|
İş kulelerinde yaşam...
Geçen gün, Can Yayınları'ndan çıkan yeni kitaplarımı imzalamak için Levent'teki İş Kuleleri'ne gittim. Bu binalara ilk gidişimdi. Sanayi dönemi işçileri esir almıştı, sanayi sonrası dönem ise hizmet sektörünü esir almışa benzer.
***
Türkiye'nin en büyük sorunu işsizlik ve sefalet... Müthiş bir işsizlik, müthiş bir sefalet var... Üstelik bu tehlikeli sorun ağırlaşarak büyüyor... Binlerce işsiz ve yoksul açısından, İş Kuleleri, Amerikan filmlerindeki Manhattan manzaraları çiziyor. Ama bir de, kulenin içine hapsedilmiş yaşamlara, hayatın tümü açısından bakmak da mümkün... O zaman da, Şarlo'nun sanayi dönemini hicveden filmleri akla geliyor... Artık fabrika yok, ultra lüks gökdelenler var, artık işçi tulumları yok, takım elbise ve döpiyesler var, vida sıkıştırmak ve çekiç sallamak yok, dosya, kağıt, bilgisayar var... Ama mekanlara hapsedilen yaşamlar açısından durumda bir değişiklik var mı?
***
Yarenlik ettiğim muhatabım, İş Kuleleri'ndeki yaşamı iyi tanıyordu... Topluca alt katta yemek yemeye gideceklerini söyledi. Gerçekten saat yarımı gösterince topluca alt kata inen, hepsi birbiri gibi giyinmiş koca bir topluluk oluştu... Bir buçukda da aynı insanlar gökdelenin üst katlarındaki bürolarına doğru kortej halinde önümüzden geçip gittiler... Böylesine bir fanus içine sıkıştırılmış bir yaşam manzarasını seyretmekten fena oldum. Ruhum sıkıldı.
***
Okumuş yazmış, iyi eğitim almış insanlar açısından bakınca, güvence arayışı bireyin özgürleşmesini kesintiye uğratıyor. İnsanoğlu yarınını güvence altına almak isterken, kendi bireysel boyutlarını daha büyütecek hamlelerden vazgeçiyor. Bir işsiz açısından İş Kuleleri'ndeki işlerden birinde çalışmak, hayal edilemeyecek bir şans. Ama iyi eğitim almış, mesleğini yeryüzü standartlarında icra edecek biri açısından da yaşamı formatlamak anlamına geliyor... Güvence ile daha fazlasına doğru yolculuk birbiriyle çelişir gibi...
***
Her sabah aynı binaya gitmek, her öğlen aynı yemekleri yemek ve aynı mağazanın önünde turlamak, her akşamüstü aynı servis otobüsleriyle eve dönmek... Büro çalışanlarının en fazla DVD'lere rağbet ettiklerini öğrendim... Müzik daha sonra, kitap da en sonda geliyormuş... Sanırım, bu, filmlerdeki hızlı ve değişik yaşamları, mevcut durağanlığa bir hareket kattığı için sevmelerinden.
***
Sanayi dönemi bitiyor, sanayi sonrası dönem başlıyor... Artık kol gücü ile çalışmak yerine, beyni örnek alan bilgisayarlar ile çalışılıyor... Çalışma saatleri azalıyor... Zenginleşme artıyor... Tabii bu yeni döneme uyum sağlayamayanların çilesi de çoğalıyor... Kriz dönemlerinin faturası onlara çıkıyor... Ama bir de uyum sağlayanların durumu var... Onlar da değerli bir camdan yapılmış fanusta yaşar gibi yaşıyor... İnsan, zamanı ve mekanı kendi istediği gibi belirleyemedikçe tam anlamıyla özgürleşemeyecek... Güvence aradıkça, gerçek ve kalıcı bir başarıyı deneyemeyecek...
***
Bir bahar günü öğlen tatilinde zengin iş mekanlarına şöyle bir giriverin... Modern çağın fabrikalarının havasını bir koklayın... İyi maaşlarla iyi işler bulabilme imkanına erişmiş bu şanslı insanlara bir bakın. Ve bir düşünün... Onlar için sevinmek mi üzülmek mi gerektiğini.
|
