 |  |
Kıyaslamalı siyaset haritası
Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı (TESAV) her seçimden sonra bir "harita çalışması" yapar... Vakfın "Erol Tuncer ve Coşkun Kasapbaş" imzasıyla yayınlandığı "Seçim 2004" adlı kitap bu hafta çıktı.
410 sayfalık kitapta "28 Mart 2004 seçimleri" bütün yönleriyle inceleniyor.
Örneğin...
***
İl Genel Meclisi seçim sonuçları esas alındığında görülüyor ki, iktidar ile muhalefet arasındaki "makas açıklığı" oldukça yüksek:
Yüzde 23.
Çok partili siyasi yaşama geçildiğinden beri makas "bu oranda" sadece iki kez açılmıştı.
1954'te Menderes'in Demokrat Partisi, İsmet Paşa'nın CHP'si ile arayı "yüzde 22 ile" açtı.
1965'te de Adalet Partisi'nin "yeni genel başkanı" Demirel "patlama yaptı."
"Makas aralığı" yüzde 24 oldu.
***
2002 seçimlerinde AKP ile CHP arasındaki "makas mesafesi" yüzde 15'ti.
Şimdi şu söylenebilir: "AKP iktidarda olduğu için oyunu artırdı."
Ama "kazın ayağı pek öyle değil." ANAP 1983'te "yüzde 45'le" iktidara gelmişti.
1984 yerel seçimlerinde "4 puan" geriledi.
***
Bir başka "harita..." 1984 yerel seçim sonuçlarıyla, 28 Mart 2004 sonuçları "belediye başkanlıkları ve il genel meclisleri" itibariyle, birbirine çok benziyor.
"O zaman" ANAP, siyasi yelpazenin her kanadından oy almış.
"Bu defa" da AKP.
TESAV, Türkiye'yi "on bölgeye" ayırmış.
2002'de CHP bu on bölgenin üçünde (Akdeniz, Ege, Trakya) birinci parti.
2004'te ise "on bölgede de AKP birinci."
Bir başka ayrıntı:
CHP, 2002'de "on ilde birinci parti."
2004'te "sadece üç ilde."
Bir ayrıntı daha:
23 ilde CHP'nin il genel meclisi üyesi yok.
AKP'nin bütün illerde var.
***
Yine il genel meclisi üyelikleri ile ilgili "makas aralığına" bakacak olursak...
"Ara çok açık."
Üyeliklerin "yüzde 72'sini AKP almış.
Yüzde 12'sini CHP.
Makas aralığı "bire altı." Çok partili siyasal yaşamda "alışık olunmayan" bir durum.
***
TESAV'ın son çalışmasını "daha önceki iki çalışma ile" kıyasladık.
Biri yine TESAV'ın "27 Mart 1994 yerel seçimleri" kitabıyla. (140 sayfa.)
Diğeri TESAV'ın "18 Mart 1999 yerel seçimleri" kitabıyla. (Erol Tuncer- Coşkun Kasapbaş... 180 sayfa)
"Üç kitap" birlikte okununca görünen ilginç haritalardan biri şu:
CHP-DSP "dün" Trakya ve Ege'de çok üstün, çok güçlüymüş.
"Bugün" ise kaleler "AKP'ye kaptırılmış."
***
Siyaset "tek kale oyunu" değildir. Demokrasi de "tek kanatlı kuş" hiç değil.
Tabii AKP'ye "neden güçlenmeye devam ediyorsun" diye kızmanın alemi yok.
Burada "muhalefete" sormak gerekiyor:
"Haritadan neden siliniyorsunuz?"
***
TESAV'ın son yayını siyasete ilgi duyanlar için bir "başucu kitabı."
Kitapta "ders alınacak" o kadar çok gösterge ve harita var ki.
Sadece CHP değil "bütün partiler" açısından.
|
