kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Bilgi ve Yaşam
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
    Kampüs
Bizimcity
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Soli Ozel @ SABAH
 

100 yaş

Kıbrıs'taki oylama ve bunun etrafındaki tartışmalar bağlamında dış politikada siyasi analizin nasıl yapılacağı sorusu da gündeme geldi. Rum tarafını yanlış okuyan ve Rumlar'ın planın temel ilkelerinden ne kadar rahatsız olduklarını anlamayanlar, dünyadaki değişimlerden bahsedenleri küçümseyenler geçen sene Türkiye'yi yanlışa ittiler. Bu yanlış hükümetin milli çıkarları koruyan politikasıyla düzeltilmiştir. Son oylama sonucuyla Rum kesimi taksimi tercih ettiğini ortaya koymuştur. Kıbrıs Türkleri dünya ile yeniden entegre olma hakkına kavuşmuşlardır. Rauf Denktaş referandum sonrası yaptığı açıklamalardaki tutarsızlıklarında gösterdiği gibi halkını kaybetmiş, yeni dünyayı ise anlayamayan bir eski liderdir.

Dış politika ahlakçılığı

Moda teoriler uluslararası ilişkilerde de arada bir parlasa da devletlerin düzeni sürdükçe küreselleşmenin getirdiği tüm farklılaşmalara rağmen temel bazı ilkelerin kalıcılığı anlaşılıyor. Dış politika yapımında sivil toplum örgütlerinin etkisi artıyor, kimlik siyasetinin önemi yadsınamıyor, savaşlar da nitelik değiştiriyor. Ancak dış politikayı belirleyecek uluslararası ilişkiler çerçevesini anlamak için kullanılacak temel kavramlarda ciddi süreklilik öğeleri de var.
Bunlar üzerinde ciddi şekilde düşünmeyi sürdürmek de gerekiyor.
Böylesi bir işe girişirken belki ilk başvurulacak kişilerden birisi de geçtiğimiz yüzyılın en önemli ve etkili kişilerinden olan 100 yaşındaki George Kennan'dır. Hâlâ beyni parlaklığından bir şey kaybetmemiş Amerikalı diplomat ve tarihçi 1946 yılında Moskova'da görevliyken gönderdiği bir rapor ve onun ardından 1947'de Foreign Affairs dergisinde X imzasıyla yayımladığı bir makaleyle ABD açısından Soğuk Savaş'ın doktrinini yani "çevreleme"yi (containment) tanımlamıştı.
Sovyet Davranışının Kaynakları adlı makale Rusya'nın ve Komünist rejimin siyaset anlayışını tanımladıktan sonra "ABD'nin Sovyetler Birliğine yönelik politikasının temel öğesinin Ruslar'ın yayılmacı eğilimlerine karşı uzun dönemli, sabırlı ancak sağlam duruşlu, ve militan bir çevreleme olması" gerektiğini vurguluyordu. Sonuçta Sovyetler Birliği, Kennan'ın öngördüğü şekilde çöktü. Kennan'ın kendisi ise makaleyi yayınladıktan sonraki hayatının neredeyse tümünü doktrininin yanlış anlaşıldığını söyleyerek geçirdi.
Kennan'ın temel argümanlarından birisi dış politikada ahlakçılığa yer olmadığıydı. Bu duruş ahlaki kaygılara kulak asılmaması anlamına gelmiyordu. Bir ülkenin kendi doğruluğunu sürekli abartarak hasımlarını ahlaken yargılamasını eleştiriyordu.

Yüzyıl
Kennan'ını arıyor

Kennan'a göre "İyinin veya kötünün bütüncül olduğuna inanma hatasını yinelemeyelim. Hiçbir başka halkın tümü bütünüyle bizim düşmanımız değildir. Hiçbir halk hatta kendimiz bile kendimizin tümüyle dostu değiliz."
İnsan haklarının dış politika unsuru olmasına şüpheyle yaklaşsa da Kennan belli bir ahlaki norma bağlı kalınması gerektiğini de hep savundu. Ülkesinin yarattığı bir canavar olarak gördüğü Pentagon'un kontrol altına alınamamasının tehlikelerine değinirken "Diplomasimizin başarısı her zaman olduğu gibi bundan sonra da özündeki dürüstlüğe ve amaçlarının açıklığına ve bunun uygulamasındaki netliğimize bağlıdır" diye de yazdı.
Kennan gibi engin tarih bilgisine, ahlaki tutarlılığa ve felsefi derinliğe sahip birisi açısından bugünkü Amerikan yönetiminin yaklaşımı 1995'te verdiği bir mülakatta değerlendiriliyordu denebilir: "Hiç tereddüt etmeden, bu gezegenin hiçbir zaman, askeri gücü ne olursa olsun, tek bir merkezden yönetilemeyeceğini söyleyebilirim". Gerek ABD gerekse dünya bu yüzyılın Kennan'ını hâlâ arıyor.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Heyelan   / 29-04-2004
 100 yaş   / 25-04-2004
 Yaklaşım farkı   / 22-04-2004
 Basiretin İngilizcesi ne ki?   / 18-04-2004
 Karar zamanı   / 15-04-2004
 Siyasi basiretsizlik   / 11-04-2004
 Bremer'in kumarı   / 08-04-2004
 Çözümün anlamı   / 04-04-2004
 Seçimin ardından   / 01-04-2004
 Sonun başlangıcı?   / 28-03-2004
SOLİ ÖZEL
1989 devriminin son durağı
1Mayıs 2004, yalnızca bir...
Alex için çalışıyoruz
Alex için çalışıyoruz
F.Bahçe 2. Başkanı Özdemir, "Brezilya'dan transfer çok zor. Ama...
Söke söke
Söke söke
"Hakeme isyan ettim çünkü oğluna zarar verildiğini gören her baba...
Gül'den diplomatik rötuş
Gül'den diplomatik rötuş
Başbakan Erdoğan'ın "Güney Kıbrıs'ı dünya tanımış 'ben tanımıyorum'...
'KKTC ile ilişkilerimiz değişmeyecek'
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada Kıbrıs Rum...
İngilizler'in utanç fotoğrafları
İngilizler'in utanç fotoğrafları
Irak'ta, ABD askerlerinden sonra İngiliz askerlerinin de işkence...
Sansürsüz basının başarısı
Irak'ta yaşananlar bütün dünyaya İngiltere ve Amerika hakkında...
"Tarih"e can suyu
Eyüp'te 20 yıl önce kapısına kilit vurulan Türkiye'nin ilk termik...
İşte gerçek bayram
Bursa'daki bir okulda öğrencilere "23 Nisan'ı nasıl kutlamak...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.