Ercan Ecemiş,"Atın üzerinden ineli 80 yıl olmuş bir ulusun, mobilya tasarımından bahsetmesi mümkün mü? Tabii ki İtalya'dan etkilendik. Şimdi ise onlar kadar iyi mutfak üretiyoruz" diyor..
Almanlar, her dört yılda bir sahip oldukları mutfağı değiştirirlermiş. İtalyanlar da 7-8 yılda bir evlerine yeni bir mutfak satın alırlarmış. Peki biz Türkler kaç yılda bir mutfağımızı değiştiriyoruz? Aslına bakarsanız, her ne kadar ekonomi iyiye gitse de ev sahipliği oranının hiç de iyi olmadığı Türkiye'de, bir mutfak değiştirmek ailelerin öncelikleri arasında ilk sırayı almıyor olabilir. Ne de olsa çoğunluğu kirada oturan bir ülkede yaşıyoruz. Zaten bu konuda sektör bir türlü envanter çıkaramıyormuş. Ama bugün Linea Dekor'un hikayesini okuyunca, bu konuda da bir değişimin içinde olduğumuzu anlayacaksınız.
Makine mühendisi kökenli Ercan Ecemiş ve kolejden beş arkadaşı tarafından kurulan Linea Dekor, 1997 yılında sadece 150 adet mutfak satarken, bu rakam 2003'te 3 bin adete çıkmış. Ercan Ecemiş, önce mobilya makineleri satarak girişimci olmuş. Ardından kendi tabiriyle, toplu konut projelerine 'portakal sandığı' mutfaklar üretmiş ve ardından da çoğunluğun bir İtalyan markası sandığı Linea Dekor'u kurmuş. Şirket kurulduğu yıldan bu yana satışında hep yükselen bir grafik çizmiş. Hatta kriz yıllarında bile. Öyle ki, çalışanları işten çıkartmamak için krizde maaşlarının yüzde 35'ini vermeyen Ecemiş, daha sonra bakmış ki para kazanmaya devam ediyor şirket, çalışanlara eksik kalan maaşlarını faiziyle birlikte geri ödemiş. Ecemiş'in şimdi bir şikayeti var. Mira, gala, Seta ve Idol gibi İtalyanca isimler taşıyan Linea Dekor'un mutfaklarını İtalyan ürünü sanan ve pahalıdır diye show-roomlar'dan içeriye girmeye korkan müşteriler. 'Önce hoşumuza gidiyordu İtalyan sanmaları ama şimdi artık bilmelerini istiyoruz" diyor Ecemiş...
* Makine mühendisliği ve arkasından yaptığınız masterdan sonra bir müddet özel sektörde çalışmışsınız. Peki kendi işinizi ne zaman kurdunuz? 1980 yılıydı. Ahşap makineleri ve malzemeleri ithalat şirketi kurdum. Memur çocuğu da olduğum için param yoktu ve katalogdan makine satmaya başladım. İtalyanlar'ın temsilciliklerini almıştım. 10 yıl sürdü bu. Yeni makineler getirdim. Bu makineleri satmak için Fikirtepe'de mağaza açmıştım. Makine mühendisiyim, iki lisan biliyorum ama bu mağazayı açmam gerekiyordu açtım. Sabahları 06'da evden çıkıp Bursa'ya giderdim. Makineleri yükletirdim. Akşam indirirdik makineleri ve satardık.
PORTAKAL SANDIKLARI! *Makine satarak, Linea Dekor kurmadan önce siz ahşap sektörüne girmiş oldunuz öyle mi? Evet öyle oldu. Şunu teşhis ettim bu sektörde. Her yıl ilkokul mezunu ustalar geliyor ve 300-500 dolarlık makine siparişi veriyordu. Benim neredeyse o kadar sermayem yoktu. Onun üzerine bu işte kâr marjı olduğunu hissetim. O sıralarda Toplu Konut'un, Emlak Bankası'nın konutları yapılıyordu, mutfaklarını gördüm. Korkunç bir kalitesizlik vardı. Ben onlara portakal sandığı diyordum. Yine de 1990 yılında bu işe girmeye karar verdim. Kolejden 5 arkadaşlarımla ortak bir şirket kurduk. Yani Makel'den sonra Dekor'u kurduk.
* Siz de mi önce portakal sandıkları (!) yaptınız? Yaptık. Türkiye'nin ilk mühendis marangozlarıydık sanırım. Biz de toplu konutlara mutfaklar yaptık. Ama tabii gözümüze ithal mutfaklar takılmaya başladı. Baktık, hiçbir zorluğu yoktu. Bu işe başlamak için önce gidip bir İtalyan mutfak markasının Türkiye temsilcisi olduk ve Scawolini'yi Türkiye'ye getirmeye başladık. Depa Yapı Malzemeleri şirketimiz de böyle ortaya çıktı.
* Yani Linea Dekor'dan önce siz bu işin nasıl yapıldığını İtalyanlar'dan bir bakıma öğrendiniz, etkilendiniz ya da esinlendiniz diyebilir miyiz? Biz Türk ulusu olarak tasarımdan nasıl bahsedeceğiz?Atın üzerinden ineli 80 yıl olmuş bir ulusun mobilya tasarımından bahsetmesi mümkün mü? Bu bir kültürdür ve zaman içinde oluşur. Yani kendimize has bir yemek yeme, oturma, yaşam kültürü var. Ama toplum bu düzeye gelmişse, siz bu topluma mutfak satacağım ve sektörün bir numarası olacağım ve ithal mutfaklarla yarışacağım diyorsanız, bu işin tasarımını en iyi kim yapıyorsa o ülkeye gideceksiniz, onlar gibi yaşamayı öğreneceksiniz. Dolayısıyla o havayı teneffüs edeceksiniz. O kültüre biraz yaklaşmış olacaksınız. Yani biz de tasarımda İtalyanlar'dan etkilendik. Modüler mutfak nasıl üretiliri öğrendik.
* Yani teknolojisine (know how'ına) para mı ödediniz? Biz açıkçası bu iş için para ödemeyi pek düşünmedik. İtalyanlar'dan esinlendik. Gidersiniz, görürsünüz, burada denemeler yapar biraz daha geliştirip yapabilirsiniz. Zaten makinalarını sattığımız bir sektör, biliyorduk. Biz artık, Türkiye'de Avrupa'da nasıl mutfak üretiliyorsa aynı şekilde üretiyoruz. Yürüyen bant sisteminden, sipariş üzerine mutfak üretmeye başladık. Dolayısıyla toplu konut ve Emlak Bankası işlerinden kurtulduk. Devletin de zaten konut işinden çekileceğini biliyorduk.
YERLİ MALZEME ÇOK AZ *Peki Linea Dekor markasını ne zaman yarattınız? Linea Dekor'un lansmanını 1997 yılında yaptık. O günlerde diğer bütün mutfak üreten şirketler, mutfak için proje çiziminden para alıyordu, biz almadık. Bununla bir yere varamayacağımızı biliyorduk. Projeyi alan müşteri onu bir marangazo çizdireceğinden korkulurdu hep. Biz mutfağımızın bir marangoz mutfağından ya da rakip bir mutfaktan çok daha iyi olduğunu müşteriye anlatmayı tercih ettik.
* Yerli malzemeyle mi çalışıyorsunuz? Bizim ürünlerde kullandığımız malzemelerin yüzde 60'ı ithal. Örneğin keresteyi ABD'den getiriyosruz. Avrupalı firmalar da bunu ABD'den alıyorlar. Çünkü dönme, çatlak ve budak olmaması lazım mobilyada. Bu işi de en iyi ABD'de yapıyorlar. Ağacın cinsi de önemli. Kaplamayı İtalya'dan, mekanizmaları Almanya'dan, camları Belçika'dan ve alüminyumları İtalya'dan alıyoruz. Gövdeyi Türkiye'den alıyoruz ama onun da kağıdını kendimize özel olsun diye Almanya'dan getiriyoruz.
PORTORİKO'DA MAĞAZA *Mutfakta şu anda kaç model üretiyorsunuz? 15 modelimiz var. Sanıyorum şu anda Türkiye'de mutfak üreten firmalar arasında en zengin koleksiyona biz sahibiz. Bir baş mimarımız var, onun altında da araştırmageliştirme bölümünde üç tasarımcımız daha var. Şu sıralar mutfak modeli tasarımı için yurtdışında bazı görüşmelerimiz oluyor.
* Linea Dekor'un ilk yılını merak ettim. Kaç adet mutfak sattınız o yıl ve 2004'e girerken ki adetleriniz ne oldu? İlk yıl 150 tane mutfak sattık. 2003'te 3 bin civarında mutfak sattık. O zamanlar 10 bayimiz vardı. Şimdi 40 bayiye ulaştık. İki yıl içinde 60 bayiye çıkmayı düşünüyoruz.
* Ercan Ecemiş, modüler mutfak üretiminde Türkiye'de liderliğe oynadıklarını söylüyor. Ağırlıklı iç pazara üretiyoruz. Gerçi Bulgaristan, İsrail ve Arnavutluk'ta birer tane, Kıbrıs'ta iki tane satış noktamız var. Kazakistan ve Özbekistan'la görüşmelerimiz var. Bir de Portoriko'da bir bayimiz var. Bir Amerikalı açtı onu. Bu yıl da aynı Amerikalı Washington'da bir mağaza açacak. Ama iç pazar gerçekten çok kuvvetli.
* Şu anda kaç fabrikada üretim yapıyorsunuz? Hepsi Samandıra'da 12 bin metrekare, birbirine yakın binalarda üretim yapıyoruz. Aslında Adapazarı'nda organize sanayiinde yer aldık. İnşaat yapacağız ama devletin hiçbir desteği yok. Bırakın onu, altyapı için bile hiçbir şey yapılmıyor. Tabii memleketin bir sürü şeye ihtiyacı var. O yüzden bu tarz teşvikler hep kalıyor.
* Bulgaristan devleti ülkelerinde yatırım yapacak olan yabancılara hem arsayı bedava veriyor hem de altyapısını yapıyor oysa.. Bulgaristan halkı Karaipler'e gitmiyor ya da Avusturya'ya kayağa... Ben bu konuda Türkler'in davranışlarını da doğru bulmuyorum tabii. Benim Bulgaristan'da bayim var gidip görüyorum. Daha mütevazı yaşıyorlar. Bakın bizim ülkemizde kaç tane Mercedes var... Bir de Bulgaristan'a bakın kaç tane lüks otomobili var. Çünkü onların Para Kurulu var. Elleri kolları bağlı. Ekonomik yaşıyorlar. Bulgaristan'ın hayat standardı biraz yükseliyor, Türkiye'nin ki de biraz düşüyor ve bir birine yaklaşıyor.
* Hadi diyelim 2003 iyi bir yıldı Türkiye için. Ama siz iç Pazar kuvvetli lafını Linea Dekor mutfaklarını ürettiğiniz bütün yıllar için söylüyorsunuz. Krizler size teğet mi geçti hep? Biz sanırım şu anda mutfak üreten şirketler arasında ciroda birinci sıradayız. 10 milyon dolara ulaştık. Sadece Linea Dekor mutfak yok bu cironun içinde. Konut üreten müteahhitlere de mutfak üretiyoruz. Biz kriz yılında dahi adet de büyüdük. Çok ucuz değiliz ama ürün kalitesine göre fiyatımızın da çok ekonomik, hesaplı olduğunu düşünüyorum.
KRİZDE İYİ SATIŞ YAPTIK *İhtilalin olduğu yıl girişimci olmuşsunuz. Zor yılların arkası kesilmedi aslında. Sonra bir de yaşadığımız krizler. Geldiğiniz noktayı nasıl buluyorsunuz? 1980 yılında devlet krize girmişti. Büyükelçisinin maaşını ödeyemiyordu. Çabuk unutuluyor aslında. Felaket yıllardı. Biz düzgün çalışmaya gayret ettik. Ne hayali ihracatlar, ne gümrük kaçakçılıkları. Okumuş olmanın verdiği korkulardı ya da kaybetmekten korktuğumuz şeyler çoktu, hep dürüst çalıştık. Hiçbir olaya bulaşmadık. Gelişmemiz çok hızlı da diyemem. Benle beraber işe başlayan başkalarına bakıyorum. Mal, mülk, fabrika sahibi olan da var ama içeri giren de var. Biz kriz zamanı çalışanlarımıza kredi kartlarını iptal etmelerini, borçlanmamalarını tavsiye ettik. Nakitiniz varsa harcayın dedik. Ayağımızı yorganımıza göre uzattık. Ama reklamları kısmadık. Halkla ilişkiler faaliyetlerini kıstık. Personel maaşının yüzde 35'ini almadı. Biz sonra o parayı kısmen faiziyle geri ödedik. Çünkü kriz yılında biz iyi satış yaptık, para kazandık işin garip tarafı. Yani satış grafiği hep yukarı doğru çıktı.
