Şamil TAYYAR
ANKARA- Hükümet ortaklarının Meclis tatile girmeden önce çıkarılması için üzerinde uzlaştığı sosyal güvenlik reformu şekillenmeye başladı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, reform paketine, emeklilik yaşının kadınlarda 60, erkeklerde 62'ye çıkarılması hükmünü koydu. Tasarı bu şekliyle yasalaşırsa, 60'ına varmadan hiçbir çalışana emeklilik maaşı bağlanmayacak.
Tasarı emeklilikte kademeli geçiş süresinin daha da daraltılmasını öngörüyor. 55. hükümet döneminde DSP-ANAP ve DTP'nin, emekliliğine 5 yıl kalmış çalışanların kapsam dışında tutulmasına ilişkin uzlaşması rafa kaldırılırken, bu sürenin 3 yıla çekilmesi planlanıyor. Diğer çalışanlarla ilgili öngörülen kademeli geçiş süreleri de kısaltılıyor.
Hükümet, kamuoyunda büyük tartışmalara yolaçması beklenen "geç emeklilik"le ilgili düzenlemeye yönelik tepkileri asgariye düzeye indirmek için reform paketine, emeklilerden tedavi ücreti alınmaması, yurtdışında tedavi imkanının getirilmesi ve çiftçilere askerlik borçlanması hakkı verilmesi gibi çalışanların ve emeklilerin lehine "iyileştirici" hükümler koymayı planlıyor.
DSP'nin, ANAP'lı Okuyan tarafından hazırlanan bu tasarıya itiraz etmesi ve emeklilik yaşının ortaklar arasında tartışmalara neden olması bekleniyor. 55. Hükümet döneminde DSP'nin baskısıyla kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş öngörülmüştü. Bugün Türkiye'ye gelecek IMF heyetinin ise emeklilik yaşının 65'e kadar çıkarılmasını istediği belirtiliyor.
Çalışma Bakanlığı'nın, emeklilik yaşının kadınlarda 60, erkeklerde 62'ye çıkarılmasını öngören teklifi üzerinde ortaklar arasında uzlaşma sağlanamazsa, "Kadınlarda 58, erkeklerde 60" formülünün tartışmaya açılabileceği, nihai uzlaşmanın bu formül üzerinde aranacağı belirtilirken, bu formülün altına inilmesine ise "imkansız" gözüyle bakılıyor.
Tasarıda, çalışanlar lehine "iyileştirici" düzenlemelere yer verilmesi planlanıyor. Bu çerçevede, sigortalının işe giriş bildirgesi, şimdiki gibi 30 gün içinde değil işe başlamadan önce verilecek. Çalışmaya başlayan sigortalılar da işe başladıklarını 30 gün içinde SSK'ya bildirecek.
SSK'nin mali yapısını düzeltmeye yönelik diğer bazı düzenlemeler şöyle:
* Sigortalılara sağlık yardımlarından yararlanma hakkı verilecek. Böylece naylon sigortalılık önlenecek.
* İsteğe bağlı sigortalılardan kesilen prim yüzde 20'den 25'e çıkarılacak.
* Prime esas kazanç üst sınırı, alt sınırın 3 katına çıkarılacak. Böylece yüksek prim ödeyen yüksek emekli aylığı alacak.
Emekliler için düşünülen bazı iyileştirici formüller ise şöyle:
* Emekli eşleri de analık yardımlarından yararlanacak.
* Emeklilerden muayene ücreti alınması uygulamasına son verilecek.
* Emeklilere yurtdışında tedavi hakkı tanınacak.