Her unutkanlık Alzheimer midir?
Bazı hafıza kusurları ciddidir, bazıları değildir.
Hafızasında azalmanın yanı sıra kişiliğinde, davranışında belirgin değişiklikler oluşan durumlara "demans" denir. Demansı olan biri, eskisi gibi günlük aktivitelerini sürdüremez. Bir soru defalarca tekrarlanır. Kişi çok iyi bildiği bir muhitte bile kaybolabilir. Zaman, tarih kavramı bozulmuştur. Musluklar açık unutulur, ocak yanar vaziyetteyken evden çıkılır. Konuşurken kelime bulmak zorlaşır ya da cümleye, uygun olmayan sözcükler yerleştirilir. Mantıksız kararlar verilir. Dostların, komşuların, hatta akrabaların isimleri unutulur. Demans ilerledikçe kişinin giyinmesi, yıkanması iyice güçleşir.
TEŞHİS İÇİN
Demans birçok hastalığın sonucudur. Bazıları tedavi edilebilir. Bazılarınsa tedavisi henüz yoktur. Tedavisi henüz olmayanlardan biri, Alzheimer hastalığıdır.fAlzheimer en sık 65 yaşından sonra görülür. Ancak 40'lı yaşlarda bildirilmiş vakalar da vardır. Genetik geçiş gösterebilir.
Alzheimer'de beyin hücrelerinde azalma oluşur. Tanıyı koymak, yaşayan bir kişide zordur. Çünkü tanı, beyinden alınan bir parça ile kesinleştirilir. Bu işlemi yapmak yerine, kişide unutkanlığın derecesi bazı testlerle ortaya konur. Başka hastalıkları ayırt etmek için beyin görüntülemesi yapılır. Kan testleri ile unutkanlık yapabilecek tiroid hastalıkları, vitamin eksiklikleri, sifiliz, yani frengi araştırılır.
Kişinin unutkanlık yapabilecek ilaçlar alıp almadığı, büyük miktarlarda alkol kullanıp kullanmadığı sorgulanır. Fiziksel ve nörolojik muayene yapılır.
Bir başka demans yapan hastalık da, beyin damarlarında tıkanma ile seyreden inmedir. İnme, ani konuşma bozukluğu, kol ve bacaklarda güç kaybı, his kaybı yapar. Halk arasında inmeye "kısmi felç" de denir. İnme tekrarladıkça demans da ağırlaşır. Bazı inmeler sessiz sedasız olur ve kendini yalnızca unutkanlıkla gösterebilir. Parkinson hastalarında da demans sıktır.
Unutkanlık ile birlikte isteksizlik, konsantrasyon güçlüğü çeken, sık ağlama ve mutsuzluk hissi olan kişilerde demanstan çok bir depresyon akla gelir. Gençlerdeki unutkanlığın en sık sebeplerinden biridir bu...
Yaşlılarda da bir yakının kaybı ya da emekliye ayrılma sonrası gelişen unutkanlıkta depresyon düşünülmelidir. Bazen depresyon ile demans birlikte seyreder. Demansın ilk dönemlerinde depresyon daha yoğundur. Bu nedenle o dönemde doğru tanı koymada bazı güçlükler yaşanır.
ÖLDÜRÜCÜ DEĞİL
Alzheimer öldürücü değildir. Ancak ilerledikçe, kişinin direncinin kırılmasına ve çoğunlukla zatüreye yenik düşmesine neden olur. Henüz kesin tedavisi yok. Ancak ülkemizde de bulunan donepezil, rivastigmin içeren ilaçların hastalıkla ortaya çıkan belirtileri azalttığı gösterildi. Bunlara ek olarak yüksek miktarlarda E vitamininin de yararlı olduğu belirtiliyor. Aspirin ve ibuprofen gibi enflamasyonu önleyen ilaçların da yararından söz ediliyor. Hormon tedavisinin, menopozdaki kadını Alzheimer'den büyük oranda koruduğu anlaşıldı.
Unutkanlığınızın olması ille defAlzheimer olduğunuzu göstermez. Günlük yaşantıda herkesin az ya da çok unuttuğu şeyler var. Yaşlanmanın doğal süreci bu... Yapılan çalışmalar; düzenli egzersiz yapan, antioksidan özellik taşıyan meyve ve sebzelerle beslenenlerde unutkanlığın çok daha az ortaya çıktığını gösteriyor. Önemli olan şu... Unutkanlığınız günlük yaşantınızı aksatıyor mu? İşlerinizi yapamaz hale mi geldiniz? Yakın zamanda yaptıklarınızı dahi hatırlamakta güçlük mü çekiyorsunuz? Kendi mahallenizde bile kayboluyor musunuz? Eşyalarınızı koyduğunuz yeri sık sık unutuyor musunuz? O zaman doktorunuzla temasa geçin...
Alzheimer Derneği ve Alzheimer Vakfı Tel: (212) 256 33 70
|
