Kredi kartı kullanımını yeni esaslara bağlayan ''Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu'' bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.
Kanuna göre, Kartlı sistem kurmak, kart çıkarmak, üye işyerleriyle anlaşma yapmak, bilgi alışverişi, takas ve mahsuplaşma faaliyetinde bulunmak isteyen kuruluşlar, Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu'ndan (BDDK) izin alacak. Merkezi yurtdışında bulunan kartlı sistem kuruluşlarının, Türkiye'de şube ya da kredi kartı sistemi kurmamak, kart çıkarmamak ve üye işyeri anlaşması yapmamak kaydıyla
temsilcilik açmaları, BDDK'nın iznine tabi olacak.
KURULUŞLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Kart çıkaran kuruluşlar, talepte bulunmayan veya sözleşme imzalamayan kişiler adına hiçbir şekilde kart veremeyecek. Bu kuruluşlarca genel müdürlük veya şube haricinde kredi kartı talebi toplanabilecek yerler, BDDK'nın uygun görüşü alınarak, Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği tarafından müşterek belirlenecek.
Asgari tutarın, son ödeme tarihini takip eden 3 ay içinde ödenmemesi durumunda, kart hamiline yapılacak bildirimden itibaren bir aylık sürede bu tutarın ödenmemesi ya da banka kartı ile kredi kartı kullanımından dolayı adli cezaların uygulanması halinde, ilgili kart çıkaran kuruluşlarca kart hamiline verilen kredi kartları iptal edilecek ve borcun tamamı ödeninceye kadar yeni kredi kartı düzenlenemeyecek.
KREDİ KARTI LİMİTİ
*Kart çıkaran kuruluşlar, kredi kartı almak isteyenlerin yasaklılık veya engel durumu, ekonomik ve sosyal durumu, aylık veya yıllık ortalama geliri, diğer kart çıkaran kuruluşlarca bu kişilere tahsis edilen kredi kartı limiti, bir model veya skorlama sistemi sonuçları, müşteri tanı ilkeleri ile temin edilecek bilgileri dikkate alarak, yapacakları değerlendirmeye istinaden kullanım limiti tespit etmek zorunda olacak.
* Kuruluşlar, kart hamilleri talep etmedikçe kredi kartı limitlerini artıramayacaklar.
* Kart hamillerinin harcamalarıyla kart limitlerini aşmaları halinde, aşılan miktara, işlem tarihi ile ödeme tarihi arasındaki süre için akdi faizden başka herhangi bir ücret talep edilemeyecek.
* Kart çıkaran kuruluşlar tarafından bir gerçek kişinin sahip olduğu tüm kredi kartları için tanınacak toplam kredi kartı limiti, ilk yıl için aylık ortalama net gelirin 2 katını, ikinci yıl içinse 4 katını aşamayacak.
Bu hükmün uygulanmasında bin YTL'ye kadar limitler hariç olmak üzere, aylık veya yıllık ortalama gelir düzeyi, kart hamili tarafından beyan edilen ve ilgili kuruluşlarca teyit edilen gelirler üzerinden hesaplanacak.
Kart sahibinin talebi üzerine, üçüncü kişiler adına asıl karta bağlı ve asıl kart limitini aşmamak kaydı ile ek kredi kartı düzenlenebilecek.
HESAP ÖZETİ
BDDK tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, kredi kartı hesap özeti düzenlenmesi, yazılı veya kart hamilinin talebi üzerine elektronik ortam veya başka etkin yollarla bildirilmesi zorunlu olacak.
Kart çıkaran kuruluşlar, kart ve ek kart hamillerinin kart kullanımıyla ilgili yapacakları şikayet ve itiraz başvurularını, başvuru tarihinden itibaren 20 gün içinde hamilin başvuru yöntemi kullanılarak ve gerekçeli bir şekilde cevaplandırmak zorunda olacak.
Kredi kartıyla yapılan işlemlere, son ödeme tarihinden itibaren 10 gün içinde, kart çıkaran kuruluşa başvurmak suretiyle itiraz edilebilecek. Kredi kartı hamili, başvuruda hesap özetinin hangi unsurlarına itiraz ettiğini, gerekçesiyle belirtecek. Süresi içinde itiraz edilmeyen hesap özeti kesinleşecek. Hesap özetinin kesinleşmesi, genel hükümlere göre dava hakkını ortadan kaldırmayacak.
KARTIN SİGORTALANMASI
Kartın ya da şifrelerin kaybolması veya çalınması halinde kart sahibi, yapacağı bildirimden önceki 24 saat içinde gerçekleşen hukuka aykırı kullanımdan doğan zararlardan 150 YTL ile sınırlı olmak üzere sorumlu olacak. Hukuka aykırı kullanımın, hamilin ağır ihmaline veya kastına dayanması veya bildirimin yapılmaması halinde bu sınır uygulanmayacak.
Kart çıkaran kuruluş; yapılacak talep ve ilgili sigorta prim bedelinin ödenmesi koşuluyla kart hamilinin 150 YTL tutarındaki sorumluluğunun sigortalanmasını sağlamakla yükümlü bulunacak. KART SAHİPLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Kartın imza hanesi, kart sahibi tarafından imzalanacak. Üye işyerinin talep etmesi durumunda kart hamili, kartın kullanımı sırasında kimlik belgesi ibraz edecek.
Harcama belgesi düzenlenmeksizin çeşitli iletişim araçları veya sipariş formu vasıtasıyla yapılan mal ve hizmet alımlarındaki hukuka aykırı kullanımlardan kaynaklanan zararlardan kart sahibi sorumlu tutulamayacak.
Üye işyerleri, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini, banka kartı ya da kredi kartıyla ödeme taleplerini kabul edecek. Bu zorunluluk, indirim dönemlerinde de geçerli olacak.
Üye işyerleri, kart hamilinden, kartın kullanılması dolayısıyla komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede bulunmasını isteyemeyecek. Buna aykırı davranılması halinde, üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar tarafından, üye işyeri sözleşmesi feshedilecek ve bir yıl süreyle yeni bir sözleşme yapılamayacak.
Aynı kart ile aynı ödeme işlemi için birden fazla harcama belgesi düzenlenemeyecek. SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ
Kart çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasında sözleşme imzalanacak. Sözleşme hükümleri ve kartın kullanımı hakkında, kart hamiline ayrıntılı bilgi verilecek. Sözleşmeler, 12 punto büyüklüğünde ve siyah harflerle yazılacak.
Sözleşmede belirtilen asgari tutar, dönem borcunun yüzde 20'sinden aşağı olamayacak. Ancak bu oran, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay süreyle yüzde 10 olarak uygulanacak.
Hesap özetinde yer alan asgari ödeme tutarı son ödeme tarihinde ödenmediği takdirde, kart hamili ödenmeyen tutar için sözleşmede öngörülen gecikme faizi dışında bir yükümlülük altına sokulmayacak.
FAİZ HESABI
Dönem borcunun bir kısmının ödenmesi halinde, kalan hesap bakiyesi üzerinden faiz hesaplanacak. Kalan hesap bakiyesine, asgari tutar ve üzerinde ödeme yapılması durumunda akdi faiz, asgari tutarın altında ödeme yapılması durumunda ise gecikme faizi uygulanacak. Temerrüt hali de dahil olmak üzere kart uygulamasından doğan borçlarda bileşik faiz uygulanmayacak.
GECİKME FAİZLERİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, azami akdi ve gecikme faiz oranlarını tespit etmeye yetkili olacak ve belirlediği oranları üç ayda bir açıklayacak. Kredi kartı borçlusuna kefil olandan, tüm yollar denenmeden borcun tahsili talep edilemeyecek. MEVCUT BORÇLULARA ÖDEME KOLAYLIĞI
Bugün itibarıyla, kendisine dönem sonu borcunun ödenmesi için ihtar çekilmiş veya haklarında icra takibi başlatılmış ya da 31 Ocak 2006 tarihine kadar temerrüde düşmüş olan kart borçluları, 60 gün içerisinde kredi kartı veren kuruluşa veya avukatına yazılı olarak başvuracak.
Borçlu, borcunu taksitle ödemek istediğini beyan etmesi, düzenlenecek ödeme planını imzalaması ve ilk taksitini de peşin vermesi şartıyla, kendisine bildirilen son dönem borcu tamamen tahsil edilinceye kadar, yıllık yüzde 18 faiz oranı uygulanarak, borcunu 18 eşit taksitte ödeyebilecek.
Temerrüt tarihindeki ana para borcu, kart çıkaran kuruluş tarafından kart hamiline o tarihte gönderilen son dönem borcunda belirtilen toplam borç tutarı olacak.
Kredi kartı borçlularının başvurması halinde ve yapılan ödeme planı doğrultusunda taksit tutarlarını ödemesi ve yapılmış işlemler kalmak kaydıyla icra işlemleri durdurulacak.
Taksitlerden herhangi birinin vadesinde ödenmemesi durumunda, borçluya sağlanan haklar ortadan kalkacak ve düzenlemede belirtilen gecikme faizi üzerinden mevcut icra takibi işlemlerine devam edilecek. CEZALAR
Gerçeğe aykırı harcama belgesi, nakit ödeme belgesi ya da alacak belgesi düzenlemek veya bu belgelerde ne suretle olursa olsun tahrifat yapmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlayanlar, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Borcunu ödemeyenin kredi kartını iptal etmeyen kuruluşlar ile yasaklılık veya engel durumu, ekonomik ve sosyal durumu, aylık veya yıllık ortalama geliri dikkate alınmadan kart veren kurumlara, 2 bin ila 10 bin YTL idari para cezası verilecek.
Kişinin aylık gelirinin 2 katından fazla limitte kart veren kuruma, 5 bin YTL'den az olmamak üzere, aykırılık oluşturan tutarın yüzde 1'i tutarında ceza uygulanacak.
Hesap özetini kart sahibine ulaştırmayan, kart sahiplerinin kart kullanımıyla ilgili şikayet ve itirazlarını 20 gün içinde cevaplamayankuruluşlara da 2 bin-10 bin YTL arasında ceza kesilecek.
Kredi kartı sözleşmesi hükümleri ve kartın kullanımı hakkında kart hamiline ayrıntılı bilgi vermeyen ve kartını iptal ettirmek isteyenin sözleşmesini feshetmeyen kurumlar, 2 bin YTL ile 10 bin YTL arasında cezaya çarptırılacak.
Kredi kartları kanunu yürürlükte
