YTL'nin başarısı enflasyona bağlı

Son yılların en büyük projelerinden biri olan yeni Türk Lirası'na(YTL) geçiş ile ilgili hazırlıklar sessiz sedasız ilerliyor. YTL mevcut paradan altı sıfır atılmasının çok ötesinde bir proje ve bu projenin arkasında ciddi bir varsayım var: Enflasyondaki düşüşün kalıcı hale gelmesi.
Paradan sıfır atılması Cumhuriyet tarihimizde ilk defa olacak ancak Türkiye, parasından sıfır atan ilk ülke olmayacak. Daha önce parasından sıfır atan ve yeni para birimine geçen onlarca ülke oldu. Ancak bu deneyimlerin çok azı başarıyı yakaladı. Birçok ülke tek bir operasyonla yetinmeyip birkaç defa sıfır atmak zorunda kaldılar. Çünkü paranın yıpranmasına yol açan asıl sorunu, yani enflasyonu çözemediler.
Sıfır atma fikrine ilk olarak 1998'de üç sıfırla kapılan ancak bir türlü uygun koşulu yakalayamayan Türkiye'nin de aynı kaderi paylaşmaması gerekiyor. Eğer enflasyondaki düşüş kalıcı hale getirilmezse YTL operasyonu hiçbir şeye yaramayacağı gibi gelecekteki benzer projelerin kredibilitesini de şimdiden sarsacaktır.

Tek çare düşük enflasyon
Dün CNBC-e'de YTL projesini anlatan ve Merkez Bankası'nda bu operasyonu yürüten isim olan başkan yardımcısı Şükrü Binay, yüksek borç stokuna sahip Türkiye'nin bu saatten sonra enflasyonu düşük tutmaktan başka bir şansı olmadığını anlattı.
Her ne kadar enflasyonun aşağı çekilmesi Merkez Bankasının öncelikli misyonu olsa da tek başına onun gerçekleştirebileceği bir şey değil. Hatta düşük bir enflasyona ulaşılması için maliye ve gelirler politikalarına Merkez Bankası'nın para politikasından daha fazla rol düşüyor. Eğer bunlardan bir sapma olursa Türkiye tekrar eski yüksek enflasyon günlerine rahatça dönebilir. Binay'ın dediği gibi bu saatten sonra "Enflasyon kesinlikle farklı bir mecrada seyredemez." Petrol fiyatları gibi bazı kontrol edilemeyen faktörlerin olumsuz etkisi olabilir ama maliye politikası sağlam durdukça bu etkinin ne kadar düşük olabileceği son birkaç ayda iyice görüldü.

İtibarları zedelenir
Türkiye YTL projesinde ciddi yol aldı. Vergi ve gider kanunlarında düzenlemeler, 530 milyon adet banknot ve 1.27 milyar adet madeni paranın basımı ve nakli, gerekli muhasebe yazılımları gibi daha yapılacak çok şey var.
Eğer bu aşamalarda bir aksaklık olur da YTL 1 Ocak 2005'e yetişmezse hem hükümet hem de ilgili kurumların itibarları ciddi şekilde zedelenir. Ancak Binay'ın da dediği gibi şu anda ufukta böyle bir olasılık görülmüyor.
YTL ile ilgili bugüne kadar alınmış onlarca karar, atılmış çok sayıda adım var. Merkez Bankası ve ilgili kurumlar bu gelişmeleri ve sık karşılaşılan soruları www.ytl.gen.tr adresindeki bir web sitesinde toplamışlar. Konuya ilgi duyanların başvurabilecekleri oldukça faydalı bir site.