Kuruşun hesabını yapanlar

Merkez Bankası Yeni Türk Lirası'na geçişle ilgili bütün hazırlıklarını tamamlamış durumda.
Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Şükrü Binay'ın aktardığına göre, 1 Ocak'tan itibaren piyasaya sürülecek olan Yeni Türk Lirası ve Yeni Kuruş ile ilgili bir tek eksik kalmadı.
Merkez Bankası'nın bu aşamadan sonra ilgilendiği konuya gelince..
Halk arasındaki atasözünde olduğu gibi, "kuruşun hesabının" yapılması.
Bir de paranın yıpranmasının önüne geçilmesi... Bunun için de önce sistemin değişmesi gerekiyor. Binay'ın verdiği bilgiye göre, şu an için Merkez Bankası 21'i kendisine ait, 13'ü de Ziraat Bankası şubeleri aracılığıyla olmak üzere, 34 merkezden para dağıtımı gerçekleştiriyor.
Geri kalan 47 merkeze ise buralardan para taşınıyor.
Merkez Bankası, paranın daha temiz kullanımını sağlamak ve sahteciliği engellemek için 34 merkezin sayısını, YTL'ye geçişle birlikte yediye düşürme kararı almış.
Binay, bunun gerekçesini şöyle açıklıyor: "Paranın kullanımına ilişkin bir tasarruf sağlamamız gerekiyordu. Mevcut sistemde her bankanın bir para taşıma aracı var, onunla taşınıyordu. YTL'ye geçişle birlikte, 40 bankanın taşıma şirketi yerine tek bir taşıma şirketi aracılığıyla bu işlemler yürütülecek..."
Binay, YTL sonrası, 34 merkez yerine 7 merkezde paranın işleneceğini vurguluyor.
Yani, eskiyenlerin ve sahtelerin ayıklanıp, yenileri ile değiştirilmesi işlemi, 1 Ocak'tan itibaren bu 7 merkezde yapılacak.
Böylece, paranın dağıtımı ve işlenmesinde büyük bir tasarruf elde edilecek.
Binay, her ne kadar bunun istihdamda bazı sıkıntılar getirebileceğini vurgulasa da paranın güvenliği ve yıpranmadan kalmasının daha önemli olduğuna işaret etti.
Ayrıca, emisyondaki paranın kontrolünün de daha sağlıklı bir şekilde yapılabileceğini vurguladı.

Kuruşta artış
Binay'ın vurguladığına göre, emisyondaki para miktarında da artış olacak. Bunun temel nedeni de enflasyon ve faizlerdeki düşüş.
Binay'a göre; enflasyon 2005 sonu itibarıyla yüzde 8'e, faizler de yüzde 10-15 aralığına indiği takdirde, insanlar cebindeki parayı sürekli olarak bankaya yatırıp, çekmek veya sürekli dövizle, kağıtla değiştirmek yerine daha uzun süreli elinde tutacak.
Bu da doğal olarak emisyondaki, yani piyasadaki para miktarı artışını beraberinde getirecek.
YTL ile ilgili hazırlıkları koordine eden Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Binay, özellikle madeni para hacmindeki artışın çok daha yüksek olacağına inanıyor.
Bu nedenle 1 milyar 200 milyon adet madeni Yeni Kuruş bastırılması planlanmış.

ATM'lerin sayısı
Binay, enflasyonlu dönemden kalma bir başka alışkanlığın daha değişeceğine dikkat çekiyor.
Mevcut sistemde, enflasyon karları sayesinde ince hesap yapması gerekmeyen bankalar, YTL döneminde kılı kırk yaracak.
Her birinin on binlerce dolara mal olan otomatik para çekme makinesi (ATM) yatırımı yerine, ortak kullanıma geçmeleri zorunlu olacak.
Yani, her banka kendi makinesini bir köşe başına kurmak yerine, her makinenin bütün bankalar tarafından kullanımına olanak sağlanacak.
Bankalar, ATM'lere her gün kendi zırhlı araçları ile para taşımaktan da kurtulacak.
Para servisi tüm bankalar adına, ortaklaşa kurulmuş 2 veya 3 şirket tarafından gerçekleştirilecek.
Bu sayede vatandaş da hangi bankanın nerede ATM'sinin olduğu arayışına girmeyecek.
Yeni Lira, hayatımıza girerken sadece şekilde değil, yaşam tarzımızda da köklü değişikliklere yol açacak.