IMF'den sürpriz beklenmiyor

IMF çok büyük ihtimalle önümüzdeki hafta ortasında Ankara'ya gelerek ocakta yarım bıraktığı yedinci gözden geçirme görüşmelerine devam edecek. Benim tahminim IMF ile görüşmeler olumlu sonuçlanacak ve gözden geçirme IMF icra kurulu tarafından onaylanarak, 500 milyon dolarlık kredi dilimi muhtemelen seçimlerden önce serbest bırakılacak. Türkiye'nin ABD ile ilişkileri düzelttiği ve hükümetin Kıbrıs'ta bir çözüm için elinden geleni yaptığı bir dönemde en büyük ortağı ABD olan IMF'nin gözden geçirmeyi onaylamaması çok mümkün görünmüyor. Bu olayın politik yanı. Bir de ekonomik yanı var...

Ek paket hazır
Hükümetin açıkladığı ve 3.5 katrilyon liralık harcama kısıntısını öngören tasarruf paketini yeterli görmeyen IMF, Ocakta giderken hükümetten üç katrilyon liralık gelir artırıcı bir önlem paketi daha hazırlamasını istemişti. Reuters'den Hatice Aydoğdu ve Orhan Coşkun'un haberlerine göre bu paket aşağı yukarı tamamlandı. İçinde küçük çaplı kamu zamları ve bazı kalemlerde özel tüketim vergisi artışları var. Daha da önemlisi bu paketin boyutu IMF'nin ısrar ettiği üç katrilyon liranın altında kalabilir ve IMF de buna rıza gösterebilir. Bürokratlar 2003 bütçe sonuçlarının IMF'yi üç katrilyon rakamına götüren ilk tahminlerden daha iyi çıktığını ve bu nedenle 2004 için açıklanan faiz dışı fazlaya ulaşmak için daha düşük boyutlu bir önlem paketinin yeterli olabileceğini söylüyorlar.
Daha önce de belirttiğim gibi bu paketin yanı sıra hükümet ayrıca, aralarında yatırım ve diğer cari harcamaların da bulunduğu yaklaşık 35 katrilyon liralık harcama kalemlerinde yüzde 10'luk tasarruf yapacak. Bununla ilgili düzenlemelerin önümüzdeki günlerde meclise gelmesi gerekiyor.

Beklenen adım
Bu iki paket dikkate alındığında IMF'nin yedinci gözden geçirmeyi onaylamasını haklı kılacak nedenler de ortaya çıkmış oluyor. Politik nedenlerle zaten gözden geçirmeyi tamamlamaya meyilli olan IMF, böylece beklenen adımı daha rahat atacaktır. Hükümet de seçim öncesinde ciddi bir şekilde rahatlayacaktır. Ancak üzerinde durulması gereken bazı noktalar var. Bunlardan ilki seçime giden hükümet, pakette yer alacak kamu zamlarının seçim sonrasında açıklanmasını isteyebilir. Böyle bir erteleme yanlış olacağı gibi kamuya ve ekonomiye maliyeti de yüksek olabilir. Çünkü geçmiş uygulamalar da göstermiştir ki, yapılması gereken zamları ertelemek sadece kamu kuruluşlarının finansman ve maliyenin gelir dengesinin daha da bozulmasına yol açıyor.

FDF sorunu
Diğer nokta ise alınacak bu tedbirler sayesinde 2004 yılında kamu maliyesinin sorunsuz atlatılmasının sağlanabileceği. Bu mümkün ancak vergi ve harcamalarda reformlar uygulamaya konulmadıkça ve bütçe yapısal olarak Faiz Dışı Fazla (FDF) üretemedikçe aynı sorun 2005'te tekrar gündeme gelecek ve hükümet yine ek tedbirler paketiyle işi götürmek zorunda kalacaktır.