|
 |
 |
 |
|
| Şık ziyafet sofrası labirent gibidir
|
|
Geçenlerde kibar bir sofrada büyük bir yuvarlak masanın etrafında oturmuş yemek yiyorduk. Yemek servisi başlamadan önce tabağımın solunda duran küçük tabağa baktım, solumda oturan hanım o tabağın içinde ekmeğine tereyağı sürüyordu. Tabii sağımda oturan hanım da benim sağıma düşen tabağın içinde aynı işi yapıyordu. Kısacası, solumdaki hanım tabağımı işgal etmişti. Yemek öncesi tereyağı yiyenlerden olmadığım için fazla canım sıkılmadı. Ama az sonra yemekle birlikte salata servisi yapıldığında, çatalımı uzatmama zaman kalmadan, solumdaki hanım bu kez de salatama saldırdı. Yeni tanıştığım kibar bir hanımefendiyi sofrada mahcup etmemek uğruna o yemekte hem tereyağımdan, hem de salatamdan oldum. Bu arada, tahmin edebileceğiniz gibi, masanın karşı taraflarında bir yerde bir kişilik salata açıkta kalmıştı. Eğer solumdaki hanım önündeki tabak çatal bıçak kalabalıklığını düzene sokan basit kuralları bilseydi, kendini görgüsüz durumuna düşürmez, dolayısıyla ben de salatamdan mahrum kalmazdım. Evinizde ailenizle yemekteyken bir yakınınız aç karnına kapıyı çalsa, sofraya bir tabakla çatal bıçak koyarak onu da aranıza alabilirsiniz. O da umduğu ile değil, bulduğu ile yetinir. Ama önceden yemeğe davet ettiğiniz kişi ya da kişileri bu kadar kolay ağırlayamazsınız. Görgü kuralları birtakım ayrıntılara dikkat etmenizi gerektirir. Her şeyden önce sofra, konukların gelmesinden önce kurulmuş olmalı. Sofra dekorasyonu olarak taze çiçekler gerçi göze çok hoş görünür ama sohbeti engelleyebileceği düşünülerek boyları fazla uzun tutulmamalı. Yemek sofrası için uygun sofra örtüsü, klasik beyaz renkli olanlarından seçilir. İkindi üstü çay sofrası için pastel tonlarda olmak kaydıyla renkli örtü de kullanabilirsiniz. Sofra örtüsü üzerinde ayrıca değerli bir dantel örtü yayılırsa, şıklık tamamlanır. Kibar sofralarda içinde yemek yenen tabak, Fransızların "sous-plat" yani tabak altı denen, porselenden altına dek çeşitli malzemelerden yapılabilen bir geniş ve düz tabak üzerine oturur. Tabaklar birbirine değince ses çıkmaması için tabak altının ortasına çok ince bir peçete ya da yuvarlak dantel örtü konabilir. Zira servis sanatının ana kuralına göre, hiçbir zaman cam cam üzerine konmaz. Yani cam tabağın üzerine camdan çorba kasesi yerleştirilmez. Arada daima bir peçete ya da dantel bulunmalıdır.
HATA YAPMA KORKUSU
Son zamanlarda yaptığı röportajlarla adına medyada sık sık rastladığınız bir meslektaşım bir süre önce bana dert yanıyordu. Aslında şık bir restorana gitmeye imrendiğini, ancak bugüne dek kebapçı ve meyhane dışında böylesi bir yerde yemek yemediği için yanlış yapmaktan korktuğunu, toplumda isim sahibi olmuş bir kişinin etrafa küçük düşmesini istemediği için cesaret edip gidemediğini söylüyordu. Yüreklendirici sözlerimin de etkili olduğunu sanmıyorum. Gerçekten de şık bir ziyafet sofrası, neyin ne için kullanılacağını bilmeyenler için bir labirent gibidir. Yanlış yapmadan yemeğin sonunu getiremeyeceğinizi düşünürsünüz ve güzelim yemeklerin her lokması boğazınızda dizilir. Ancak sofra adabına kısaca bir göz atmakla, göreceksiniz, bu mesele kolayca sorun olmaktan çıkacaktır. Şimdi gözünüzde, bir yığın çatal, bıçak ve kadehin önünüzde sıralandığı bir sofra canlandırın. Yanınızda ya da karşınızda oturan kişinin daima doğru çatal bıçağı kullanacağına güvenemeyeceğiniz için, onlardan kopya çekmenizi hiç tavsiye etmiyorum. Siz en iyisi şu basit ama garantili kurala uyun: Sofra kurulurken, en son yenecek yemeğin çatal, bıçağı en içte, en önce yenecek olanınki ise en dışta yer alır. Tatlı çatal bıçağının yeri sous-plat, yani tabak altının üst kısmındadır. İçten dışa doğru yerleştirilirken en dışta ordövr çatal bıçağı yer alabileceği gibi, menünün oluşumuna göre, balık çatal bıçağı, çorba kaşığı ya da ıstakoz çatalı bulunabilir. Ancak sofrada sadece menüye uygun yemek takımları yer almaz. Yiyeceklere görgü kurallarına uygun biçimde ulaşabilmek için çorba kepçesi, et servis çatalı, salata servis takımı ya da garnitür kaşıkları da sofrada hazır bulunur. Bunlar kullanıldıktan sonra birbirlerine paralel olarak, sofra örtüsüne değmeyecek biçimde tabağa bırakılır.
HERKESİN TABAĞI SOLUNDA
Herkes, solunda bulunan ekmek ve salata tabaklarını kullanır. Eğer sağınızdakine hamle yapacak olursanız, yanınızdaki kişinin da başına, benim az önce sözünü ettiğim durum gelir. Durumu açıklığa kavuşturmak ve doğru tabak değiştokuşu gibi bir çaba ise yanlış yapanı büsbütün küçük düşüreceği için hiç önerilmez. Bir kez bu bilgilerle donatıldıktan sonra artık tek kafa karıştıracak şey tabağınızın sağ üst tarafında yer alan bardak ve kadehler gibi görünüyor. Ama misafir olarak sizin için bu da fazla önemli bir sorun değil. Çünkü ev sahibi ya da personel, içkilerin servisini önceden belirledikleri bardak ya da kadehlere yapacaklar, size de sadece onu içmek kalacaktır. Sakın acele etmeyin. Ancak evsahibi kadehini kaldırıp yemeği açtıktan sonra siz de içkinizi yudumlamaya başlayabilirsiniz. Herhangi bir nedenden dolayı bir konuk alkollü içki içmek istemezse, evsahibinin, "Canım bir kadehten bir şey çıkmaz" ya da "Bu şarabın özelliği var, mutlaka denemelisiniz" gibi iyi niyetinden kuşku olmayan ısrarları yakışık almaz. Bu nedenle de sofrada çeşitli içki kadehlerinden oluşan kalabalık ormanın bir ucunda daima içi su dolu bir bardak bulunmalıdır. Bu haftalık da bu kadar. Haftaya görgü serüvenine devam edeceğiz.
SOFRA dekorasyonu olarak taze çiçekler göze çok hoş görünür. Ama sohbeti engelleyebileceği düşünülerek boyları fazla uzun tutulmamalı. Yemek sofrasına serilecek örtünün rengi ise beyaz olmalı
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
