Son bir yılda Türkiye'ye 10 milyar dolar yabancı sermaye geldi. Döviz bollaşınca dolar indi....
Merkez Bankası'nın geçen hafta 5 milyar dolarlık döviz müdahalesine karşın, dolar 1.31 YTL'ye kadar geriledi. Dün düzenlenen Hazine ihalesine piyasadan 5 milyar dolarlık talep geldi. Dövizini bozduran, bu ihaleden kâğıt almaya koşunca, dolar 1.31 YTL ile son bir yılın en düşük seviyesine indi...
10 milyar geldi, doların beli kırıldı
Türkiye, doğrudan yabancı yatırım konusundaki makus talihini yendi; geçen yıl 9 milyar 650 milyon dolar sermaye çekerek rekor kırdı Doğrudan girişlere, 13.7 milyar doları aşan portföy yatırımları da eklenince geçen yıldan beri yerinde sayan dolar dün 1.31 YTL'ye indi.
Normalleşme yolunda önemli adımlar atan, kriz sonrasında ara vermeksizin büyüyen ve AB ile müzakerelere başlayan Türkiye'ye 2005'te yabancılar sermaye oldu aktı. 1 yılda Türkiye'ye doğrudan yatırım olarak 10 milyar dolar geldi. Buna 13.7 milyar dolarlık portföy yatırımlarının eklenmesiyle Türkiye'ye akan döviz, doların belini kırdı. Geçen hafta 5 milyar dolarlık döviz müdahalesinde yerinden kıpırdamayan dolar 1.31 YTL'ye geriledi. Merkez Bankası artan para gişini görünce geçen hafta piyasadan döviz toplamış kura 1.33'ün altına indiği seviyede müdahale etmişti.
BORSAYA VE BONOYA KOŞTULAR Dün sabah saatlerinde borsa 37 bine vurarak rekor kırarken, dolar da 1.31 YTL'ye düştü. Dolar kan kaybederken Euro da tutunamadı. ve 1.56 YTL'ye kadar indi. Döviz bozduran yatırımcıların borsaya koşması endeksi 46 bin 689 puanla zirveye taşıdı. Dövizini bozduran Hazine ihalesinde de soluğu aldı. Öyle ki, Hazine 2 milyar YTL'lik tahvil satmaya çıkarken karşısında 6 milyar YTL'lik talep gördü. Döviz kurlarının son 1 yıldır hızla düşüşünde bankaların ve şirketlerin yurtdışından döviz cinsi borçlanmaları ve bu paraları yurtiçinde TL'ye çevirmeleri de etkiliydi. Nitekim 2005'te Türkiye, orta ve uzun vadeli dış borçlanmada da ilk kez 40 milyar doların üzerine çıkarak rekor kırarken, burada özel sektörün payı yüzde 75'e yükseldi. Bu arada bankaların payı ise yüzde 21.9'ü çıktı. Kamunun borçlanmadaki payı da yüzde 25'e indi. Merkez Bankası'nın dövize müdahaleleri de işte bu yüzden hep çaresiz kaldı. 2005'te sadece Merkez Bankası 16 milyar dolarlık döviz alımı yaptı. Yani son
1 yılda Merkez piyasalardan 20 milyar dolar çekti. Karşılığında da TL piyasaya verdi. Bunun etkisiyle Merkez'in döviz rezervi 55 milyar doları aşarken, dövize müdahale de doları tutmak da fayda etmedi. Öyle ki, dolar geçen yıl başındaki seviyesine geriledi.
ÖNCEKİ REKOR 2001'DEYDİ Hazine Müsteşarlığı verilerine göre yabancı sermaye, 2005 yılında hem sayı hem de gelen sermaye bakımından rekor kırdı. Verilere göre fiili yabancı sermaye girişi, 2005 yılında yüzde 239 artışla, bir başka deyişle yaklaşık 2.5 kat artarak 9 milyar 650 milyon dolara ulaştı. Hazine Müsteşarlığı'nın açıkladığı 2005 doğrudan yabancı yatırım verilerine göre yıllardır 1 milyar dolarlık ortalama yabancı sermaye çekebilen Türkiye, İtalyan Aria'nın geldiği 2001'deki 3.4 milyar dolarlık girişin ardından yeni bir rekora imza attı. Verilere göre 2004'te 2 milyar 847 milyon dolarlık yabancı sermaye girişi geçen yıl 2.5 kat artarak 9 milyar 650 milyon dolarla yeni bir rekor kırdı. Sadece Kasım ve Aralık 2005'te gelen yabancı sermaye toplamı bile geçmiş yıllardan daha fazla sermaye girişi olduğunu gösterdi. Söz konusu iki ayda 5.5 milyar dolarlık sermaye girişi yaşandı. Verilere göre, geçen yıl rekor sayıda, 2 bin 825 şirket kuruldu ve Türkiye'de faaliyette bulunan yabancı sermayeli firma sayısı toplam 11 bin 685'e ulaştı. Kurulan şirket sayısı 2004'te 2 bin 129 adetle de rekor kırmıştı. Bu arada şirket sayısındaki artışta 4875 sayılı 'Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu'nun 17 Haziran 2003'te yürürlüğe girmesinin etkisi büyük oldu.
