YOLSUZLUK TÜRLERİ
Türkiye yolsuzluklarda da ön sıralarda. Ülkemizde bugüne dek tespit edilmiş bazı yolsuzluk türleri ise şöyle:

* Görevin kötüye kullanılması; kamuya ya da özel kişilere ait arsa ve arazilerde gecekondu yapılmasına izin vermek, kamu ihalelerinde katılım oranını küçülterek bu yolla çıkar sağlamak, güdümlü kooperatifler kurarak kamu arazilerinin düşük bedelle bu kuruluşlara aktarılmasını sağlamak, kamusal mal ve hizmetler kullanarak gerçekleştirilen iş bedellerinin vakıflara aktarılması, özel giderlerinin bu vakıflarca ödenmesi, gerçekleşmeyen yatırımlara, düzmece belgelere dayanarak kaynak kullanım fonu ödenmesi ya da kredi verilmesi...

* Siyasi yolsuzluklar; ihalelerin olduğundan düşük ya da yüksek gerçekleşmesi, sanayici ya da yatırımcı görünümündeki kişilere çeşitli adlar altında devletten kaynak aktarılması, ihalelerde siyasal nüfuz kullanılması, kamu bankalarından emsaline göre düşük faizli ya da geri dönüşsüz kredi temini...

* Kredi yolsuzlukları; bilançosunu güzelleştirerek bir şirketin özvarlığının olduğundan fazla gösterilerilerek kredibilitesinin yükseltilmesi ve ilgili bankanın mali analiz bölümlerinin atlatılarak şirketin ödeyemeyeceği oranda kredi alınması, kredilerin göstermelik ya da gerçek ortaklarına çeşitli şekillerde aktarılması...

* Dış ticaret yolsuzlukları; teşviklerden yararlanarak ithal edilen malları ya da makine-teçhizatı yüksek bedellerle tanzim edilmiş faturalarla ithal ederek mamul maliyetini yükseltme, bu yolla devletten vergi, hissedarlardan kar payının gizlenmesi.

* Gayrimenkul satışlarını tapuda olduğundan fazla göstererek, üretilen konut maliyetini yükselterek bu yolla devletten vergi, şirket hissedarlarından kar payı gizlenmesi, fazla gösterilen tutarın zimmete geçirilmesi.

* Bilgi sağlama yoluyla gerçekleştirilen yolsuzluklar; imar durumu değişecek yerleri (önceden), otoyol geçecek güzergahları yakınlarına ya da yakın olmayanlara çıkar karşılığı bildirerek bunların ucuza kapatılmasını sağlamak ya da sağlatmak...

Kaynaklar: Prof.Dr.Osman Altuğ-Kayıtdışı Ekonomi, TBMM Hesapları İnceleme Komisyonu Raporları, Transparenty International yayınları.

23 bin çalışanlı sektör
Emnİyet Genel Müdürlüğü mafyada çalışanların sayısının 23 bin kişi olduğunu açıkladı. Bunlardan herbirine ayda ortalama 300 milyon lira maaş ödendiği varsayılıyor ve ayda 6.900 trilyon, yılda 82 trilyon 800 milyar lira ödendiği ortaya çıkıyor. Piyasalardaki komisyon miktarının yüzde 20 olduğuna işaret edilerek mafyanın yıllık kazancı 414 trilyon lira olarak hesaplanıyor. Mafya sektörü aracılığıyla kazanılan para 2.70 katrilyona ulaşıyor. Bu rakamlar çek- senet mafyası, ihale mafyası, yasal olmayan kumar gibi faaliyetleri kapsıyor. İster kayıtlı, ister kayıt dışı olsun, vadesinde ödenmeyen vadeli çek ve senet hacminin büyümesi mafyanın işini de artırıyor.

Yolsuzlukta Türkiye nerede?
Transparency International (Uluslararası Şeffaflık Kurumu) dünyanın çeşitli yerlerinde yolsuzluğun önlenebilmesi için sivil toplum, iş dünyası, akademi ve hükümet çevreleriyle işbirliği halinde programlar yürütüyor.

Kuruluşun yayınladığı 1998 Dünya Yolsuzluk Algılamaları Endeksi'nde (10 puan üzerinden) Türkiye 3.4 puanla temiz çıktı. Türkiye bu puanla yolsuzluğun en az olduğuna inanılan ülkelerden en çok olduğuna inanılan ülkeye doğru yapılan sıralamada 85 ülke arasında 54. oldu. Transparency International'ın bir başka araştırması ise ülke insanlarının güvenini sorguluyor: İtalyanlar'ın yüzde 92'si ülkelerinde yolsuzluk olduğuna inanıyor. Türkiye'de bu oran yüzde 86, Yunanistan'da yüzde 65, Japonya'da yüzde 52. Yöneticilerine en çok güvenen ülke Danimarkalılar. Onların yüzde 7'si ülkelerinde yolsuzluk olduğuna inanıyor.

IMF'nin yaptığı bir başka araştırmada ise Türkiye uluslararası yolsuzluk sıralamasında 22'inciydi.