İstanbul Defterdarı Kadir Boy, İstanbul'da 200 bin yeni vergi mükellefi ve 250 trilyon ekstra vergi elde edeceklerini iddia etti. Bu mümkün mü? Boy anlatıyor: "İstanbul'da 3 milyon mesken var. Bunların 1 milyonu işyeri ve konut olarak kiraya verilmiş. Kira beyannamelerine bakıldığında yıllık kira geliri 1.5 milyar lirayı aşan yok gibi.
Yani ev ve işyeri sahipleri kira gelirlerini çok düşük gösterdikleri anlaşılıyor. Bunun üzerine 40 denetmen, 400'e yakın memur ile özellikle Şişli, Etiler, Ulus, Florya gibi İstanbul'un lüks semtlerine yönelik denetimleri artırdık.
Amacımız 1 milyar ve üzerinde kira geliri olan vatandaşlarımızın doğru beyanname vermesi. Şu ana kadar 15 bin kişi tespit ettik. Yıl sonuna kadar bu sayı 200 bin kişiye, elde edeceğimiz ekstra gelir ise 250 trilyon liraya ulaşacağını hesaplıyoruz." Çalışmalara belediyelerin büyük destek verdiğini belirten Boy kira gelirlerinde ciddi bir uyguluma yapılması durumunda tüm Türkiye'de yıllık 1 katrilyon liraya yakın kaynak toplanabileceğini de dile getirdi.
Boy, kimseyi tedirgin etmeden, mükellef sayısını artırmaya çalıştıklarını söylerken, belediyelerin kendilerine değerli bilgiler sunduklarını da söyledi. Anlayacağınız, belediyeler, bölgede 3-4 evi, işyeri olanların listesini Maliye'nin emrine vermiş görünüyor.
Sadece İstanbul'da 120 bin vergi mükellefi yaklaşık 3 yıldır KDV ödemiyormuş. Yani 120 bin işyerinin (kimi esnaf, kimi şirket) 3 yıldır tek kuruşluk ticaret, alım-satım yapmadığı anlamına geliyor. Kadir Boy "Yakında gruplar halinde bu mükelleflerimizi defterdarlığa çağıracağız.
Gelenlere, anlat kardeşim sen nasıl yaşıyorsun. 3 yıldır tek kuruş KDV ödemediğine göre hiçbir iş yapmadın demektir. Bu mümkün mü' diye soracağız. Zor durumdaki ile kayıtdışı çalışanı birbirinden kesin olarak ayıracağız" dedi. Boy'un verdigi rakamları nasıl yorumlamalı? Sadece İstanbul'da 120 bin işyeri KDV, 200 bin kişi de kiralarını doğru beyan etmemesi kayıtdışı ekonominin boyutunu gösteriyor. Ancak kayıtdışılığı kayıt altına almak, vergi gelirlerin artması anlamına geliyor mu? Türkiye'de dünya ortalamasına denk düşen miktarda vergi toplanıyor.
Toplanan vergilerin Gayri Safi Milli Gelire (GSHM) oranı yüzde 30. Gelişmiş ülkelerde de oran bu. Ancak onlar gelirlerin yüzde 70'ini doğrudan, yüzde 30'unu ise dolaylı yollardan alıyorlar. Bizde ise tam tersi. Kurumsal, gelir ve servet üzerinden vergi toplayamayan devlet, ÖTV, KDV gibi kalemlerden parayı topluyor. Yani kira gelirini beyan etmeyen kişiyi yakalayınca gelirinizi artırmış gibi gözüküyorsunuz. Yakalan kişi ise gelir kaybına uğradığı için bu kez otomobilini değiştirmiyor. Değiştirmeyince ÖTV geliri düşüyor. Örnek çoğaltılabilir... Demek istediğimiz Türkiye'de yaratılan zenginlikten daha fazla vergi almanız mümkün değil. Sorun verginin adil olarak toplanmamasında...