| |
|
|
Üç başlık, üç soru
Vlaams Blok, Belçika'nın Refah Partisi mi? 'Agresif' sözcüğü acaba Türkçe nasıl söylenmeli? Tartıştık.
Burcu Yakar yönetiminde cıva gibi bir servis, Dış Haberler... Meraklı, hızlı ve genç... Tahmin etmesi güç değil, işleri hayli yoğun... Malum, "dünya halleri" her zamankinden daha karışık. Daha bir "göz altında"... Okur Temsilcisi olarak gazete içindeki ilk tanışma toplantımı onlarla yaptım. İlk eleştiri yazımda da, "kaderin cilvesi" diyelim, onlara ait birkaç başlığı ele alacağım... Tümü de 10 Kasım Çarşamba günkü "Dünya Gündemi" sayfasından. Sağ kolda alt alta üç başlık.
* ÜSTTEKİ büyük haber, Belçika'nın ana muhalefet partisi Vlaams Blok'la ilgili. Belçika'da üst mahkeme, "ırk ayrımcılığı ve ırkçı kışkırtıcılık" nedeniyle partinin kapatılması kararını içeriyordu. Haber iyi işlenmiş. Spotlar içeriği gayet iyi özetliyor. Ama başlık şöyle: "Belçika'nın 'Refah Partisi' kapatıldı." Burcu, "başlıkta her iki partinin de aşırı sağcı olmasından yola çıkıldığını" söylüyor. Olabilir. Ama kimi okurlara göre şeriatçılık ile ırkçılık - ve her iki dava - arasında fark var. Konu tartışmalı olsa da... Başlıkları basitleştirirken okurları gereksizce "duraklatmamalı" diye düşünüyorum. Teşbihte hata olmaması önemlidir...
* İKİNCİ başlık onun hemen altındaki minik haberde. ABD 10 tonluk MOAB bombasından sonra 15 tonluk MOP bombasını geliştirmiş. Başlık: "'Bombaların anasına' 15 tonluk kardeş geliyor". Buna eleştirim, ahlaki yönden: Başlıktaki "tonlama", sanki insanlığın yararına bir ilaca kardeş ilaç geliyormuş havasında. Oysa söz konusu olan bir kitlesel imha silahı. Analıkla, kardeşlikle anlatılamayacak ölçüde endişe verici bir gelişmeyi anlatıyor haber. Okurlara "hadi canım sen de!" dedirtmeyelim. (Umur Talu, geçen hafta (10 Kasım) savaşla ilgili haber dilindeki "bozulmayı" yazdı. Hem okumanızı tavsiye ediyorum, hem de Sabah ekibine "aman, dile dikkat!" diyorum.)
* ÜÇÜNCÜ başlık, iki okurun dikkatini çekmiş. ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın ülkedeki seçimler sonrasında Financial Times gazetesine verdiği bir mülakatı gündeme taşıyan haber şöyle sunuluyor: "Bush, agresif dış politikayı sürdürecek". "Agresif kelimesi yerine Türkçe bir kelime gerekirdi" diyor okurlar. Eleştiri haklı. Katılıyorum. Ama... Bu kavramı kendi hükümeti için kullanan, bir bakan. Başlık bir alıntı. Dolayısıyla, "saldırgan" dense Powell'ın söylemine uymayacak. Siz gelin de "agresif" kelimesinin bu bağlamda Türkçe karşılığını bulun. Ben düşüne düşüne "atak"ta karar kıldım. Veya "etkin"de... Ama onlar da tam karşılamıyor. Neyse, asıl mesele, dile yerleşmemiş yabancı kelimeleri mümkün mertebe başlığa taşımamak.
|