Milyon, bin, lira, kuruş derken kafalar karışacak.

2005 yılının ilk aylarında küçük bir kargaşa yaşamaya şimdiden hazır olun.. Neden mi söz ediyorum?
Yasa çıktı.. Yeni yıla yeni lira ile gireceğiz.. İlk günler moral bozukluğu, düş kırıklığı yaşayacağız.. Bu kaçınılmaz.. Ama alıştıkça keyfini çıkaracağız..
Hatta bir süre sonra 'Eskiden ne yaparmışız. Tomarla parayı cebimizde nasıl taşırmışız' diye konuşmaya bile başlayacağız..
Diyelim ki, 600 milyon aylıkla çalışan bir kişi.. Ay başında 600 lira alacak.. Altı tane yüz lira..
İlk anda birşey ifade etmeyen 600 lira.. Para bize az gelecek, moralimiz bozulacak..
Sonra sokağa çıkacağız.. Gazeteyi 30 kuruşa, simiti 30-40 kuruşa aldıkça, İstanbul'da belediye otobüsüne bir liraya bindikçe, moral bozukluğu yerini hesap kitaba bırakacak..
Gerçi bir yıl boyunca etiketler çift olacak.. Bir malın üzerine hem TL hem de YTL olarak değeri yazılacak ama kafa karışıklığını iki paranın da tedavülde olması yaratacak..
Nasıl mı?
Diyelim ki alışveriş yaptınız 88 lira tuttu.. 90 lira verdiniz adamda eski lira varsa size 2 milyon geri verecek..
Veya tam tersi.. Kilosu 3.5 milyon lira olan domatese 4 milyon vereceksiniz.. Manav para üstü olarak 50 kuruş verecek..
100 milyar liraya aldığınız evin bir gecede 100 bin liraya düşmesine üzülüp, almayı düşlediğiniz 50 milyarlık arabanın da 50 bin liraya inmesine sevinebilirsiniz..
Yani önümüzdeki yıl çok değişik duygular yaşayacağız..
Bir cebimizde yeni TL.. Diğer cebimizde eski TL olacak.. Birbirlerine karışırlarsa alışveriş de anında arapsaçına döner..
En çok gençlerin ve çocukların zorlanacağını düşünüyorum.. Onlar ne kuruş gördüler ne de lira.. Beyinlerinde böyle bir kavram yok.. Ders kitaplarında bile bir lira, iki lira yok.. Çünkü piyasadaki en küçük para 250 bin lira..
Hadi şimdi çocuğunuza 25 kuruş, 50 kuruş verin bakalım ne diyecek?
Hele ilkokul çağındaysa aklı nasıl basacak..
Bir yanda 1 milyon lira öte yanda 1 lira.. İkisininde alım gücü aynı..
Yaşı 40 civarında olanların belleğinde kuruş kavramı var.. İlkokul birinci sınıfa giderken hergün 25 kuruş harçlık alırdım.. İlkokul üçüncü sınıfa başlayınca harçlığım 50 kuruşa yükseldi..
Bu parayla ne mi yapılırdı?
Ben her gün aynı şeyi alırdım.. O zaman sokak satıcıları boldu.. Okulların önü satıcıdan geçilmezdi.. Ben her gün 25 kuruşa lahmacun alırdım.. 25 kuruşa da turşu suyu.. Muadilleri olmadığı için bugünle karşılaştırmak zor..
Bugünlerde dürüm modası var.. Her yer dürümcü oldu.. Bir milyona dürüm, 600 bin liraya ayran..
Önümüzdeki yıl aynı yemek için 1 lira 60 kuruş ödeyeceğiz..
Kurbanı da 400 liraya keseceğiz.. Sudan ucuz..
Bugün bayram.. Hayal kurmanın bir maliyeti yok.. Diyelim çalıştığınız işyerinin patronu eski - yeni liraları karıştırdı.. Size eski maaşınız üzerinden yani milyon bazında para yatırdı ama yeni lira olarak..
Diyelim ki 800 milyon alıyorsunuz.. 1 Ocak 2005 tarihinde yine elinizde 800 milyon yeni lira var..
Üşenmeyin bir hesap yapın.. Bir yıl sonra 800 milyon Yeni Türk Lirası ile bakın neler alınıyor neler..
İyi bayramlar..