 Sabancı: 'Tarımda yeniden yapılanmayı sağlamalıyız'
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Sabancı, ''Tarımda dönüşümü, yeniden yapılanmayı sağlayamadığımız takdirde, ne büyümeden ne istikrardan, ne sosyal refahtan söz etmemiz mümkün değil'' dedi.
TÜSİAD'ın ''DTÖ ve AB'deki Gelişmeler Işığında 21. Yüzyılda Türkiye Tarımı'' raporunun tanıtım toplantısının açılışında konuşan Sabancı, Türkiye'de ekonomik kalkınmanın hızlandırılması ve ekonomide dengeli ve istikrarlı bir büyüme hızına ulaşılabilmesi için, ekonominin çeşitli kesimlerine yönelik politikaların
bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Tarımın Türkiye ekonomisi için kritik öneme sahip bir sektör olduğunu vurgulayan Sabancı, ''Türkiye, hepimizin bildiği gibi eşsiz tarım potansiyeline sahip bir ülkedir. Tarımın ülkemiz için taşıdığı öneme ve potansiyeline karşın, sektörün bulunduğu nokta hiç iç açıcı değil'' dedi.
Ömer Sabancı, 2004 yılında tarımın GSYİH içindeki payının, Türkiye'de yüzde 11.6, AB-25'te yüzde 2.1, yeni 10 üye ülke ortalamasında yüzde 3.6 olduğuna, istihdam oranlarının da Türkiye'de yüzde 34, AB-25'te yüzde 5.4, yeni 10 üye ülke ortalamasında ise yüzde 13.4 olduğuna dikkati çekti.
Gelecek yıllar itibariyle tarımda karşılaşılacak en öncelikli sorunun istihdam olacağına işaret eden Sabancı, ''Ülke üretiminin yüzde 11'inin, istihdamın yüzde 34'ü ile üretiliyor olması, sadece sosyal bünyemiz açısından bile iyileşmenin sağlanması için elimizden gelen gayreti göstermemiz gerektiğini ortaya koymakta'' diye konuştu.
Dünyadaki gidişata paralel olarak Türkiye'de de tarımda modernleşmenin ivme kazanacağını ve buna bağlı olarak tarımda istihdam talebinin değişeceğini ifade eden Sabancı, tarımsal işgücünün niteliğinin eğitimle artırılmasının, hem tarımda verimliliği hem de işgücünün kırda tarım-dışı sektörlerde ve kentlerde istihdam olanaklarını artıracağını kaydetti.
Sabancı, ''Tarımda geçmişin kısıtlı bakış açısının dışında bir yaklaşıma sahip olunması ve geçiş döneminin iyi yönetilmesi gerekiyor'' dedi.
YAKLAŞIM DEĞİŞİKLİĞİ
Ömer Sabancı şöyle devam etti: ''Tarımda dönüşümü, yeniden yapılanmayı sağlayamadığımız takdirde, ne büyümeden, ne istikrardan, ne sosyal refahtan söz etmemiz mümkün değildir. Tarım, AB ile müzakere sürecinde de Türkiye'nin en çok zorlanacağı konulardan biri olacak.
Öte yandan, Dünya Ticaret Örgütü çerçevesinde devam eden görüşmelerde tarım, beklendiği üzere uzlaşması en zor konuların başında gelmekte. Bu nedenle gelecek yıllarda tarım, sadece yurtiçi nedenlerle değil, uluslararası yükümlülüklerimiz nedeniyle de dikkati çekecek.''
Sabancı, tarımda dönüşümün ön koşulunun yaklaşım değişikliği olduğunu söyledi.
Tarım sektörünün, şimdiye kadar, uzun vadeli stratejik bir bakış açısından yoksun kaldığını, özgün bir politika yerine, tarımın diğer alanlardaki politikalara bağımlı kılındığını ifade eden Sabancı, şunları kaydetti:
''Üretim piyasa koşullarına göre gelişemezken, siyasi kaygılarla açıklanan taban fiyatlarına göre üretim yapan çiftçiler de gelirlerinden hoşnut edilemedi. Stoklar yönetilemedi; üretici fiyat yoluyla desteklenirken, tüketici bu desteklemelerin yükünü üstlenmek durumunda kaldı. Sağlanan destekler üreticiye yeteri kadar ulaşamadı, diğer yandan kamu kaynaklarına önemli ölçüde yük getirildi. Tarımla uğraşan geniş kitlelerin oy potansiyeli olarak görülmesi, tarıma ekonomik ve sosyal bir sektör olarak yaklaşılmaması, çözümden ziyade günü kurtarmaya yönelik politikaların bugün iflas etmesi ile sonuçlandı.''
Sabancı, tarımın bu hale gelmesinin nedenlerinin başında destekleme yöntem ve araçlarının geldiğini, Türkiye'de tarımı desteklemek için ayrılan yüksek fonlara rağmen, son 35 yılda tarımsal katma değerin yıllık ortalama büyüme oranının ancak yüzde 1.1 olduğunu belirtti.
YAPISAL DÖNÜŞÜM
Türkiye'de son yıllarda başlayan yapısal değişim ve uygulanmakta olan istikrar programının tarım politikalarında da değişimi beraberinde getirdiğini, ancak bu değişim, yaklaşım değişikliğini içermediğinden, destekleme sistemindeki reformların arzulanan etkiyi yapmaya yeterli olmadığını söyleyen Sabancı, Doğrudan Gelir Desteğinin araç olarak kullanıldığı destekleme programının da kaynakların etkin dağılımının olmaması sebebiyle beklenen sonuçları vermediğini kaydetti.
Dünyada ve AB'de tarıma yaklaşımın hızla değiştiğini, bu değişimde korumaların azaltılması, faktör piyasalarının daha etkin çalışması, rekabet gücünün artırılması ve kırsal kalkınma politikalarına ağırlık verilmesi faktörlerinin rol oynadığını ifade eden Sabancı, ''Türkiye de tarım politikalarını bu değişim yönünde yapılandırmalı'' dedi.
Sabancı, Türkiye'de tarım için yapılan AR-GE harcamalarının, tarıma yapılan toplam transferler içindeki payının yüzde 0.2 ile yüzde 0.4. olduğuna, buna karşılık OECD ortalamasının yüzde 1.8 olduğuna dikkati çekti.
Tarım ve hayvancılıkta yapısal dönüşümle, verimlilikte ciddi bir sıçrama, tüketici refahında artış ve dış dengede iyileşme yakalanmasının mümkün olduğunu vurgulayan Sabancı, uygulanacak tarım stratejisinin, sadece yurtiçini değil uluslararası gelişmeleri ve taahhütleri de dikkate alması, sadece bugünün sorunlarına değil geleceğin sorunlarına da bakması, hem çiftçi hem tüketici hem de sanayiciye olan etkileri de dikkate alması, geleneksel üretim yapısının Türkiye'nin şartlarına uygun modern üretim yapısına yerini bırakmasını hazırlaması gerektiğini söyledi.
Ömer Sabancı, böyle kapsamlı bir reform programının, eğitim, finansman, AR-GE, yasal çerçeve gibi kurumsal ve fiziki altyapı yatırımları ile mümkün olduğunu belirtti.
TÜSİAD'ın, tarımı, Türkiye'nin sosyal ve ekonomik gelişimindeki en öncelikli sektörlerden biri olarak gördüğünü ifade eden Sabancı, ''Tarımda arzulanan yapısal dönüşümün gerçekleşmesi, bu yönde geniş bir toplumsal mutabakatın varlığını gerektiriyor. TÜSİAD olarak, sürdürülebilir ve etkin bir tarımsal politikanın oluşturulmasına katkı sağlamak ve Türkiye tarımında arzu edilen dönüşümü hızlandırmak yönündeki çalışmalarımızı sürdüreceğiz'' dedi.
(AA)
|
