Türk şirketleri cirolarının binde 6'sını rüşvete ayırıyor
Dünya Bankası'nın 'Global Yatırım İklimi-2005' raporunda, Türkiye'deki şirketlerin haklı oldukları davaların bile ortalama 2.9 yıl sürdüğü ortaya kondu.
IMF Başkanı Rodrigo Rato'nun da katılacağı 29 Nisan'daki Yatırım Danışma Konseyi Toplantısı öncesi Dünya Bankası'nın "Dünya Kalkınma Raporu 2005" kitabında "Global Yatırım İklimi" analiz edildi. Türkiye ile ilgili çarpıcı verilerin dikkati çektiği raporda hem "yatırım ve işletme sürecindeki sorunlar" hem de "iş kurma aşamasındaki bürokrasi" ölçüldü. Rapor, Başbakan'ın sık sık dile getirdiği bürokratik oligarşi şikayetini doğruluyor. 2002 ve 2004 yılındaki değerlendirmelerde yatırımcılar, vergi oranlarının yüksekliğinden, rüşvetten, hukuk sistemindeki yetersizliklerden yakındı. 2002 yılında yapılan araştırmadaki verilere göre; "siyasi istikrarsızlık" yüzde 53.8'le, "öngörülemeyen yasal değişiklikler" ise yüzde 40.6'yla güven ortamını tehdit eden önemli nedenler oldu.
HUKUKA GÜVEN YOK Hükümet, "Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu" nu etkin hale getirip 2.5 yıllık icraatıyla yatırımcıya güven vermeye çalışırken, Dünya Bankası verileri, kaydedilmesi gereken çok mesafe olduğunu gösterdi. Türkiye'deki yatırımcıların yüzde 33'ünün haklarını korumada "hukuka güvenmediklerini" belirtmesi dikkati çekti. Araştırmaya katılanların yüzde 5.8'i bir yıl içinde "hırsızlık, zarar verme veya kundakçılık" gibi olaylardan birine maruz kaldıklarını bildirdi. Araştırmaya göre, Türkiye'de firmalar yıllık satışlarının binde 6'sı kadar tutarı "yetkililere hediye" olarak, müfettiş ve denetimlerden kaçmak için, izin ve ruhsat almak veya bürokratik süreci hızlandırmak için yada ihaleyi kazanmak için gayri resmi şekilde yaptıkları ödemelere harcıyor. Dünya Bankası'nın, Türkiye'de yatırımı bulunan 514 firma üzerinde 2004 yılında yaptığı çalışması, "bürokrasi engeli"ni tüm açıklığıyla ortaya koydu. Türkiye'de iş kurmak için ortalama 9 günde, 8 ayrı işlem yapmak gerekiyor. Nihai sözleşmenin imzalanma süreci ise 330 gün ve ortalama 22 işlemle Avrupa rekoru kırıyor.
