kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Atina 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Omer Celik @ SABAH
 

Kendinden kaçma!

Amin Maalouf'un "Yüzüncü Ad" adlı romanında geçen bir diyalog var.
Tanrı'nın yüzücü adını bulmak üzere büyük bir yolculuğa çıkmaya karar veren bir kişi, gerçek amacını gizleyerek, sanki macera için dünya turuna çıkıyor gibi gözükerek köyündeki insanlarla vedalaşır.
Veda etmek üzere köyün yaşlı ve gözleri görmeyen bilgesi ile karşılaştığında ilginç bir konuşma geçer aralarında.
Dünya turuna yeni yerleri keşfetmek için çıktığını anlatan kişiye, kör bilge "anlamıyorum" der, "İnsan her gittiği yere kendini de götürdükten sonra dünyayı gezmenin anlamı ne?"
Gerçekten çarpıcı bir diyalog bu. Gittiğimiz yerler yeni kapılar mı açıyor bize, yoksa zaten görmek istediklerimizi mi görüyoruz?

***

"İnsanın kendinden kaçışının" özendirildiği bir dünyada yaşıyoruz.
İnsanın kendisinden kaçması için planlanan tatiller, kaçış için organizasyonlar ve binbir türlü öneriler.
"İnsan kendinden niye kaçsın ki?" diye bir tartışma yok. Kaçışın iyi bir şey olduğuna kesin karar verilmiş.
Geçmişin felsefi tartışmalarında insanın kendine "ulaşması", kendini daha çok "keşfetmesi" ve kendi içindeki yolculuklara değer vermesi önemseniyordu.
Bugün ise insanın kendinden kaçması, kendi dışındaki yolculuklar için seferber olması ve "kendini azaltarak dışındaki dünyayı çoğaltması" yüceltiliyor.
İki yol arasındaki farkın dünyanın gidişatı ve insanın kaderi ile yakından ilgili olduğunu düşünüyorum.

***

Alev Alatlı'nın "Aydınlanma değil, merhamet!" adlı romanının birinci kitabında çok sarsıcı bir cümle var.
İnsanın kendinden kaçmasının özendirildiği bir dünyada, insanın kendisine ait her parçayı ne derece ayrıksı bir şey sayması gerektiğini gösteriyor:
"Eski bir Rus geleneği vardır: Yola gidecek yolcu, kapının eşiğinden dışarı adım atmadan önce birkaç dakika sessiz durur, geride bıraktığı eve dağılmış olan ruhunun toparlanıp bedenine girmesini bekler..." (sh.13).
İşte insana ait her şeyin bu derece değerli bilindiği bir kültür içinde, bugünün küresel pop-kültürü için sıkıcı olabilecek şu sahne son derece olağan ve kaçınılmazdır:
"(Ruslar'ın) ünlü edebiyat dergileri Novi Mir'in editörü Aleksandr Tvardovski'nin 1961 yılında bir gece yarısı, Soljenitsin'in henüz basılmamış olan İvan Denisoviç'in Hayatında Bir Gün isimli romanını okumaya başladığında müthiş etkilendiği için kalkıp takım elbise giyindiği, kravat taktığı bilinir." "Böylesi bir epiği pijamalarla okumak saygısızlıktır!" (sh.11).
Madem ki Soljenitsin insana dair bir hakikati derin bir duyuşla ele alıyor, o zaman saygı görmesi doğaldır. İnsanı kendisiyle biraz daha fazla tanıştıran her şey kesin bir değeri hak eder...

***

İnsanın kendinden kaçmasının yüceltilmesi ile vahşete duyarsızlaşma arasında doğrudan bir bağ var.
Kendinden kaçtıkça diğer insanlara dönük sorumluluklarından kaçıyor. Açlık, yoksulluk, katliam ve binbir türlü eziyet altında yaşayan kardeşlerinin seslerinden uzaklaşmak istiyor.
Modern insanın aklı bir kompartımanda, vicdanı ise başka bir kompartımanda yolculuk ediyor.
İnsanlık kapısının eşiğinde durarak ruhunun ve aklının sağa sola dağılmış parçalarının bedeninde buluşması için çaba sarf etmiyor. "Kaçıyor..."
Oysa insan kendinden kaçmadığı oranda, kendine doğru koştuğu oranda insandır...
İnsan her yola çıktığında geride kendinden bir şeyler bıraktığı müddetçe insan oluşunu eksiltir sadece.
Her yola çıkışında kendi ruhunu ve aklını toparlayarak ilerlediği müddetçe insanlığına zenginlik katar...
İnsan kendinden kaçmadığı müddetçe insandır...

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Dünyayı ne yönetiyor?   / 23-08-2004
 Kahve isyankârdır...   / 22-08-2004
 Tarafsız kalma!..   / 20-08-2004
 Düzenin düğümü...   / 18-08-2004
 Kendinden kaçma!   / 16-08-2004
 Değişim, akıl ve vicdan...   / 15-08-2004
 Demokrasi karşıtı demokratlık...   / 11-08-2004
 Özgürlük, eşitlik, kardeşlik   / 09-08-2004
 Terörün muhalefeti ele geçirmesine engel olmak gerekir   / 08-08-2004
 Yüksek siyaset..   / 06-08-2004
MANSUR FORUTAN
Futbol güzeldir...
İngilizler'in meşhur futbol dergisi...
REFİK DURBAŞ
Eli kalem tutmak...
Türkçemizin güzel deyimlerinden...
SAVAŞ AY
Sonbahara aşksız girecekler için
Ne yana dönsek bir...
HINCAL ULUÇ
Kürek diye bir spor..
Burak ve Volkan diye iki arkadaş..
EMRE AKÖZ
Rıdvan nasıl biliyor?
Bütün futbolseverler şu sıralarda...
Türk gibi güçlü
Türk gibi güçlü
Atina Olimpiyatları'nda Türkiye'nin en iddialı olduğu dallardan...
Elvan gibi koştu
Elvan gibi koştu
5 bin metrede 12'nci olup adeta şoka giren Elvan için dün Atina'da...
Meclis'te AB startı
AK Parti, yeni Türk Ceza Kanunu tasarısının Avrupa Birliği İlerleme...
Çiçek, Özkaya'ya sürpriz yaptı
Adalet Bakanı Cemil Çiçek dün Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya'ya...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.