Ekonomide IMF, siyasette AB çıpası ile 'Yeni Türkiye'ye doğru

1999'dan beri ekonomiyi IMF çıpası ile sürükledik. 2001 krizinden çıkışta IMF'nin desteği belirleyici rol oynadı. Normalde 2005 Şubat ayında IMF programının süresi doluyor. Ama ekonomideki gelişmeler, IMF programının devamını gerekli kılıyor. Hem beş yıla yaklaşan uygulamadan tam sonuç elde edemediğimiz, hem de IMF'ye yapılacak ödemelerin ertelenmesi için. Üç yıllık yeni programla Türkiye 2005- 2006 yıllarına denk düşen yaklaşık 10 milyar dolarlık IMF borcunu 2009'a doğru öteleyecek. Yeniden başlayan görüşmelerin ana konularından biri bu.

Ekonomik çıpa
IMF ile görüşmelerin diğer gündem maddesi 2005 bütçesi, bunun finansman biçimi ve halen yüzde 6.5 olarak uygulanan faiz dışı fazlanın ne olacağı. Edindiğimiz bilgiye göre, hükümetin gönlünden geçen yüzde 6 ve bunun altına inmek. IMF ise oluşan cari açık karşısında faiz dışı fazlanın yüzde 7'ye çıkarılmasını istiyormuş. Pazarlık büyük ölçüde bu hafta sonuçlanmalı. Çünkü, önce Yüksek Planlama Kurulu toplanacak, ardından 17 Ekim Pazar günü 2005 Bütçesi Meclis'e sunulacak. Önümüzdeki hafta bir anlamda gelecek yılın şekilleneceği bir hafta olacak.

Müzakerelerin odağı
Üç yıllık program Devlet Bakanı Ali Babacan'ın belirttiğine göre, en geç 17 Aralık öncesinde sonuçlandırılacak. Yani AB'nin Türkiye'ye müzakere tarihi verip vermeyeceğiyle program ilişkilendirilmeyecek. Zaten AB de, Türkiye'nin ekonomisini IMF ile yürütmesini istiyor. Eğer aralık ayında Türkiye'yle müzakerelerin başlatılması kararı verilirse, iki üç yıl kadar sonra müzakerelerin odağına ekonomi oturacakmış. AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu komiseri Günter Verheugen, Mehmet Ali Brand'ın sorularını yanıtlarken şunları söyledi: "İnsan hakları sorunları ve siyasi sorunlar çözülecektir. İki yıl içerisinde bu yapılabilir. Ondan sonra yeni bir sorun ortaya çıkacak. Gerçi bu zaten var. Ama o zaman merkezi olacak. O da ekonomik durum. Bu, müzakerelerin çekirdeği olacak."
İşte o zamana kadar geçecek 2.5-3 yıllık süreçte ekonominin çıpası IMF, ardından AB olacak.

Tepeden tırnağa değişim
17 Aralık'ta müzakereler başlatılırsa Türkiye siyasi açıdan da AB'ye çıpalanmış olacak. Gideceği yönü, izleyeceği yol haritası netleşecek. Müzakereler sürerken Türkiye AB standartlarını yakalamak için büyük bir değişimden geçmek zorunda kalacak. Eğer Türkiye müzakere masasından kalkmayacaksa, ekonomiden siyasete, insan haklarından dış politikaya, hukuktan çevre sorunlarına, Güneydoğu sorunundan toplumsal yaşama kadar her alanda AB normlarına ayak uyduracak. Bu da, tepeden tırnağa değişim demek.
Gerçi bu değişim ve müzakereler sonucunda AB üyesi olup olmayacağımız kesin değil. Ancak bizzat müzakere sürecinin kendisi ve bu sırada AB standartlarının yakalanması, en az tam üyelik kadar önemli. Yaratacağı etki ve güvenle toplumda kurulacak yeni düzenle bu süreç Türkiye'yi sıçratabilecek ve lig atlatabilecek.
6 Ekim'de AB'nin Türkiye'ye yeşil ışık yakmasını Sabah Gazetesi "Yeni Türkiye" manşetiyle vermişti. Ekonomide IMF, diğer alanlarda AB çıpasıyla Türkiye çok önemli bir fırsat yakaladı. Bu değişim süreci iyi yönetilirse Türkiye büyürken sorunları küçülecek ve sonuçta yeni bir Türkiye ortaya çıkabilecek.

Sonuç
"Fırsata hakim olan, hayata hakim olur"
Essenbach