2005'te hedef yatırıma kaynak ve vergi indirimi olacak

2005 yılı bütçesi son şeklini aldı ve TBMM'ye sunuldu. Bütçenin rengini belirleyen en kritik belge, DPT tarafından hazırlandı. Yüksek Planlama Kurulu'nda görüşülen "Makro Ekonomik Gelişmeler ve 2005 Yılı Program Hedefleri" başlıklı rapor adeta "samimi itiraf" olarak kaleme alındı. Uzmanlar, ekonomik program uygulamasında hükümeti hayli zorlayan iki konuyu masaya yatırdı: Cari açık ve işsizlik. Ağustos sonu itibariyle
9.8 milyar dolara tırmanan cari açık, yıl sonunda 12 milyar doları aşacak.
Cari açık riskinin yönetilebilir olduğunu savunan bürokratlar, krizde ertelenen talebin gelişimini de şöyle yansıttı:
"2003 yılının ilk 8 aylık döneminde
4.3 milyar dolar düzeyindeki tüketim malı ithalatı bu yılın aynı döneminde 8.9 milyar dolara çıktı. 2.6 milyar dolarlık otomotiv ithalatı 6.7 milyar dolar sınırını zorladı. Kazan ve makine ithalatı ise 6.1 milyar dolardan 8.5 milyar dolara yaklaştı." Yine 8 aylık ortalamalara göre, ham petrolün 2003'te 26.6 dolar olan varil fiyatı bu yıl 32.3 doları geçti. Demir çelik fiyatları yüzde 40 arttı.
Devlet Planlama Teşkilatı, "İstihdam Artışının Sınırlı Kalmasının Nedenleri"ni de analiz etti. Bu yılın ilk yarısında işsizlik oranının geçen yıla kıyasla yüzde 10.5'ten yüzde
9.3'e gerilemesi ön bilgi olarak verilirken, istihdam getirmeyen büyüme tablosu şöyle ortaya konuldu:
* Sanayi üretimi arttı. Ama bu artış otomotiv, elektronik, kimya gibi sermaye yoğun sektörlerde gözlendi.
* Verimlilik artışı yaşandı.
* İthalat ucuzladığı için yerli girdi yerine ithal girdi kullanımı tercih edildi
* İnşaat başta olmak üzere emek yoğun sektörler henüz yeterince canlanmadı 2005'te farklılık var mı? Bütçe hazırlama mantığına bakıldığında, 2004 yılı ile 2005 yılı arasında önemli farklar olmadığı ortaya çıkıyor.
Gelecek yıl, ekonomi politikasının ağırlık merkezinde şu konular bulunacak:
* İç borç faiz oranlarının düşürülmesi.
* Kamu borç stokunun aşağıya çekilmesi.
* Enflasyonun kalıcı olarak tek haneye inmesi.
* İhracat ve verimliliğe dayalı büyüme eğiliminin sürdürülmesi
Bu amaçla, Mali disiplin korunacak, doğrudan yabancı sermaye girişi artırılacak, özelleştirme hızlandırılacak, mali disiplin bozulmadan özel sektör üzerindeki vergi yükü hafifletilecek, kayıtdışılık azaltılacak, vergi, sosyal güvenlik ve kamu yönetimi reformu tamamlanacak. Bu arada özellikle yatırımcı bakanların, "Ödenek ödenek" diye çırpındıklarını duyduk. Aslında Başbakan Erdoğan da teknisyenlerden brifing alırken ısrarla "Vergi indirimi ve yatırım ödenekleri" konusunu gündeme getirdi. Erdoğan, teşvik önlemlerini 52 ile yaygınlaştırmayı planlamasına karşın daha mevcutların elektrik indirimi bile ödenmedi.
Peki önümüzdeki yıl ne olacak:
* Akaryakıt ve Tekel ürünlerinde özel tüketim vergisi oranları, ek gelir ihtiyacı nedeniyle mutlaka artırılacak.
* Konutlarda kullanılan doğalgazın fiyatı, daha pahalı olan sanayideki fiyatlara yaklaştırılacak
* Özelleştirmeden sağlanacak kaynaklar, borç stokunun azaltılmasına tahsis edilecek.
* GSM operatörlerinin Hazine payı borcundan yapılacak tahsilatlar yatırımlara aktarılacak.
* Gelir Vergisi'nde oran indirimi ve tarife değişikliği denenecek.
* KDV'de sadeleştirme çalışması yapılacak. Dershaneler ve özel hastane hizmetlerinde oran yüzde 8'e çekilecek.
* 2003'te net borç stokunun GSMH'ye oranı yüzde 69.9 iken bu oranı 2004'te ancak yüzde 68'e indirebilen hükümet, 2005'te yüzde 60'ların altını görmeye çabalayacak
* Nominal faiz oranları için yüzde 20'nin altı hedeflenecek.