"İmralı'yla ilgisi yok"
Komisyondaki görüşmelerde ilk sözü alan Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, DGM'lerde askeri hakim bulunmasının, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından adil yargılamaya engel bir unsur olarak görüldüğünü hatırlattı, mahkemenin DGM'lerin verdiği iki karar nedeniyle Türkiye'yi tazminat ödemeye mahkum ettiğini bildirdi. Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne imza koymuş bir ülke olarak DGM'lerin yapısını değiştirmesi gerektiğini anlatan Türk, bunun yapılmaması halinde önümüzdeki yıllarda DGM'lerin verdiği kararlar nedeniyle karşımıza çok sayıda tazminat yükümlülüğü çıkacağını söyledi. "Hukukumuzu uluslararası normlara uydurmak zorundayız. Bu teklifin İmralı'da süren davayla bir ilgisi yok" diyen Adalet Bakanı, Türkiye'de halen 8 il'de faal durumda 18 DGM bulunduğunu, bunların gündeminde 7 bin 22 dava olduğunu ifade etti. Türk, Türkiye'de DGM'lerin kaldırılma zamanı gelmediğini de vurguladı ve Anayasa değişikliğinin referanduma gidilmeye gerek kalmadan kabul edilmesini temenni ettiğini, "çünkü şu aşamada ülkenin bir referanduma tahammülünün olmadığını" da sözlerine ekledi.

"Sivil Anayasa yapalım"
DSP'li Edip Özgenç de, DGM'lerin acil olarak sivilleştirilmemesi halinde Abdullah Öcalan'ın kendisi için verilecek kararı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne götürmesinin ve davayı kazanmasının kaçınılmaz olduğunu ifade etti. FP'li Lütfü Esengün, "Türkiye'nin ihtiyacı olan Anayasa'nın sadece bir maddesinin değiştirilmesi değil, yepyeni, sivil bir anayasa hazırlanmasıdır. Şayet, 143'üncü maddeyi teklifte öngörüldüğü şekilde değiştirirsek DGM'lerin şimdiye kadar verdiği tüm kararları tartışılır hale getirmiş oluruz" dedi. FP'li Mehmet Ali Şahin de, DGM'lerin tümüyle kaldırılmasını istedi, benzer bir mahkemenin faşizm dönemi İtalya'sında görev yaptığını, sonra kaldırıldığını kaydetti. FP'li Süleyman Arif Emre de, DGM'leri "Defolu kuruluşlar" diye nitelendirdi.

FP'li Mustafa Kamalak, 12 Eylül yöneticilerinin yargı önüne çıkarılmasını engelleyen ve bu dönemdeki kararlar için mahkeme yolunu yasaklayan Anayasa'nın geçici 15'inci maddesi ile DGM'ler tümüyle kaldırılmasını istedi. FP'liler bu yönde değişiklik teklifi verdiler. Ancak teklifler reddedildi.

Kim ne oy verdi?
Sivil DGM öngören Anayasa değişikliğine ise DSP, MHP ve ANAP'lılar kabul, FP'den Mehmet Ali Şahin, Mustafa Kamalak ve Süleyman Arif Emre, DYP'den Ahmet İyimaya ve Salih Çelen ret oyu verdiler. FP'den İsmail Alptekin ve Şeref Malkoç, MHP'den Mehmet Şandır ve ANAP'tan Işın Çelebi ise oylamada bulunmadılar.