Astım Mevsimi
Değerli okurlar, pek çoğumuzun ruhu neşe dolmaya başladı pırıldayan güneşi, açan çiçekleri gördükçe. Yeni bir bahar daha işaretlerini vermeye başladı. Ne yazık ki çiçek tozlarına karşı alerjisi olan astımlılar bu mutluluğu paylaşamıyor. Onlar için bu aylar astım mevsimi. Astım akciğerdeki hava yollarını etkileyen kronik bir durum ve alameti farikası; nefes darlığı ile soluk verirken çıkan ıslığa benzer ses. Bu belirtiler devamlı görülmüyor, ataklar halinde ortaya çıkıyor. Bu atakları tetikleyenler; çiçek ve ağaç tozları, kimyasal maddeler, hava kirliliği, hayvansal atıklar, sigara, stres gibi faktörler. Ataklar kimilerinde hafif ve seyrekken, bazıları için durum çok ciddi olabiliyor. Ağır ataklarda acil tıbbi tedavi şart, aksi halde yaşam tehdit altına girebiliyor.
SPOR FAYDA SAĞLIYOR
Bir astım atağı bazen çabucak geçebilirken, bazen de bir günden fazla sürebilir. Kimi zaman ise kaybolan bir atak aniden tekrar ortaya çıkabilir. Bu ikinci dalga birincisinden daha şiddetli ve tehlikeli olabilir, birkaç gün hatta hafta sürebilir. Astımda, nefes almakta değil nefes vermekte zorluk vardır. Hastalık üç temel özellikle tarif edilebilir; hava yollarındaki şişlik, hava yollarını saran kasların kasılmasına bağlı darlık ve polen, egzersiz gibi dış etkenlere aşırı hassasiyet. Egzersiz tedbirsiz olarak yapıldığında astımı tetikleyebilirken, uygun ilaçlar ile egzersiz yapmanın hiçbir sakıncası yoktur. Özellikle voleybol, jimnastik gibi durarak yapılan sporlar fayda sağlar. Klorsuz havuzlarda ya da denizde yüzme tüm astımlılara tavsiye edilir. Astımın gerçek sebebi tam olarak bilinmezken, bazı tetikleyici faktörler hassas kişilerde hastalığı ortaya çıkarır. Bunlar; - ağaç ve çiçek polenlerine, hayvansal atıklara, akarlara karşı olan alerji, - soğuk algınlığı, grip gibi enfeksiyonlar, - parfüm ya da deterjan kokuları, sigara dumanı ya da hava kirliliği gibi irritanlar, - tedbirsiz egzersiz, - soğuk hava, nem ve ısıdaki değişiklikler, - güçlü duygusal iniş çıkışlar, - aspirin gibi bazı ilaçlar olarak sıralanabilir. Hasta ataklar sırasında göğsünde gerginlik veya basınç hisseder. Nefes darlığı vardır; özellikle geceleri öksürür ve dinlemekle, nefes verme sırasında ince bir ıslık sesi duyulur.
EVDE SOLUNUM TESTİ
Klinik bulgular yanında, tanı koymanın bir diğer yolu da nefes verme gücünü ölçen akciğer fonksiyon testidir. Normal bir insan tam olarak dolu akciğerlerindeki havanın yüzde 75-85'ini ilk bir saniye içinde dışarı verir ve hepsini üç saniye içerisinde boşaltır. Bir astımlıda ise bu süre 7-8 saniyeye kadar uzayabilir. Tedavideki ilk etap; astımı tetikleyen sebeplerin tespitidir. Bütün hastalar ataklar sırasında bronşları genişleten kısa etkili ilaçlar kullanırlar. Bu ilaçlar solunum yollarındaki kasların gevşemesini sağlar. Sprey, tablet ya da şurup olarak alınabilir. Bu ilaçlar kuvvetli ve birikme eğilimi olan ilaçlar oldukları için doktorun önerdiği şekilde kullanılmalıdır. Hastalığın görülme sıklığı, zamanı ve şiddeti uzun süreli tedavinin şeklini belirlemekte önemlidir. Atakların gelmesini engelleyen, uzun etkili bronş genişletici ve solunum yolu ile kullanılan kortizonun türü ve dozu, buna göre ayarlanır. Hastalıkta belirli bir alerji söz konusu ise, alerji aşısı denilen immünoterapi gündeme gelebilir. Her hastalıkta olduğu gibi astımda da korunmak önce gelir. Tetikleyen sebepler tesbit edilmeli ve uzak durulmalıdır. Evde de yapılabilecek basit bir solunum testi ile atağın başlamakta olduğu anlaşılabilir ve ona göre önlemler alınabilir. Her sene grip aşısı yapılmalı ve sigara dumanından uzak durulmalıdır. Yüksek oranda kükürt içeren bira, şarap, üzüm, kuru meyve, konserve sebze gibi yiyecek ve içeceklere ihtiyatla yaklaşılmalıdır. Sağlıkla kalın...
|
