kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Atina 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Asli Aydintasbas @ SABAH
 

Reagan'ın önemi

Yıllar önce Türkiye'den bakıldığında Ronald Reagan'ın ben ve çevremdeki herkes tarafından nasıl küçümsendiğini hatırlıyorum. Reagan'ın imajı, Avrupa'nın bir çok yerinde olduğu gibi "cahil kovboy"du. Söylendiğine göre ABD Başkanı, Readers Digest dergisi dışında kitap okumazdı. Silahsızlanmada Sovyetler'den daha nazlı görünüyordu. Star Wars projesiyle dünyayı ürkütmüştü. Afganistan ve Nikaragua'da "özgürlük savaşçıları" dediği milisleri desteklerken, Avrupalılar "kirli savaş" diye haykırıyordu.
Sovyetler'e hodri meydan
Oysa dün ölen Reagan (93) birçok anlamda Soğuk Savaş'ı bitiren adamdı. İyi ki de öyle. Birçok Batılı aydından farklı olarak kafası karışık olmayan biriydi. Komünizmin ne pahasına olursa olsun savaşılması gereken karanlık bir güç olduğuna inanıyordu. Dünya görüşü netti: Siyah-beyaz. Bugün revaçta olan düşünce tarzına göre dünya meselelerine "siyah-beyaz" bakmak fazlaca basit, hatta tehlikeli. Oysa tam ter- sine, 11 Eylül'le farkına vardık ki her konuda "ahlaki görecelilik" kavramını kabul ederseniz, farkında olmadan ciddi batağa saplanma riskiniz var. Bazı meseleler net tavır, doğru ve yanlış arasında kesin çizgi gerektiriyor. Hiçbir kitap ya da üniversite eğitiminin öğretemediği liderlik vasıflarının başında, doğruları saptayabilme içgüdüsü geliyor. İmaj uzmanları ve kamuoyu yoklamaları tarafından yönlendirilen günümüz siyasetinde, Reagan belki de bunu yapabilen son ABD Başkanı'ydı. İki Dünya Savaşı ve iki totaliter ideolojiyle savaşmış kuşağın en iyilerinden.
Dünya solu açısından Reagan'ı küçümsemek hâlâ popüler bir spor. Kimileri Sovyetler'in zaten kendi ağırlığı altında çökmekte olduğunu, Soğuk Savaş'ın Gorbaçov sayesinde bittiğini iddia ediyor. Bu fantaziden ibaret. Reagan zamanında sıkıntıda olan Sovyet ekonomisine "nefes aldırmadı." Star Wars'la Rusya'ya hodri meydan dedi. Sovyetler, Afganistan'da ağır bir darbe yemeseydi ve Reagan gibi "basit fikirleri olan" bir adam çıkıp "Şer İmparatorluğu" ilan ettiği Sovyet rejimine her anlamda muhalefet etmeyi aklına koymasaydı, bu çöküş uzun ve acılı olabilirdi.
Reaganomics ve küçük devlet
Reagan'la ilgili en sevdiğim hikayelerden biri, Amerikan Dışişleri Bakanlığı'nın uyarı ve düzeltmelerine rağmen Avrupa gezisinde yapacağı konuşmasında Sovyetler'den "şer imparatorluğu" diye söz etmesi. İfade, Dışişleri Bakan ve bürokratları tarafından konuşma metninden tam 7 kere çıkarılıyor. Her seferinde Reagan "Haa o lafı da koyalım" diyerek sonunda söylemek istediğini söylüyor. Reagan'ın Berlin'deki Branderburg kapısında Gorbaçov'e seslenerek "Mr. Gorbaçov, bu duvarı yıkın artık!" diye haykırması da Batı Avrupa tarihinin dönüm noktalarından. Duvar o haykırıştan kısa bir süre çöktü zaten.
Reagan ve kuşağı, özünde Sovyet deneyiminin "insan doğası"na aykırı olduğu inancından yola çıkmıştı. Bugün de benzer biçimde birçok kişi, başta Ortadoğu olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerine yayılmış "anti-demokratik" diktatörlüklerin, doğamıza aykırı olduğunu, halklar tarafından reddedileceğine inanıyor. Özünde insan unsuruna güven var. Bugünkü mücadele de çok farklı değil.
Kuşkusuz onun görevde olduğu dönemde dünyanın çehresi inanılmaz değişti. Garip olan, Sovyetler'in çöküşüyle kendini yenileyen "sol" değil, Batı'daki muhafazakârlık oldu. Bunda da Reagan-Thatcher ikilisinin rolü vazgeçilmez. "Küçük devlet" ve Reaganomics adlı ekonomik reformları da popülerleştiren Reagan, devletin insanların özgürce yaşamaları, ticaret yapmaları, para kazanmaları önünde engel olmaması gerektiğini kabul ettirdi. İyi ki de öyle.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Derin kriz arapsaçı   / 16-08-2004
 Tek demokratik devrim   / 12-08-2004
 ...Ve Ankara   / 09-08-2004
 Ege'de tango   / 19-07-2004
 Edwards'ın anlamı   / 12-07-2004
 Bush geldi geçti   / 05-07-2004
 Zana'dan sonra   / 14-06-2004
 Reagan'ın önemi   / 07-06-2004
 G-8 gündemi   / 31-05-2004
 Neden Çelebi?   / 24-05-2004
YAVUZ DONAT
Tarihi karar
Alman Yüksek İdare Mahkemesi "Türkler...
Sergen Aslan'a
Sergen Aslan'a
"Sağ gözümü kapatsam, sol ayağımı kullanmasam bile oynarım" diyen...
Rüştü Kartal'a
Rüştü Kartal'a
F.Bahçe'nin dönmesine sıcak bakmadığı Rüştü'yü almak için,...
Müsteşar'ın tatili bitti
Müsteşar'ın tatili bitti
Rize'ye tatile gitmeden önce, tatilde olan MİT Müsteşarı'nı Ankara'ya...
Yağmurun öncüsü de yetti 2 bin 500 konutu su bastı
İstanbul'un son 10 yılın en yoğun yağışını alacağı açıklanınca, halk...
Topbaş: Bu öncüydü, artçısı gece yarısı
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul'a şu ana...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.