kapat
   
SABAH Gazetesi
 
   News in English
   Son Dakika
   Yazarlar
   Günün İçinden
   Ekonomi
   Gündem
   Siyaset
   Dünya
   Spor
   Hava Durumu
   Sarı Sayfalar
   Ana Sayfa
   Dosyalar
   Teknoloji
   Emlak
   Otomobil
   Detaylı Arama
   Arşiv
   Etkinlikler
   Günaydın
   Televizyon
   Astroloji
   Magazin
  » Sağlık
   Cuma
   Cumartesi
   Pazar Sabah
   İşte İnsan
   Sinema
   20. YILA ÖZEL
   Turizm Rehberi
   Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Hayaller hayat olunca hastalık başlıyor
Aklınız sizinle oyuna başlarsa...
Damgalanma korkutuyor
Yirmi yıldır savaşıyorlar
John Nash ile aynı korkuyu yaşadım
Şizofreni teşhisli oğlum endüstri mühendisi oldu

Hayaller hayat olunca hastalık başlıyor

Hayal aleminde kendine yeni bir dünya kuran şizofreni hastaları, zamanla gerçek ile sanrıları ayırt edemez hale geliyor. Gördüğü hayallerin ardından giden hastalar için hayat kabusa dönüşüyor

Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sunar Birsöz, şizofreni hakkında sıkça gündeme gelen soruları yanıtladı:

* Geçtiğimiz yıllarda Nobel Ödüllü ünlü matematikçi John Nash'in şizofreni ile mücadelesini anlatan 'Akıl Oyunları' adlı filmle, hastalık yeniden gündeme gelmişti. Toplumda da 'şizofreni hastası dahi mi, akıl hastası mı?' sorusu hastalıkla ilgili olarak sıkça gündeme geliyor. Şizofreni hastası dahi midir, akıl hastası mı? Şizofreni, bir beyin hastalığıdır. Beynin değişik alanlarındaki yapısal ve biyokimyasal değişimler sonucu; farklı belirtiler gösteren ve sonucunda nedenlerin, tedavinin ve hastalık gidişinin değiştiği, 'heterojen' bir sendrom ya da hastalıklar grubudur. Ünlü şizofreni hastası John Nash, hem dahiydi hem de şizofreni hastalığı özelliklerini, beyninde taşıyordu. Bir röportajda, kendisine yöneltilen 'Sizin gibi dahi, matematik teorilerini tasarlayan, Nobel Ödülü almış bir kişinin aklına nasıl oluyor da; uzaylılar tarafından kaçırılmak, kontrol edilmek gibi, garip düşünceler gelebiliyor?' sorusuna, kısaca 'Bu teori ve çözümler nasıl beynime geliyorsa, onlar da öyle geliyor!' diyerek cevap vermişti. Ancak John Nash'in bu özel durumunu, tüm şizofren hastaları için genellememek gerekir kanısındayım.

* Dahilerde risk artıyor mu? Dahilerde riskin arttığını söylemek mümkün değil. Kaldı ki, şizofreni hastalarının beyin gelişiminde, hastalığa yol açtığı varsayılan doğum travması, enfeksiyonlar ya da genetik etkilerle oluşabilen, çeşitli patolojik bozukluklara rastlanır. Bu bozukluklar, bazen tüm yaşam boyu gizli olarak seyredilebilirken, bazen de araya giren yoğun psikososyal stresler ve travmalar sonucu hastalığı ortaya çıkaran bir etken oluşturabilir.

* Görüntüleme yöntemleri ile şizofrenlerin beynindeki değişiklikler ortaya konabiliyor mu? Şizofreni hastalarının beyninde yapısal, işlevsel ve biyokimyasal çeşitli bozukluklara rastlanır. Bu bozukluklar, sağlam gruptan ayrıştırılabilir. Bu bozuklukların kliniğe yansıması ise ancak belirtilerin açık hale gelmesi ile anlaşılabilir. Ancak beyin filmi yolu ile 'şizofreni' tanısı konulamaz. Yani bu bozukluklar özgül değildir. Sadece klinik olarak konulan tanının varlığında, bir anlam ifade ederler. Beyin sol frontal lob kan akımı azalması, beyin karıncıklarında genişleme, beyinde atrofi ve gri cevher azalması gibi görüntüleme bozuklukları saptanabilir.

* Hastalığı işaret eden belirtiler hakkında bilgi verir misiniz? Bir dönem şizofreni sadece 'psikoz', yani sanrı, varsanı (hallüsinasyon), dezorganizasyon ve hareket bozuklukları (katatoni vb) olarak yorumlanmıştır. Ancak bu psikotik belirtiler, sadece hastalığın tanınmasına yardımcı olan 'pozitif belirtiler'dir. Bunun yanı sıra, 'negatif belirtiler' (düşüncede fakirlik, enerji kaybı, zevk almama, irade kaybı ve duygulanımda sığlık), 'bilişsel bozukluklar' (hatırlama, karar verme, yönetme, çalışma belleği) ve 'afektif bozukluklar' (depresyon, intihar, agresyon vb) görülebilir.

* Belirtilerin kendini göstermediği sinsi bir dönem var mı? Bu belirtilerin açıkça belirlenemediği bir prodromal dönem yaşanabilir. Ancak prodrom belirtilerinin özgünlüğü ve süresi değişkendir. Bu süre altı aydan beş yıla kadar uzayabilir. Bu belirtilerin oluştuğu kişilerde, hastalık görülme olasılığı yüzde n0 civarında olup, erken tedaviye başlama ve psikozu önleyebilme konusu halen tartışılmaktadır. Şüphesiz amaç, psikozu hiç yaşatmamaktır. Ancak bu bir ütopyadır.

* Hangi yaşlarda ortaya çıkıyor? Şizofreni bir genç yaş ve erken erişkinlik dönemi hastalığıdır. En sık görüldüğü dönem, 20-n5 yaşları arasıdır. Ortalama görülme sıklığı, evrensel olarak yüzde 1 civarındadır. Bu sayı ırk, kültür, cinsiyet ve sosyoekonomik olarak eşit dağılımlıdır.

* Hasta olduğu halde fark edilmeyen kişiler var mı? Ne yazık ki, hastalığın, hiçbir biyolojik ya da görüntüsel organik bir belirleyicisi yoktur. Ancak bir psikiyatrist tarafından, belirtilerin tanınması ile klinik olarak tanı konulabilir. Bu nedenle, bazen tanı koyma ve tedaviye başlangıç süresi uzayabilir. Erken tanı ve tedavi dönemi olumlu etkiler. Şüphesiz, hastalığı hiç tanınmayan ya da tedavi almayan şizofreni hastaları da vardır. Ancak uzman bir hekim, bu tanıyı koymakta zorlanmaz.

* Şizofreninin başka psikiyatrik hastalıklarla karıştırılma riski var mı? Şizofreni, başka psikiyatrik bozukluklarla nadiren de olsa karışabilir. En sık karışan durumlar bipolar bozukluk (psikotik mani ve psikotik depresyon), sanrısal bozukluklar ve kısa reaktif psikozlardır. Az da olsa, zaman içinde tanının değiştiği vakalar vardır ya da depresyon, anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk ve madde kullanım bozuklukları gibi başlayan hastalıklar, şizofreniye geçiş yapabilir.

* Başka psikiyatrik hastalıkların şizofreniye dönüşme riski var mı? Şizofreniye en sık eşlik eden bozukluk; depresyondur ve hastalığın değişik aşamalarında yüzde 50 sıklıkla görülür. Görüldüğünde, şizofreni hastalığının yanı sıra, mutlaka bu yönüyle de tedavi edilmelidir. Yüzde 10 oranında intihara rastlanır. Yine alkol ve madde kullanım bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk gibi sorunlar görülebilir.
DİĞER SAĞLIK HABERLERİ
 Şehir Efsaneleri Doğru Mu?
 Akupunkturdan Sonra Çok Kilo Aldım
 Erken Teşhis Hayat Kurtarır
 Şizofreni Ataklarına Hobi Engeli Konuluyor!
 Hayaller Hayat Olunca Hastalık Başlıyor
 Doktorum Benim Kankardeşim
 Sağlık Hattı
 45 Dakikada Dimdik Göğüs Ve Popo Yapılır
 Radyo Dalgalarıyla Selülite Son Vermek Artık Mümkün
 Gözaltı Halkalarına Masaj Yapın
 Ağız Kokusunun İlacı Elma
 'onları Deli Danadan Korumaya Çalışıyoruz'
 Düzenli Masaj Ve Nemlendiriciler-le Selüliti Yok Edin
 Seçilmiş Bebekler Talasemiye İlaç Oluyor
Deprem korkusu yüzünden prefabriğe merak saldı
Deprem korkusu yüzünden prefabriğe merak saldı
Podyumların ünlü mankeni Tuğba Özay, deprem korkusu nedeniyle...
Şengül BALIKSIRTI: Benim şöhretli bir insan olmam lazım!
Canı sıkkın günlerinde telefon açmış, "Buluşabilir miyiz" demişti. O...
Dadılıktan kurtuldu!
Dadılıktan kurtuldu!
İrem Tuncalı, eşi Emre Muratoğlu'nu Mori'deki ortağı Ari Duek...
Modacı da 'pişti' olursa!
Modacı da 'pişti' olursa!
Kadınların korkulu rüyası olan 'bir örnek giyinmek' artık...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.