Türkiye dolar bazında yüzde 45 ile en yüksek faizi 2003'te verdi

Hazine faizlerinin yarı yarıya düştüğü bir yılda bu başlık ilk anda yadırganabilir. Ama hayatın bir gerçeği. 1984'ten bu yana, 2000 hariç, en büyük faiz düşüşünün gerçekleştiği bir yılda, Türkiye yabancılara en yüksek faizi verdi.

Rekor faiz yüzde 45
- İhalelerde oluşan ağırlıklı ortalama Hazine faizinin aynı dönem ortalama dolar kurundan arındırılmasıyla dolar bazında Hazine faizi bulduk. Dün yayımladığımız tabloda 2003'e ait Hazine faizi yüzde 44.4 idi. 2003 için ortalama dolar kuru da 1.497 bin lira. Buna göre Hazine 2003 yılında yüzde 45.1 faizle yabancılar için tarihinin en yüksek faizini ödedi. Bundan önceki rekor yüzde 44.6 ile 1995'e ait. İki yıl da krizden sonra TL'nin reel anlamda değerlendiği, döviz kurunun gerilediği yıllar. 2003'teki bu rekor da, faizin yükselmesinden değil, dolar kurunun büyük ölçekli düşüşünden kaynaklandı. Enflasyondan arındırılmış Hazine faizi yüzde 15.2 iken, dolar bazında yüzde 45.1'e çıkıyor. Nitekim 1984-2003 döneminde doların lira karşısındaki ortalama değeri ilk kez eksi çıkıyor.

20 yıllık sonuçlar
- Geçmişe yönelik dolar bazında verilen faizler yukarıdaki tabloda yer alıyor. Yıllar itibariyle Hazine'nin verdiği faiz bileşiklendirilse 20 yılda dolar bazında yüzde 1.705 gibi rekor bir rakama ulaşılıyor. 1984 başındaki 100 dolar bugün 1.700 dolara varıyor. Dolar bazında en yüksek getiri ise borsadan. Borsanın getirisi yüzde 1.750'yi buluyor. Yatırım fonları yüzde 340'ta kalırken, cumhuriyet altınına yatırılan 100 dolar 20 yılda ancak 108 dolar olabilmiş. Zaman içinde doların TL karşısında değer kaybetmesinden ve TL faizlerin daha iyi getiri sağlamasından dolayı mevduat bile dolar bazında yüzde 243 getiriye ulaşıyor.

Yabancıyı çekti
- Türkiye Hazinesi'nin kurun düşmesi sonucu dolar bazında verdiği rekor faiz 2003'te sermaye girişini de sıçrattı. Yabancılar 2003'ün 10 aylık döneminde borçlanma senetlerine 2 milyar 840 milyon dolarlık yatırım yaptı. 2002'de bu rakam 1.519 milyon dolardı. Bir de nereden geldiği bilinmeyen ve ödemeler dengesinin Net Hata ve Noksan" kaleminde izlenen 4 milyar 76 milyon dolarlık sermaye girişi var. Bu kalem cumhuriyet tarihinde ilk kez bu kadar fazla veriyor.

ABD'li fona 10 kat faiz
- Türkiye'ye gelen yabancıların çoğunluğunu emeklilik fonları oluşturuyor. ABD'de bir emeklilik fonunun hazine kağıdından kazancı tek haneli rakamların yarısı düzeyinde kalırken, Türkiye'den bunun 10 katını kazanabiliyor. Türkiye ABD'ye uzak, riski fazla, ama getirisi de en az 10 kat. Bu getiriyi alan ABD emeklilik fonları kendi emeklilerine iyi bir yaşam standardı sağlarken, Türkiye kendi emeklisine yaptığı zammı ve bu zammın kaynağını tartışıyor. Kendi zenginliğini, yanlış politikalar sonucu daha önce dışarı transfer ettiği için fakirleşen Türkiye, bugün istikrarı yakalama yolunda doları aşırı düşürmesinden dolayı yabancıya yine rekor faiz ödüyor.

Sonuç- "En iyi yolu bulmak en kötüsünü bulmaktan çok daha kolaydır" Thomas More