Mavi akıntı: Sorular ve korkular!

ABD Başkanı Clinton ülkemize gelip de yağmur altında sıradan bir insan gibi yürüyüp gönlümüzü fethettikten sonra bir de deprem bölgesindeki çadırkentleri gezerken Erkan Bebeyi de hoppasına alıp bizi kendisine hayran bırakmıştı.

Clinton ne demişti?

Siz stratejik ülkesiniz!

Tamam da... Bakü-Ceyhan Petrol Hattı anlaşmasının İstanbul'da imzalandığı günün ertesinde Rus Dışişleri Bakanı İgor İvanov, hemen İran'a gitmişti ve Rusya ile İran şu ortak açıklamayı yapmıştı: Hazar Denizi'nin statüsü 1948 yılında İran ile Rusya arasında tesbit edilmiştir. Bu statü, biz iki ülke Rusya ile İran'ın rızası alınmadan değiştirilemez.

Yani...

Biz izin vermezsek!

Siz nah boru geçirirsiniz!

Bunun üzerine bizimkiler de Bakü-Ceyhan imzasının ardından hemen Mavi Akım'ın da hızlandırıldığını açıkladılar. Zaten oldum olası, stratejik olma lafının ağırlığından hep ürkerim. Çünkü dünyada ABD, İngiltere, Rusya dışında kimin çok petrol yatağı varsa (İran, Irak, Libya, Sudan) başı beladan kurtulmuyor ve kim stratejik su yollarına sahipse (Panama, Mısır) sarsıntıdan, serpintiden arınıp paklanamıyor.

***

İşte biraz da bu yüzden Mavi Akım doğalgaz boru hattı etrafında korkunç söylenti, dehşet verici spekülasyon ve şeytan ayrıntısında sorular ve korkular yükselip duruyor:

Soru: Ya Ruslar Mavi Akım'ın borusunun kendilerine ait bölümünü yapmaz, yapamaz ve Karadeniz'in altından 395 kilometre uzunluğundaki boruyu döşeyemezlerse?

Korku: İşte o zaman parasını bizim BOTAŞ'ın ödeyerek Ankara-Samsun arasında döşeteceği 501 kilometrelik çelik boru, toprak altında bir leş olarak kalır. Müteahhitler işlerini bitirir, paralarını alır gider, olan devlet şirketi BOTAŞ'ın parasına olur.

Soru: DPT Türkiye'nin 2010 için doğalgaz ihtiyacını yıllık 30 milyar metreküp olarak hesaplıyor fakat Enerji Bakanlığı, 55 milyar metreküp olur diye iddialı tahminler yapıyor. Ya bu iki kurum arasındaki tahmin uçurumu doğru çıkarsa?

Korku: O zaman Türkiye, Rus doğalgazının tekeli altına girer, Türkmen doğalgazı- Azeri doğalgazı, İran doğalgazı ve hatta Irak doğalgazı Türk pazarına giremez. Doğalgaz aldığı ülkeye mal da satma stratejisi kuran Türkiye böylece tek komşuya, tek pazara mahkum olur, stratejik önemi de nanay olur.

***

Tanrı korkudan korusun!

Bu iki temel korku konusunda BOTAŞ yetkilileri, ellerindeki anlaşma belgelerini sergiliyorlar. Ruslar'ın hattın kendilerine ait bölümünün karadaki parçasını yapmaya başladığını, Karadeniz altı için de gelişmiş bir denizaltı boru döşeme teknolojisini taşıyan bir geminin hazırlandığını uzman raporlarına dayanarak belgeliyorlar. 2010 yılında da Türkiye'nin doğalgaz tüketiminin (sanayi, konutlar ve santrallerde kullanılacak olan) 55 milyar metreküpü geçeceğini raporluyorlar.

***

Kalıyor geriye borulama!

Pahalı fiyata borulama!

Fazilet Partisi Genel Başkanı ve Refahyol döneminin Enerji Bakanı Recai Kutan'ın bana "bir parti başkanı olarak değil fakat doğruların ortaya çıkması için bir teknisyen kimliğiyle" söylediğine göre kendi dönemlerinde FERSAN- STFA firmasına yaptırdıkları Doğubeyazıt-Erzurum doğalgaz boru hattının kilometre maliyeti 430 bin dolardır fakat Mavi Akım'ın 680 bin dolar.

Neden bu kadar fark?

Kim doğruyu söylüyor?

Mavi Akım Boru Hattı'nın Samsun-Ankara bölümünün ihalesini 339 milyon 750 bin dolara alan firmalardan Hazinedaroğlu'nun Başkanı Turan Hazinedaroğlu, 339 milyon doların içinde 13 milyon dolara ölçüm istasyonu ve yaklaşık 41 milyon dolara da 33 megawat kopresör istasyonu bulunduğunu, dolayısıyla Mavi Akım hattının kilometresinin 570 bin dolara geldiğini belgeleriyle ortaya koyuyor. Hazinedaroğlu, ayrıca Rus firması ile 6 yıldır beraber çalıştıklarını, ANAP'lı diye bilinen ortağı ÖZTAŞ firmasının ise 8 ortağı bulunduğunu ve bu 8 ortağın 4'ünün ağır derecede sosyal demokrat kişiler olduğunu, bu ihalenin Rus şirketine verilmesi yasası Meclis'ten geçerken 280 milletvekilinin oylamaya katıldığını 280'nin de "Evet" oyu verdiğini, 55 milyon dolarlık avansın da BOTAŞ'tan iş alan herkese verilen bir hak olduğunu belgeleriyle ortaya koyuyor.

***

Buna karşılık Doğubeyazıt-Erzurum hattının Recai Kutan'ın enerji bakanlığı döneminde çap kalınlığı 40 inç olarak ihaleye çıkıldığını fakat sonradan ihalenin boru çapının 48 inçe göre revize edildiğini ve Doğu-Beyazıt hattının kilometre maliyetinin 602 bin dolara malolduğunu söylüyor. Recai Kutan ise, BOTAŞ'ın kendilerinden sonra İran gazıyla birlikte Türkmen gazını da taşırız gerekçesiyle boru çapını 48 inç olarak yaptırdıktan sonra İran gazı ile Türkmen gazının hâlâ niçin gelmediğini soruyor. Ve "Erzurum-İmranlı doğalgaz hattının kilometresini Alarko firması 480 bin dolara, İmranlı- Kayseri doğalgaz boru hattının da kilometresi 457 bin dolara Tepe firmasınca yapılacağını" hatırlatıyor.

Erzurum-İmranlı: 480 bin dolar.

İmranlı-Kayseri: 457 bin dolar.

Mavi Akım: 570 bin dolar.

Niçin?