Karamanlıca konuşan Karamanlılar'ın köyünde
Ürgüp Meydanı'nın hemen yanı başındaki tarihi hamamın üzerindeki yazıyı "işte Karamanlıca" diye gösterdi Gürsel Korat... Can Yayınları'nın Kapadokya Edebiyat Kültür Günleri kapsamındaki "Kapadokya'daki Halklar" adlı konuşmasında konuyu daha da derinleştirdi... Bir mezar taşının üstündeki eski Yunan alfabesiyle yazılmış "Allah Rahmet Eylesin" ibaresini de daha sonra gördüm... H H H Karamanlıca... Karamanlıca, Ortodoks Hıristiyanlar'ın konuştuğu Türk ağzı... Bazı kaynaklara göre Karamanlıca konu- şanlar Türkleşmiş Rumlar... Bazılarına göre ise Selçuklular döneminde Bizans'la yakın ilişki sonucunda Hıristiyanlığı benimsemiş Türkler... Karamanlılar bazı değişiklikler ile Yunan alfabesi kullanmışlar... 18. yüzyıldan itibaren Karamanlıca dilinde bir çok da eser yayınlanmış... H H H Karamanlılar 1256 ila 1458 arasında Orta Anadolu'nun güney kesiminde egemen olmuş Türkmen beyliği... Daha sonra Karamanlılar Osmanlı'ya bağlanmış... Karaman Eyaleti Osmanlı'nın önemli bir bölgesi olmuş... Karaman Eyaleti'nin tarihçesinde şöyle bir cümle var: "Osmanlılar'ın en önemli eyaletlerinden olan Karaman Eyaleti'deki halkın bir bölümünü oluşturan Karamanlılar'ın Hıristiyanlaşmış Türk ya da Türkleşmiş Rum oldukları sanılır. Bunların çoğu sonradan İstanbul'a göç ettirildi." H H H Yunan alfabesi kullanarak Türkçe yazmak Karamanlıca'yı oluşturuyor... Ancak, Karamanlılar önceleri Farsça konuşurmuş... Karamanlılar'ın Türkçe konuşması Şemseddin Mehmed Bey (1261-??) yıllarına rastlıyor... Karamanlılar Farsça'dan Türkçe'ye dönüyorlar, bir kısmı da Türkçe'yi Yunan alfabesiyle yazıyor ve Karamanlıca oluşuyor... Karamanlıca konuşanların kim olduklarını en iyi Ürgüp'e bağlı Mustafa Kemal Köyü'nde görüyorsunuz... O köy, vaktiyle Karamanlıca konuşanların köyü imiş... Otobüsten inmeden önce bu hikayenin tümünü Saadet'ten dinliyoruz... Sonra köyü dolaşmaya koyuluyoruz... H H H Mustafa Kemal Köyü karakteristik özelliklerini yitirmemiş farklı bir köy... Geniş mekanların ince bir üslupla estetik renklerle bezenmiş olduğunu görüyorsunuz. Yapıların mimarisi, kısacası üslubu farklı... Köyün içlerinde dolanırken, eskilerden kalma bir koca konağın üstünde Selçuklu Kartalı'nı görüyoruz...
Kendilerini Selçuklu'nun devamı sayan Karamanlılar'dan gelen birinin evi bu... H H H Dillerin kaybolması hazin bir hikaye... Anlatıldığına göre Karamanlıca üç-dört asır yaşamış... Karamanlıca konuşanların Osmanlı döneminde İstanbul'a gönderilmeleri, sonra Rum azınlıklarla birlikte Yunanistan'a yollanmaları bu dilin tamamiyle ölmesine neden olmuş... Karamanlıca ölü bir dil olarak eski belgelerde var şimdi yalnızca. H H H Anadolu her dem insanı şaşırtıyor... Karamanlılar... Karamanlıca... Şimdi geriye o kültürden Mustafa Kemal köyü türü köyler kalmış... Dünya denen bu gezegenin üzerinde ne de çok macera yaşanmış... O yaşanan mace- ralardan birinin adı Karamanlıca... Ve Karamanlıca konuşmuş olanlar... Ve onların ya- şadığı köy... Ve kaybolmuş diller, kaybolmuş hayatlar.
|