TBMM eski Başkanı Hüsamettin Cindoruk'a Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in "Milletvekili sayısı 300'e inmeli" sözleriyle ilgili ne düşündüğünü sordum...
Cindoruk, "Sezer, bu sözleri neye dayanarak söyledi bilmiyorum, ama, eski bir Meclis Başkanı olarak şunu söyleyeyim ki 300 milletvekili Parlamento'yu çalıştırmaya yetmez" dedi...
Ardından da şöyle devam etti:
"40 tane Bütçe Komisyonu Üyesi seçeceksin, Başkanlık Divanı, kabine, dış ziyaretler, eğer AB'ye girmeye niyetliysen bunun için de bir komisyon oluşturmak zorundasın, o zaman da 300 milletvekili ile bu Meclis'i çalıştırman mümkün değil! Benim dönemimde 450 milletvekili ile Meclis iyi çalışıyordu. 12 Eylül sonrasında Kenan Evren de ilk olarak Parlamento'nun 300 milletvekilinden oluşmasını istemişti, ama sonrasında onu bu kararından vazgeçirdik."

EVREN'İN İSTEĞİ
Bu anlamda yakın tarihten birkaç satır...
Yıl 1987...
864 rakımlı tepenin sakini, kışla kökenlidir...
Önüne getirilen 500 Parlamenterli Meclis önerilerini, elinin tersiyle bir yana itmekte, tasarıya sıcak bakmamaktadır...
Dönemin Meclis Başkanı Cindoruk'un "400 ya da 450 olmuş bir şey ifade etmez. Milletvekili için düşünülen rakamın çok altındadır. 450 de yeterli değildir" sözleri üzerine Evren sorar:
"Peki, Anayasa hazırlanırken 400 rakamını nereden buldunuz?" Bunun üzerine Cindoruk, "Sayın Cumhurbaşkanım" diye söze girer ve anlatır; "Bu tamamıyla Anayasa çalışmalarını yapan ekibin gözlemi... Heyettekiler, ABD'de 250 milyona yakın nüfus varken, sadece 400 Temsilciler Meclisi üyesi olduğunu saptamışlar. Bunun üzerine bizim 50 milyonluk nüfusa 400 Milletvekili çok bile diye karar almışlar. Daha fazlasına ne gerek var demişler. Koskoca ABD böyle yaptıktan sonra, biz neden yapmayalım diye düşünmüşler...
Ve...
1982 Anayasası'na, '400 milletvekili seçilir' şeklinde bir kanun maddesi koymuşlar. ABD'de ayrıca eyaletler var, her eyaletin kendi Meclisi var. Ayrıca Washington'da 400 Temsilciler Meclisi Üyesi'nin yanı sıra, Senato ve Senatörler var."

MECLİS'E BY-PASS
Bu sözlerin üzerine şimdi emekliliğini Bodrum'da sessiz bir şekilde "anı"larını yazarak sürdürmeye devam eden Kenan Evren de, "İyi ya, sayıyı 450'ye çıkarıyoruz; 450 yeterlidir" diyerek kestirip atmış...
Bugün yaşanan tartışmalar ise yakın tarihi bilmemekten, Cumhurbaşkanı'nın Meclis'i by-pass ederek ülkeyi yönetmeye çalışmasından kaynaklanıyor... Rahmetli Turgut Özal, Çankaya'ya çıkıp Cumhurbaşkanı olduğunda, elini siyasetten çekmeyince, dönemin Başbakanı Süleyman Demirel, "Özal, 5. kuvvet olmak istiyor" demişti...
Ardından da yasama, yürütme, yargı, medya diye bu güçleri sıralamış, Çankaya'yı da 5. güç olarak listeye koymuştu...
Görünen o ki, Çankaya'nın adliye kökenli sakini de her ne kadar benim yetkilerim fazla dese de ucundan kıyısından ülkeyi yönetmeye çalışıyor... Siyaset yapma alanını genişletip, trübünlere oynuyor!
Oysa...
Sezer'in argümanlarının ötesinde İngiliz Parlamentosu'nda milletvekili sayısı 675'tir. Bu rakama yetecek koltuk olmasa da, 40 üye ile Meclis toplantıya devam edebiliyor, karar alabiliyor.
Çin Parlamentosu'nda ise üye sayısı 2800...
Fransa'da ise 577...
Allah'ın unuttuğu Nauru'da 60...
Dünya Parlamentolar Birliği Genel Sekreteri Philip Laundy'nin 145 ülkenin Parlamentolarını incelediği, "Günümüz Dünyasının Parlamentoları" adlı kitabı, eski DYP Milletvekili Mehmet Dülger tarafından, o dönemin Meclis Başkanı Cindoruk'a verilmişti. En azından Sezer, bu kitabı Meclis Kütüphanesi'nden istetip, bir göz atabilirdi...

ÇİFT MECLİS
Birkaç satırla da TBMM'nin bulunduğu binadan bahsedeyim... Meclis binasını Avusturyalı mimar Clemens Holzmeister projelendirmiş... 26 Ekim 1939 tarihinde de, dönemin Meclis Başkanı Abdülhalik Renda tarafından binanın temelleri atılmış...
Ve 6 Ocak 1961'de Kurucu Meclis toplantısı ile resmen açılmış. TBMM Genel Kurul Salonu, çift meclisin yani, Millet Meclisi ile Cumhuriyet Senatosu'nun birlikte toplanabilmesi esasına göre inşa edilmiş...
Koltuk sayısı, 1980 öncesinde, iki Meclis bir arada bulunması ve de oturumu izleyen bürokratların katılımı ile bu sayının 700'lere çıkması nedeniyle, bu ihtiyacı karşılayacak şekilde inşa edilmiş...
1980 sonrasındaysa yeniden açılan bugünkü Parlamento'nun koltuk sayısı bugün 550'dir. Cindoruk, "Eğer iki Meclis olmayacaksa bu rakam fazladır diyor. O zaman 450 makul rakamdır" diyor...

LEGALİZM
Son olarak...
Dünyada Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in uyguladığı siyaset tarzıyla ilgili olarak "Legalizim" diye bilinen bir hayli statükocu bir akımdan bahsediliyor... Bu akıma göre, hukuk ve kurallar her şeyin temeli... Gelişmeler ne kadar hızlı olursa olsun, önemli olan kurallardır...
Ankara'dan aldığım izlenim Sezer'in bu yönünü ilk olarak DYP'lilerin keşfettiği yönünde... Çankaya'ya çıktıklarında Cumhurbaşkanı Sezer'e "Yetkiniz var, isterseniz Meclis'i fesh edip seçime götürebilirsiniz. Ama, referanduma götürüp Meclis'in meşrutiyetini halka sorgulatabilirsiniz" yönünde sufleler veriyorlarmış... Bu sufleleri verenlerin başında da Hayri Kozakçıoğlu geliyor...
Bu bakımdan 864 rakımlı tepenin sakinine bir gazeteci olarak, Meclis'i tahkir edici açıklamalardan vazgeçmesini... Eğer siyasi bir hedefi varsa, o makamdan inip meydanlara çıkmasını ve halktan oy istemesini tavsiye edebilirim... Bunun ötesindeki çabaların bu ülkeye faydası olmayacağını düşünüyorum...