Kadının soyadı var!
Artık Türkiye'de kadınlar, evlendiklerinde bekârlık soyadlarını terk etmek zorunda değil. Bir kadın isterse ömür boyu bekârlık soyadını taşıyabiliyor. İşte kadınların soyadı özgürlüğünün detayları...

Artık kadınlar, evlendiklerinde kocalarının soyadının yanısıra kendi soyadlarını da taşıyabiliyorlar. 1997 yılında Medeni Kanun'da yapılan değişiklikle birlikte kadınlar, evlendiklerinde, önceki soyadlarını kullanma hakkına nihayet sahip oldular.

Kamuoyuna "kadınlara soyadı özgürlüğü" şeklinde yansıyan değişiklikle birlikte her geçen gün iki soyadını da kullanan kadınların sayısı artıyor. Bu değişiklikten önce yasal alanlar dışında iki soyadını kullanan kadınların yanısıra, yasal değişikliğin gerçekleşmesinden sonra her iki soyadını da kullanmak için girişimde bulunan kadınlar da var.

Ancak bu konuda kadınların kafasındaki karışıklıklar hâlen giderilmedi. BAYAN SABAH'ı arayan okuyucular, evlilik durumunda kendi soyadlarını kaybetmemek için ne yapmaları gerektiğini soruyorlar. Ayrıca kadınlar, boşandıktan sonra ikinci evliliklerinde ilk eşlerinin soyadlarıyla birlikte ikinci eşlerinin soyadını da kullanıp kullanamayacaklarını merak ediyorlar. Bazı kadınlar da ölen kocalarının soyadlarını ikinci evliliklerinde de kullanıp kullanmayacaklarını soruyorlar.

Kanun ne diyor?
Bütün bu soruların yanıtlarını, Avukat Nazan Moroğlu'nun hazırladığı "Kadının Soyadı" adlı kitapta bulmak mümkün.

"Kadın evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlenme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuru ile kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir."

Başvuru yeterli...
Medeni Kanun'un bu maddesinden de anlaşıldığı gibi, evlilik durumunda istendiği takdirde bekârlık soyadı, kocanın soyadının önünde kullanılabiliyor.

Evlilik sırasında nikâh masasına oturulduğunda nüfus memurundan bunu talep etmek yeterli. Eğer heyecanla ya da bilgisizlikten kaynaklanan nedenlerle nikâh masasında bu konu unutulursa, daha sonra bağlı bulunduğunuz nüfus dairesine yapacağınız yazılı bir başvuru ile soyadı konusundaki düzenlemeyi istediğiniz şekilde gerçekleştirebiliyorsunuz.Söz konusu evlilik, ikinci evlilikse ve boşanma sonrasında kocanın soyadı kullanılmaya devam edilmişse, ikinci evlilikte ikinci kocanın soyadının önünde ilk kocanın soyadı da kullanılabiliyor. Çünkü amaç kadının mağdur duruma düşmemesi. Herhangi bir soyadıyla tanınmış olan kadının evlilik durumunda çevresini kaybetmemesi, geçmişiyle bağını koparmaması.

Eski eşin izni gerekli
Burada küçük bir ayrıntı var. Eğer boşanma durumunda kadının boşandığı eşinin soyadını kullanmasına eşi izin vermemişse, kadın bu soyadını kullanmaya devam edemiyor. Eğer koca boşanma durumunda izin vermişse, ancak zaman içinde gerekçeli olarak fikrini değiştirirse, eski karısının kendi soyadını kullanmasını engelleyebiliyor

Medeni Kanun'un "önceki soyadını kullanır" şeklindeki ibaresi Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nün yasanın uygulanmasına dair yazısında da açıklığa kavuşturuluyor. Bu yazıda şöyle deniliyor: "... Kadının daha önce iki soyadı kullanabilmesi hâli ise evlendiği kişinin soyadı ile babasından aldığı soyadını birlikte kullanmakta iken, kocasının ölümü üzerine kocasının soyadını ya da eşinden boşanan kadının babasından aldığı soyadı ile birlikte hakim izniyle boşandığı eşinin soyadını kullanmaya devam etmesi hâlinde mümkün olacaktır. Bu durumda ise kadın, isterse, evlendiği kocasının soyadının önünde, daha önce kullandığı soyadından birini kullanarak yasanın kendisine tanıdığı haktan faydalanacaktır." Buna göre kadın tekrar evlendiğinde ister bekârlık soyadını, ister ölen kocasının veya boşandığı kocasının soyadını önceki soyadı olarak yeni kocasının soyadı ile birlikte kullanabiliyor.

Elif ERGU