Levent GÜRSES

Petrol fiyatları Aralık ayından bu yana yüzde 100'ün üzerinde değer kazandı. Bu, modern zamanların en kısa zamanda ve en hızlı yükselişi oldu. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu petrol ithalatçısı ülke hiç hesapta olmayan bu yükseliş üzerine ekonomik hedeflerini gözden geçirdi.

Ancak, uzmanlar petrolde yükseliş döneminin sona erdiğini savunuyor. Artık panik yaşanmaması gerektiğini savunan uzmanlar buna en iyi neden olarak piyasayı gösteriyor.

Çünkü, vadeli piyasada fiyatların yükseleceği beklentisi bitmiş durumda. Cuma günü New York Borsası'nda spot piyasada fiyatlar 24.30 dolar seviyesinde iken Aralık vadesi 23.51, Nisan 2000 vadesi ise 21.02 dolardan işlem görüyordu. Yani, piyasa fiyatların daha fazla yükseleceği beklentisinde değil.

Bunun iki gerekçesi var. Birincisi artık OPEC'in kısıntı politikasından taviz vereceği beklentisi. Petrol dünyasının üç büyük üreticisi Suudi Arabistan, Venezüela ve Meksika'nın Kasım ayında olağanüstü toplantı planları yaptığı belirtiliyor. Bu üçlünün üretimde kısıntı kararı fiyatların 8 ayda ikiye katlanmasına neden olmuştu. Şimdi ise, üretimde kısıntı kararını gevşetmek için toplanıyorlar.

Bir başka gösterge ise, dünyanın önde gelen üreticilerinden Norveç'in üretimi artırmaya hazırlanması. 2000 yılı bütçesini hazırlayan Norveç, üretimini günde 500 bin varil artırmayı planlıyor. Bilindiği gibi OPEC, üretimini günde 2 milyon varil kısarak fiyatları artırmayı başarmıştı. Norveç, OPEC üyesi olmamasına rağmen kısıntı kararına uymuştu.

Birleşmiş Milletler'in Irak'a ek 3 milyar dolarlık satış için izin vermesi de bolluk yaratacak faktörler arasında. Ayrıca, teknik olarak 25 dolar seviyesinde önemli bir direnç olduğu belirtiliyor.