kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Son Dakika
    Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Teknoloji
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
  » Pazar Sabah
    Otomobil
    İşte İnsan
    Sinema
    Turizm Rehberi
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Nazi kamplarındaki Türkler
Nazi kamplarındaki Türkler
"435 bin Rus askeriyle birlikte esir düştüm"
"Kampta her gün 10 kişi ölüyordu"
"Pasaportum yok diye kurşuna dizeceklerdi"
"Getirdikleri Yahudiler ertesi günü yok oluyordu"

Nazi kamplarındaki Türkler

"Gamalı Haçla Kızıl Yıldız arasında" adlı belgeselde 2. Dünya Savaşı'nda Almanlar'a esir düşen Türkler'in hikayesi anlatılıyor.

NBA'de oynayan basketbolcu Mehmet Okur'un anneannesi Fatma Baştimur'dan tarih profesörü İlber Ortaylı'nın annesi Şefika Ortaylı'ya, Dr. Mehmet Kengerli'den Ethem Feyzul'a pek çok Türk'ün kaderi Nazi kamplarında kesişti.

SÜRGÜNE GÖNDERİLDİLER
İkinci Dünya Savaşı yıllarında SSCB topraklarından sürgüne gönderilen yüzbinlerce Türk'ten sadece birkaçının öyküsü "Gamalı Haç İle Kızıl Yıldız Arasında" adlı bir belgeselle gün ışığına çıkıyor.



Nazi kamplarındaki Türkler

23 Ocak'ta TRT-2'de yayınlanacak belgesel Nazilerin Sovyetler Birliği'ni istila etmesi ve o topraklarda yaşayan Türklerin sürgün yolculuklarıyla başlıyor. Sürgünlerin çoğu doğdukları topraklara dönmemiş Fatma Baştimur, Ruslar'a yakalanmamak için İtalya'ya kadar süren yolculuğunu anlatıyor. Şefika Ortaylı oğlu İlber'in doğduğu kampı daha sonra ziyaret etmiş. Ethem Feyzul ise Alman birlikleri arasına yerleştirilen Türkler'den bahsediyor.

Fatma Baştimur 15 yaşındayken Almanlar'a esir düşmüş, çırılçıplak vagona bindirilen 300 kişinin arasında, bilmediği yere doğru sürgüne gitmiş. Bir çukurda üç ay yaşayan Şefika Ortaylı doğduğu topraklara ancak 36 yıl sonra bir gezi vesilesiyle dönebilmiş. Savaşta kaybettiği ayağının yerine taktığı tahtadan ayakla yürüyebilen Tataristan doğumlu Ethem Feyzul ise vagonlarda istif edilen insanları hatırlıyor. Onlar İkinci Dünya Savaşı yıllarında SSCB topraklarından sürgüne gönderilen yüzbinlerce Türk'den birkaçı yalnızca. Nazi istilasından paylarını alıp doğdukları topraklara dönemeyip, hayatları gamalı haç ile kızılyıldız arasına sıkışmış ve tarihin çok az bilinen sayfalarının tanıkları.

TRT-2'de 23 Ocak'ta başlayacak belgesel, "Gamalı Haç ile Kızıl Yıldız Arasında" İkinci Dünya Savaşı'nda Almanlar'a esir düşen Türkler'in hikayesini anlatıyor. Belgesel, Alman yazar Patrick Von Zur Mühlen'in aynı adlı kitabı ve Kızılordu'da teğmen rütbesiyle savaşıp, önce Polonya'ya ardından da İngiltere'ye giden Kırımlı Türk yazar Cengiz Dağcı'nın kitaplarından yola çıkılarak hazırlanmış. Yönetmen Neşe Sarısoy Karatay'ın 2004 yılında başladığı uzun görüşmeler, yüzlerce tanığın ifadeleriyle de şekillenen yapıt, yalnızca Sovyet topraklarında yaşayan Türklerin trajik hikayelerini anlattığı gibi, İkinci Dünya Savaşı'nın çok az bilinen yönlerine de ışık tutuyor.

TÜRK İŞİ SCHINDLER LİSTESİ
Gamalı Haç ile Kızılyıldız'ın hikayesi 1994 yılında belgeselin danışmanlığını da yapan Zafer Karatay'ın bir arkadaşıyla Mavi Yayınları'nı kurması ve ilk kitap olarak da Alman yazar Zur Mühlen'in kitabını yayınlamasıylabaşlıyor. KendisiKırım Türk'ü olan Zafer Karatay SSCB'nin dağıldığı 1990'lı yıllara kadar Muhlen'in kitabından belgesel yapma olanağı bulamamış, SSCB'nin dağılması, olayları yaşayanların üzerlerinden korkularını atmasıyla hazırlıklara girişilmiş ve daha önce Osmanlı Devleti'nin Doğuşu belgeseliyle 2000 yılında Sedat Simavi Ödülü'nü alan Neşe Karatay'ın yönetiminde proje hayata geçmiş. "Bizim için beş dakika gibi görünen şey onlar için hayatlarının en büyük trajedisi" diyor Karatay belgesel için. Kuzey Kafkasya'dan ABD'ye, Almanya'ya kadar belgesel için gittikleri her yerde aynı trajedinin izlerini görmüşler. Biri Karaçay'da (Nalçık özel bölgesinin başkenti) diğeri ABD'de yaşayan ve birbirlerini 60 yıldır görmeyen akrabaların bir araya geldiği an, tarihçi İlber Ortaylı'nın doğduğu kampın yanındaki otel, ABD Başkanı Bill Clinton'a danışmanlık da yapan Orhan Sadıkhan'ın anlattıkları hepsi de o trajedinin parçaları. Bugün New York'un sayılı zenginlerinden olan Sadıkhan'ın, "patatesten yaptığı mühürle Alman kamplarından Türkleri nasıl çıkarttığını, Fatih'te bir Kırım Türk'ünün kahveden Alman kamplarında kalan esir Türkler'e 'bunlar akrabamız" diyerek sahte mektuplar gönderdiklerini" anlatıyor Karatay. Basketbolcu Mehmet Okur'un annesi Fatma Baştimur'un Kırım'dan İtalya'ya devam eden uzun yolculuğu, Türkistan ordusunda Ruslar'a karşı savaşan eski Kızılordu askerleri, 3 bin kilometre yol teptikten sonra 50 metre uzağındaki babasına ulaşamayan Nafi Yahyaev'in hikayesi de dahil bütün bu hikayelerin özü hayatları iki sembol arasına sıkışmış insanların trajedisi.

Nuh KÖKLÜ

DİĞER GÜNCEL HABERLERİ
 Çoktan susmuş sesin dinmeyen yankısı
 Put değil bin yılın kanatları onlar
 20. yüzyılın aklı Sartre 100 yaşında
 Bu romanlar edebiyatta değil adliyede konuşuluyor
 Filmin sevileceğini tahmin etmiştim
 Bu Japon'a Türkiye yasak
 Dedektif cinayeti sezgileriyle çözdü
 Ayda 200 YTL'ye siyahi futbolcu
 Bu savcıya dikkat
 Abidin Dino'dan panorama
 Portakal Ağacı'nda sanat var
 Hakkari ümitle adaleti bekliyor
 Başbakan'ın koruması da Kürtçe konuşuyordu
 Paris varoş isyanını çıkartanlar özgürlükçü mü, çapulcu mu?
 Gözlerinde dünyalar gizleyen genç
 Tuna Kiremitçi'nin biten evliliğine tanık oldum
 Asyalı çocukların güzel meleği
 Etiler'e cami yolda
 Dönmeyi unutan göçmenlerin öyküleri
    Pazar Sabah Yazarlar
  » Güncel
    Hobi
    Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
BALÇİÇEK PAMİR
Kendinizi şımartın oyun oynamaya gidin
Cumartesi cep...
MEHMET ALTAN
Işık'ın dedesi, Orhan Kemal'in babası Abdülkadir...
REFİK DURBAŞ
Gönülden düşen şiir
Şiir kitabı yayınlayan yayınevi...
KAZIM KANAT
Roma'da spagetti Porto'da şarap sorma!
Bizim Levent...
ÖNCEL ÖZİÇER
Bedel ödetmeyen hayat arkadaşı
Ben öyle hayvanlarla...
THY 2006'da farklılaşacak
THY 2006'da farklılaşacak
Yeni uçaklarla filosunu genişleten Türk Hava Yolları, yolcularına...
Atlasjet'in A319'u geldi
Atlasjet'in A319'u geldi
Dört adet Airbus A-319 sipariş eden Atlasjet ilk uçağına kavuştu.
Çocuk da yaparım iç çamaşırı defilesine de çıkarım
İkinci çocuğunun doğumundan sadece iki ay sonra ünlü iç giyim markası...
Kendiniz için yaşayın
Sevdiklerinize kendinizle aynı derecede değer vermek hiç de zor...
İdeolojinin keskin kılıcı bilimin ışığını söndürdü
Rektör Yücel Aşkın'ın başlattığı Van yöresine ait Norduz koyun ve keçisinin yok...
Rejans'ın mutfak sırları kitap oldu
İstanbul'un en eski Rus restoranı tarihi ve yemekleriyle kitap haline geldi.
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.