Üsler ve nitelikli sanayi bölgesi

ABD Başkanı George W. Bush'un yarın Ankara'ya yapacağı ziyaret sırasında masaya konulacak dosyaların içeriği de ortaya çıkmaya başladı. ABD tarafını en çok ilgilendiren konuların başında üsler geliyor. ABD iki ülke arasında imzalanan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması'nın çerçevesini genişletip, Adana İncirlik ve Konya Karapınar'ın kullanımında daha rahat olmak istiyor.
Nitekim, Genelkurmay İkinci Başkanı Org. İlker Başbuğ da bir süre önce ABD'nin Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması'nın çerçevesini genişletmek istediğini, buna siyasi otoritenin karar vereceğini açıklamıştı.
Her ne kadar doğrulanmasa da Bush'un dosyasında Karadeniz'e yönelik bazı üs taleplerinin olduğu da biliniyor.
ABD'nin talebi, Türkiye ve Bulgaristan'ın Karadeniz sahilinde yeni deniz üsleri kurmak veya bunları genişletmek. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, 6-7 Temmuz tarihleri arasında Bulgaristan'a yapacağı gezide de konunun ele alınması bekleniyor.
Şunu baştan söylemek gerekir ki, Türkiye, Karadeniz'de ABD'nin üs kurmasına sıcak bakmıyor. Enerji terminali haline dönüşen Karadeniz'e komşu ülkelerin güvenliği sağlayacağı bir sistemi oluşturmalarının daha yararlı olacağına inanılıyor.
Veya bunun NATO'nun soğuk savaş sonrası yeniden yapılanması kapsamı içinde bir konsepte oturmasının yararlı olacağını dile getiriyor. Bush'un dosyasındaki konuların bir diğerini de Büyük Ortadoğu Projesi olarak da isimlendirilen, Genişletilmiş Ortadoğu ve Kuzey Afrika Projesi...
Ayrıca, Irak, Kıbrıs ve Afganistan'la terörizmle mücadele de Başkan'ın masaya getireceği dosyalar arasında sayılıyor.
Nitelikli sanayi
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın gündeme getireceği dosyalar arasında birinci sırada Nitelikli Sanayi Bölgesi yer alıyor.
İsrail ile Ürdün arasında kurulan ve ABD'ye gümrüksüz mal ihracına olanak tanıyan Nitelikli Sanayi Bölgesi'nin (NTS) bir benzerinin de Türkiye'de kurulması ilk kez Bülent Ecevit'in Başbakanlığı döneminde ABD'ye yaptığı gezi sırasında gündeme getirildi.
O dönemde Başkan olan Clinton'ın da verdiği söz doğrultusunda buna ilişkin hazırlanan yasa, ABD Temsilciler Meclisi'nde kabul edildi. Ancak, Temsilciler Meclisi'nden geçen, henüz Senato'da onaylanmayan yasa Türkiye'de kurulacak Nitelikli Sanayi Bölgesi'nde şu ürünlerin üretilmesine olanak tanımıyor:
"Tekstil ve konfeksiyon, ayakkabı, el çantaları, bavul, iş eldivenleri, deri giyim eşyası ile ABD Başkanı'nın ithalata duyarlı olarak belirleyeceği diğer ürünler."
Başbakan Erdoğan da ocak ayında Washington'da Başkan George W. Bush ile yaptığı görüşmede konuyu gündeme getirdi.
Erdoğan, NTS'de üretimine kısıtlama getirilen sektörlerden bazılarının kapsam dışına çıkarılmasını istedi. Ancak, bu görüşmede bir sonuca varılamadı. Şimdi, Bush ile yapılacak görüşmede Erdoğan'ın konuyu yeniden gündeme getirmesi ve NTS'nin bir an önce faaliyete geçmesini isteyecek.
Erdoğan'ın gündemindeki bir diğer konu da Kuzey Kıbrıs'a uygulanan izolasyonun kaldırılması. Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın Kuzey Kıbrıs'a ekonomik ambargo kararının kaldırılması için uğraşan hükümet, ABD'nin bu konuda öncü olmasını istiyor. Irak'taki istikrarsızlığın giderilmesi için coğrafi federasyon modeli ve bölgede yerleşen PKK/Kongra-Gel'e karşı operasyon da Erdoğan'ın dosyasında yer alıyor.
Irak askerine eğitim
Bush'un gezisinde ele alınacak konulardan bazıları İstanbul'da pazar günü başlayacak NATO zirvesinin de gündemini oluşturacak.
Bunun başında da Irak'taki durum yer alıyor. ABD'de gerçekleşen G-8 zirvesinden NATO'nun Irak'a asker göndermesine olumlu bir karar çıkmamıştı. NATO zirvesinde konu tekrar gündeme gelecek. Fransa ve Almanya'nın soğuk bakması dolayısıyla NATO'nun Irak'a asker gönderme kararının bu zirveden de çıkma olasılığı bulunmuyor. Ancak ilk aşamada Irak asker ve polisinin eğitimine NATO desteğinin sağlanmasına yönelik bir kararın zirveden çıkma ihtimali de yüksek.
Böyle bir durumda, Ankara da buna katkıda bulunmaya hazır olduğunu bildirme kararı aldı. Afganistan'da görev süresi Şubat 2005'te dolacak olan gücün komutanlığının kimin tarafından üstlenileceği de NATO zirvesinin bir diğer konusu. Ankara, bu görevi TSK'nin üstlenmesine sıcak bakıyor. Sonuç olarak; hem Bush'un gezisinden, hem de NATO zirvesinden Türkiye için olumlu sonuçlar çıkacağı konusunda Ankara'nın umudu yüksek.