Şubatta açılıp bir ay sonra bakıma alınan Sugözü santralı 'Hazine garantisi' nedeniyle parasını alıyor
ŞUBATTA açılan ve ithal kömürle çalışan Sugözü santralı beş aydır yarı kapasiteyle çalışıp yüzde 85'le çalışmış gibi Hazine'den elektrik parasını alıyor.
YİNE HAZİNE GARANTİSİ YILDA 187 milyon dolar fazla para ödenmesine yol açacak olan uygulamanın nedeni, bir önceki iktidar döneminde enerji bakanlığının vermiş olduğu Hazine garantisi.
***
Sugözü'nün garantisi de çarptı
Martta barajların su ile dolup taşması üzerine sıfır kilometre Sugözü'nün üniteleri bakıma alındı, santraldan yapılan alım düşürüldü. Bu durumdan tek etkilenmeyen ise işletmeci oldu.
TÜRKİYE enerjide yanlış politikaların faturasını ödemeye devam ediyor. Buna son örnek, yaklaşık 5 ay önce faaliyete geçen Adana Yumurtalık'taki Sugözü Termik Santrali. Almanya Başbakanı Gerhard Schröder ile Başbakan Tayyip Erdoğan'ın şubat ayı sonunda resmi açılışını yaptığı Sugözü'nde de Türkiye şimdiden kullanmadığı elektriğe para ödemeye başladı. Yıllık 9.1 milyar kilovatsaat (kWH) üretim kapasitesine sahip olan ve Türkiye Elektrik İletim AŞ'nin (TETAŞ) yayımladığı 2004 programına göre aylık yaklaşık 744 milyon kWh üretim yapması planlanan Sugözü'nde son olarak nisan ayındaki üretim 514 milyon kWh oldu. Bu rakamlar ocak ayında 592, şubatta 518 ve martta da 414 milyon kWh düzeyindeydi. Yani Sugözü Termik Santrali'ne işletmeye girdiği günden beri tam kapasite ile çalışmak nasip olmadı. Ancak tabi ki 20 yıl boyunca verilen alım garantisi nedeniyle Sugözü'nde planlanan üretim yapılmasa da faturalandırma, kapasitenin yüzde 85'i üzerinden yapıldı. Resmen açıklanmamakla birlikte santralde üretilen elektriğin birim fiyatının 5 ile 6 cent aralığında olduğu tahmin ediliyor. 5.9 cent ortalama ile hesap yapıldığında 9.1 milyar kWh'lik toplam kapasitenin yüzde 85'i için kamunun 450 milyon doların üzerinde bir ödeme yapması gerekiyor. Ancak 2004 yılı boyunca bu genel trend devam eder ve santral ortalama yüzde 50 kapasite ile çalışırsa Türkiye yaklaşık 187 milyon dolar üretilmeyen elektriğe para ödeme tehditi ile karşı karşıya. Türkiye'de üretilen enerjinin yüzde 7'sine eşdeğerde kapasitesi olan santralde senede 3 milyon 300 bin ton ithal kömür tüketilmesi öngörülüyordu. Santralın kapasitesinin tamamını kullanmaması tabi en çok yine İsken'in ortakları Siemens-Steag Konsorsiyum'unun işine yaradı. Navlun fiyatlarının çok fazla arttığı bir ortamda grup kapasiteninin yüzde 50-70'ini kullanarak bir yandan da yüksek kömür maliyetini aşağıya çekmiş oldu.
YENİ SANTRALA BAKIM Bu geçen sürede en ilginç gelişme ise sıfır kilometre santrala üretime geçer geçmez "bakım yapın" denilmesi. Başta eski Enerji Bakanı Cumhur Ersümer'e kadar uzanan enerjideki yanlış politikaların da etkisi ile bu yıl ortaya çıkan enerji fazlası EÜAŞ ve TEİAŞ gibi kurumları da zor durumda bıraktı. Özellikle mart ayında barajların su ile dolup taşması üzerine aralarında Sugözü'nün de olduğu bir çok santralin üretimi kısıldı. Martta İsken'e "yıllık bakımızını bu ay yapın" denilince tesisler 15 gün bakıma alındı. Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız İsken yetkilileri ise üretim politikalarının tamamen kendi dışlarında belirlendiğini ifade ederek şu noktalara dikkat çekti: "Sisteme verdiğimiz elektrik aylık değil günlük, hatta saatlere göre değişiyor. Bu ayarlamayı Gölbaşı Milli Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü belirliyor. Mart ayında özellikle barajlarda çok fazla su olduğu için yıl içinde yapmamız gereken ünite bakımlarını martta yapmamızı istediler. Biz de iki ünitede 15 gün bakım yaptık. Bu nedenle tabi ki üretim miktarı düştü." Enerji-Sanayi ve Maden Emekçileri Sendikası Genel Başkanı Saim Güzel de Sugözü Santralı'nın yaklaşık beş aydır yüzde 50 kapasite ile çalıştığını öğrendiklerini belirterek, "Enerjide uygulanan bu yanlış politikalar kaynak aktarma işlevinin bir parçasına dönüşmüştür" dedi.
