Türkiye, doğrudan yabancı sermaye yatırımı çekmede 58 ülke içinde 57'nci oldu. Performans bakımından ise Moğolistan, Angola, Gambiya ve Moğolistan gibi ülkelerin bile gerisinde kaldık.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü (UNCTAD), 2003 yılının doğrudan yabancı yatırım portföyünü açıkladı. UNCTAD'ın verilerine göre, Türkiye geçen yıl çektiği 580 milyon dolarlık doğrudan yabancı yatırımla bir tek Slovakya'yı geride bırakabildi ve 58 ülke arasında sondan ikinci oldu. Yabancı yatırım performansında ise 110'uncu sıraya oturarak Angola, Gambiya, Moğolistan (Mongolya) ve Trinidad'tan bile daha kötü bir fotoğraf çizdik. Bütün bu olumsuz tabloya rağmen Türkiye, AKP Hükümeti'nin yabancı sermaye konusundaki reformları ile bu yılın ilk 7 ayında 1.8 milyar dolar doğrudan yatırım çekmeyi başardı. Mart ayında uluslararası dev şirketlerin üst düzey yöneticilerini Türkiye'ye davet eden hükümet, yabancı yatırımda sermaye sınırlamasını da kaldırınca 1.5 yılda kurulan yabancı şirket sayısı 2 bin 300'ü aştı. 80 yıllık Cumhuriyet tarihinde kurulan yabancı şirket sayısının sadece 6 bin 600 olduğu göz önüne alındığında son dönemde Türkiye'nin gösterdiği performansı kayda değer olduğu ortaya çıkıyor.
POTANSİYEL HALA İYİ UNCTAD'ın hazırladığı yabancı yatırımcılar potansiyel endeksinde de Türkiye 17 basamak atlayarak 89'uncu sıradan 72'inci sıraya yükseldi. Türkiye, yatırım yapılan ülkelerde öncelikle aranan siyasi ve ekonomik istikrar ile reformların devamlılığı konusunda gittikçe yatırımcıların güvenini daha fazla kazanıyor. Ancak Türkiye, potansiyeline karşılık performans endeksinde hala istediği başarıyı gösteremedi. 2000- 2002 verilerine göre 109'uncu sırada yer alan Türkiye, 2001-2003 verilerine göre bir basamak gerileyerek 110'uncu sırada yer aldı. Performans endeksinde Brunei, Azerbaycan, İrlanda, Angola ve Moğolistan listenin ilk 15'nde yer alarak dikkat çekmeyi başardı. İşte UNCTAD raporundan satır başları:
* 2001 yılında dünya genelinde 817 milyar dolarlık yatırım gerçekleşirken bu rakam 2002'de yüzde 17 azalarak 678 milyar dolara, 2003'te de 560 milyar
dolara geriledi.
* Listede birinciliği 117 milyar dolarlık doğrudan yabancı sermaye ile Belçika-Lüksemburg alırken, Çin 67 milyar dolarla ilk defa ABD'yi geride bıraktı. Üçüncülük koltuğuna 46.9 milyar dolarlık yatırımla Fransa otururken, ABD 29.7 milyar dolarlık doğrudan yabancı sermaye yatırımı ile ancak dördüncü olabildi. ABD'nin yabancı sermaye sıralamasında hızla gerilemesi dikkat çekiyor.
* Dünya yabancı sermaye yatırımlarının bölüşümüne baktığımızda gelişmekte olan ülkelerin payının gittikçe arttığını görüyoruz. Gelişmiş ülkelerin payı yüzde 72'den yazde 65'e gerilerken, gelişmekte olan ülkelerin payı yüzde 23'ten yüzde 30'a çıktı. 111 ülke yabancı yatırımını artırırken 82 ülkede düşüş yaşandı.
* Batı Avrupa, Kuzey Amerika, Latin Amerika, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine yapılan yatırımlar azalırken Türkiye'nin de içinde bulunduğu Asya Pasifik ile Afrika ülkelerine yapılan yatırımlarda artış gözlendi. Ancak Asya Pasifik ülkelerinde yaşanan artış ağırlıklı olarak Çin'den kaynaklandı.
* Ülkelerin bugüne kadar çektiği toplam yabancı yatırım stokuna baktığımızda, ABD 1 trilyon 553 milyar dolarla birinci, Çin 876 milyar dolarla ikinci ve İngiltere 672 milyar dolarla üçüncü olurken, Türkiye 18 milyar dolarla sonuncu sıralarda yer aldı.
* Geçen yıl dünya genelinde yapılan yatırımlarla 54 milyon 170 bin kişi iş sahibi olurken, bu yatırımlar sonucunda 3 trilyon 77 milyar dolarlık da ihracat gerçekleştirildi. Geçen yıl itibariyle toplam yatırım stoku 8 trilyon 245 milyar dolar olurken, satınalma ve birleşmelerin toplamı da 297 milyar doları buldu.
* Türkiye, doğrudan yabancı yatırımda Cezayir, Sudan, Peru, Angola, Yeni Gine, Brunei, Cayman Adaları gibi ülkelerin bile çok gerisinde yer aldı. Avrupa Birliği'nin yeni üyelerinden sadece Macaristan ve Slovakya yabancı sermaye yatırımlarını artırmayı başaramadı.
