Türk'ün rüyası gerçekleşiyor

Adalet Bakanı Türk'ün, 26 yıl önce Hukuk Fakültesi asistanıyken Halkevleri Dergisi'nde yayınladığı Medeni Kanunla ilgili makalesinde istediği değişiklikler şimdi oluyor
TBMM Genel Kurulu yeni Medeni Kanun tasarısının onuncu ve son bölümünü bugün görüşecek. Tasarının kabulüyle Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'ün 26 yıllık hayali de gerçekleşmiş olacak. Bakan Türk, tam 26 yıl önce Hukuk Fakültesi'nde asistanlığı döneminde yürürlükteki Medeni Kanunu "eşitlik ilkesine aykırı", "kadınları ezen hükümler taşıdığı" için eleştirmiş ve "Adaletsizliği apaçık sistemi değiştirmek zamanı gelmiştir" görüşünü dile getirmişti. Türk, Halkevleri Dergisi'nin 8 Ekim 1975 tarihli sayısında yayınlanan "Kırkıncı Yıldönümünde Kadın Hakları" başlıklı yazısında edinilmiş malların paylaşılmasını da savunmuştu. Türk'ün görüşleri şöyleydi:

Reis kim olmalı?
Kadın hakları sorunu, bir erkek rahatsızlığına son verme davasıdır" tanımını yapan Türk, Medeni Kanun'un kadın-erkek eşitliği ile bağdaşmayan yönlerini şöyle ifade etmişti:

"Medeni Kanun'da eşitlik evlenme ile kadının zararına bozulur. Evlilik birliği, erkeğe üstünlük tanıyan hükümlerle düzenlenmiştir. Örneğin, evlilik birliğinin başkanı kocadır, kocanın ikametgahı kadının ikametgahı sayılır. Kadına ikinci derecede yetkiler vermiştir. Kadının ana olarak da fazla bir yetkisi yoktur."

Medeni Kanunun kadın-erkek ilişkileri bakımından "en adaletsiz yönü"nün "evli kadına iktisadi bağımsızlık ve güvenlik olanağı tanımayışı" olduğunu ifade eden Türk, şöyle devam etmişti:

"Kadının iktisadi bağımsızlığı için her şeyden önce onun da kendi adına gelir elde edebilmesi gerekir. Oysa Medeni Kanun, karının bir iş veya sanatla uğraşabilmesini kocanın iznine bağlamıştır... "

Mal ayrılığı rejimİ
Türk, Genel Kurul'da en fazla tartışma yaratan mal ayrılığı rejimine de yazısında değiniyor. Medeni Kanunun eşlerin mallarının yönetiminde kabul ettiği sistemin kadının ezilmesine yol açtığını ifade eden Türk, şöyle demişti: "Eşler bir evlenme sözleşmesi ile mal birliği veya mal ortaklığını seçmezlerse aralarında kendiliğinden mal ayrılığı rejimi işler. Bizde evlenen çiftlerin böyle bir sözleşme yapmaları adet olmadığı için, mal ayrılığı, ülkemizdeki bütün evlilikleri kapsayan rejimdir. Görünüşte mal ayrılığı, kadın-erkek eşitliğine en uygun rejim sanılabilir. Oysa mal ayrılığı rejiminin kadının iktisadi bağımsızlığını sağlayabilmesi için, onun çalışma ve maddi varlığını geliştirme bakımından erkekle eşit olanaklara sahip bulunması gerekir. Mal ayrılığı rejiminin doğal sonucu, mal ve gelirin koca elinde toplanmasından başka bir şey olamaz. Nitekim tarlada iki büklüm çalışan köylü karının veya evinde saçını süpürge eden kentli karının yarattığı iktisadi değerler, kocanın mal varlığına eklenir. Bir gün evlilik birliği boşanma ile dağılırsa karı, o güne değin aile içerisinde yarattığı veya yaratılmasına katkıda bulunduğu iktisadi değerleri kocaya bırakarak ayrılmak zorundadır. Bu yüzden kadınlar, çoğu kez en mutsuz evlilikleri bile sürdürmekte direnirler."

Kazanç Ortaklığı önerisi
Yazısının son bölümünde, "Artık adaletsizliği böylesine apaçık bir sistemi değiştirmek zamanı gelmiştir" diyen Türk, mal ayrılığının yerine, "kazanç ortaklığını" önermiş ve şöyle devam etmişti:

"Eşlerden her birinin başarı veya başarısızlığında öbürünün payını varsayan çağdaş bir sistem olarak "Kazanç ortaklığı" konabilir. Kazanç ortaklığı rejiminde eşlerin evlilikten sonra kazandıkları iktisadi değerler, ortak mal sayılır ve evlilik birliğinin sona ermesi üzerine buna göre bölüştürülür. Bu sağlayacağı iktisadi güvenlikle Türk kadınının pek çok sorununu çözebilir."