Dün açıklanan Mart ayı enflasyon rakamları aynı zamanda 2000 yılının ilk çeyreğine ait yatırım araçlarının reel getirilerini belirledi. Üç aylık fiyat artışlarının beklenenden yüksek çıkması tüm yatırım araçlarının getirilerini negatife çevirdi. Gerçi beklendiği gibi çıksaydı bile yatırım araçlarının çoğunun getirisi, döviz, faiz, borsa yine eksi çıkacaktı. Yani burada asıl sorunu yaratan enflasyonun yüksek çıkmasından çok yatırım araçlarının getirilerinin çok düşmüş olması.
Sadece üç aylık değil, Mart ayında da tüm yatırım araçları enflasyona yenik düştü. Bu, 1987 yılından beri izlemekte olduğumuz yatırım araçlarının en kötü performansı. Hiçbir dönem tüm yatırım araçlarının getirileri negatif olmamıştı.
* Denge bozuldu - Böyle bir tabloyu, yaklaşık 15 yılda kurulan bir düzenin ve dengenin bozulması ortaya çıkardı. Yeni denge de henüz ortaya çıkmadı, geçiş süreci devam ediyor.
Borsanın düşük performansında kendine özgü gerekçeleri var. Çok yükselmiş olmasının ardından kâr realizasyonları ile fiyatlar geriledi.
Ancak döviz ve faizin getirileri izlenmekte olan ekonomik programla yakından ilgili.
* Hazine çekilince - Mali piyasaların en büyük müşterisi durumundaki Hazine artık net borçlanıcı değil. Net olarak borç ödeyici. Örneğin yılın ikinci üç aylık döneminde Hazine, iç borç geri ödemeleriyle ekonomiye ve piyasalara net 7-8 milyar dolar para çıkacak. Bu hem faizleri düşürücü hem de reel ekonomiyi canlandırıcı etki yaratacağından paraya yeniden talep artabilir. Yani para piyasasında da taşlar yerinden oynadı. Henüz yeni bir denge de kurulmadı. Bugünkü durum geçici.
* Yeni dönemin özelliği - İkinci üç aylık dönemde eğer siyasi kriz ortaya çıkmazsa, bu tablo aşağı yukarı sürecek. Döviz reel olarak kaybettirecek. Faizler daha da düşecek. Ama enflasyon ilk çeyrekten daha düşük olacağı için yatırımcının reel kaybı azalacak ve belki pozitif bir getiri elde edebilecek.
Ancak her şeyden önemlisi kâr marjlarının artık daraldığını kabullenmek. Yüksek reel getirili bir dönemin ardından negatif getiriyle karşılaşmayı kabullenmek ve kâr beklentisini düşürmek gerekiyor.
Sonuç - "Umup duruyorsan umudunu kes" n
