Souness'in Şükrü Saraçoğlu Stadı'nın ortasına Galatasaray bayrağı dikmesi. Türkiye'de futbol maçında çıkan ilk kavga da Galatasaray-Fenerbahçe maçında olmuş. 1913'te Galatasaray 1-0 öndeyken olmuş ve maç yarım kalmış. Bu gibi yüksek tansiyonlu maçlar günümüzde de devam ediyor. Çıkan kavgalar sonucunda yaralı taraftarlar, koltukları kırılan bir stad ise sıkça görülebilecek manzaralar arasında.
Ece Koçal
|
