Uçak bileti satana da alana da ceza var!..

Uçakla yolculuk edenler, biletinizi alırken, ayrıca fatura da alıyorsanız bu yazıyı okumanıza gerek yok. Ancak, sadece bilet alıyorsanız okumanızda yarar var. Çünkü her an bir sorunla karşılaşabilirsiniz.

Bu sorun, biletin düzenlenmesi, alınan biletlerin deftere gider yazılması ve KDV'sinin de indirilmesi aşamalarında da sözkonusu.Sözü fazla uzatmadan, ilgili yasalara bir gözatalım.

Fatura ne zaman alınıyor
Yasalarımıza göre, 30 milyon liraya kadar olan hizmet ya da mal bedeli karşılığında "fatura" düzenlemesi gerekiyor (Vergi Usul Yasası Md. 232). Bu tutarın altındaki mal ve hizmetin karşılığında da "perakende satış vesikası" düzenlenmesi gerekmektedir. Düzenlenen faturaların ve perakende satış vesikalarının da, anlaşmalı matbaalara bastırılmış ya da onaylattırılmış olması gerekiyor. Aksi halde fatura ve fişler geçersizdir. Bunu biz demiyoruz, vergi yasaları ve Maliye Bakanlığı diyor. KDV Yasası'na göre de, "Katma Değer Vergisi" faturalarda veya benzeri belgelerde yer alması koşuluyla indirim konusu yapılabiliyor.

Bu temel bilgileri hatırlattıktan sonra üç sorumuz var.

1) Türk Hava Yolları'na gidip, 30 milyon lirayı aşan gidiş-dönüş bileti aldığınızda ya da yurt dışına bilet aldığınızda size fatura düzenleniyor mu?

2) Vergi mükellefi olanlara düzenlenecek faturalarda, 30 milyon lira sınırı da aranmıyor. Yani 30 milyon liranın altındaki tutara da fatura düzenlenmesi gerekiyor. Peki düzenleniyor mu?

3) Biletlerin anlaşmalı matbaalara bastırılmış olması ve üzerinde Maliye Bakanlığı'nın yuvarlak mührünün olması gerekiyor. Bu mümkün değilse notere onaylattırılması zorunluluğu var. Bu zorunluluğa uyuluyor mu?

Soruların üçüncü de yatını hayır!.. İşte cezalar da, bu "hayır"lardan kaynaklanıyor.

THY için özel bir ayrıcalık yok
THY bir Anonim Şirket özelliği taşıyor. Hiç bir özel izin ya da ayrıcalığı da yok. O zaman nasıl oluyor da bu uygulama devam ediyor? Vergi hukuku yönünden, biletler herhangi bir kağıt parçası...

İster inanın, ister inanmayın bu uygulama yıllardır böyle devam edip gidiyor...Yasalar THY'ye uygulanırsa,

1) Vergi Usul Yasası'nın 353/1. maddesine göre THY adına sadece 1999 yılı için 10 milyar lira özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekiyor. Bu ceza geriye doğru 5 yıl için uygulanabilir. 1994 için de, birkaç trilyon lira olarak ceza kesilebilir. Siz buna, bazı biletlere fatura kesmeyen binlerce seyahat acentasını da dahil ederseniz, ceza tutarı çığ gibi büyür...

2) Vergi Usul Yasası'nın mükerrer 354. maddesine göre, yıl içinde farklı tarihlerde 3 kez fatura vermediği saptanan işyeri en az 3 gün süre ile kapatılacağı için, THY hakkında, üç tespite bağlı olarak "işyeri kapatma cezası" uygulanması gerekiyor.Defter tutup THY biletini masfraf yazana uygulanırsa-1) Her bilet için Vergi Usul Yasası'nın 353/1. maddesi uyarınca, 1999'da 20 milyon, 1998'de ise, 10 milyon lira özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekiyor.

2) Bilette yazılı KDV'nin indirimi kabul edilmeyip, cezalı ve gecikme faizli KDV alınması gerekiyor. Çünkü, hukuken THY bileti düz beyaz kağıda yazılmış bir yazılı bilgi notu özelliği taşıyor...

Biletten kaynaklanan, tüm bu sorunlar, Uluslararası Kurallar gereği THY biletlerinin, Almanya'da bastırılmasından kaynaklanıyor. Almanya'daki matbaa da "anlaşmalı matbaa değil!..". Bu durumda, Türkiye'deki yasalara ve mevzuata göre, hem THY, hem de bilet alan ceza ödeyecek.

Maliye Bakanlığı'nın Vergi Usul Yasası'nın, mükerrer 257. maddesindeki yetkisini kullanıp, THY biletlerine "özel bir ayrıcalık" tanıması halinde, bu sorunlar çözümlenir. Aksi halde, herkese her an ceza gelebilir, hatta sade vatandaşa bile...