Yasa gereği
Daha önceki hükümet tarafından hiç görüşülmeyen Medeni Kanun Ön Tasarısı, yasa gereğince kadük olduğu için, yeniden gündeme gelebilmesi için yeni hükümet tarafından ele alınmak zorunda. Ancak böylece tasarı yeniden Bakanlar Kurulu'nda görüşmeye alınacak. Hükümet değiştiği için, tasarıyla ilgilenmesi gereken Adalet Komisyonu üyeleri de henüz belli değil. Önümüzdeki hafta bu komisyonda çalışacak üyelerin seçilmesi bekleniyor.

Bu durumda bu konulara duyarlı olan ve bakanlığını da ilgilendirdiği için Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk veya Kadın ve Aile'den Sorumlu Devlet Bakanı Hasan Gemici'nin bu konuya bir an önce el atması gerekiyor.

Bakalım, Adalet Komisyonu üyeleri ne zaman belirlenecek ve bu üyeler Medeni Kanun tasarısıyla ilgili ne yapacaklar? Ama en önemlisi hükümet, bu taslağı gündeme getirecek mi?

Tasarı hazır ama...
Yıllar sonra kapsamlı bir değişiklik paketi olması açısından memnunluk yaratan tasarı, olumlu düzenlemelerin yanı sıra, bazı maddelerindeki değişiklikler nedeniyle yine kadınların beklentilerini karşılamaktan çok uzakta...

Aile reisi gitti, ev reisi geldi
- Tasarı neden beklentilerden uzakta? Çünkü, kadınların değişmesini öncelikle talep ettikleri mal rejimi bölümünde yine kadınlar mağdur duruma düşüyorlar, o çok övünülen, "artık kadın-erkek ayrımcılığı yapılmıyor" diye düşünmemize neden olan, "koca aile birliğinin reisidir" maddesinin kaldırılmış olması da pek önemli değil.

- Tasarıda bu madde kaldırılıyor ama tasarının ilerleyen sayfalarında "ev reisliği" diye ayrı bir bölüme yer veriliyor. Bu bölümde ailenin reisliğine kanuna, örfe ve adete göre karar verileceği bildiriliyor. "Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu" dedirtecek bir durum söz konusu. Kadınların lehine değişiklikler yapıldığı söylenirken, ne mal rejimi bölümünde ne de aile birliği ile ilgili bölümlerde beklenen değişiklikler yapılıyor.

- Tasarının boşanma ile ilgili bölümü ise tamamen kadınların beklentilerinden uzakta. Boşanma durumunda kadını mağdur eden uygulamalara bu yeni tasarıda da devam ediliyor. Kocanın iş yeri ve iş yatırımları boşanma durumunda paylaşım dışı tutuluyor.

- Yeni tasarıda, evlenmeden önce ya da evlilik süresince eşlerin boşanma durumunu düşünerek bir evlilik sözleşmesi yapmaları bekleniyor. Eğer eşler böyle bir evlilik sözleşmesi yapmamışlarsa, Medeni Kanun'daki düzenlemeler devreye giriyor.

- Herkes biliyor ki, insanlar evlenecekleri zaman, özellikle de evlilik telaşındayken, "bir gün boşanırsam" diye düşünmezler. Düşünseler bile, eşlerine "gel bir gün boşanırsak şimdiden sözleşmemizi yapalım" demezler. Böyle olmayınca da, bir gün boşanmak zorunda kalırlarsa mevcut hükümlere uymak durumundadırlar.

- Bir gün anlaşmazlıklar çıkıp, boşanma duruma gelinince de her şey erkeğin üzerine olduğu için erkeğin takdir ettiği kadarı kadına kalır. Yeni tasarıda ailenin ortak kullandığı mallar, yani ev, araba gibi, bu mallar bölüştürülüyor. Koca kadına bir şey bırakmak istemiyorsa, zaten genelde işine yatırım yapar, eğer öyle yapmamışsa bile ortak kullanım içindeki malları satıp işine yatırım yapar.

Yeni tasarıda boşanma ile ilgili düzenlemeler şöyle:

- Seçim yapılmadığı takdirde mal ayrılığı rejimi kabul ediliyor.

- Bu rejime göre, ailenin ortak kullanımında olan mallar bölüştürülüyor. Ev, araba, yazlık v.b. Ancak kocanın iş yeri, iş yatırımları bu paylaşımın dışında tutuluyor.

- Eşler, yasal mal rejimi olarak kabul edilen paylaşmalı mal ayrılığı rejiminin yanında dilerlerse akdi rejim olarak "mal ayrılığı", "edinilmiş mallara katılma" ve "mal ortaklığı" rejimlerinden birini seçebiliyorlar. Eşler bunun için noterden mal rejimi sözleşmesi yapmak zorunda.

Ev Reisliği Koşulları
Madde 367- Bir aile gibi yaşayan birden çok kimsenin oluşturduğu topluluğun REİSİ; kanuna, sözleşmeye veya örfe göre belirlenir. Hısımlık, işçilik, çıraklık veya benzeri sebeplerle ya da koruyup gözetme ilişkisi içinde ev halkı olarak bir arada yaşayanların tamamı ev reisine tabi olur.

Hükümleri
1. Ev düzeni ve gözetim
Madde 368- Birlikte yaşayan kimseler evin düzenine tabidir. Bu düzenin kuruluşunda ev halkından her birinin yararı adil biçimde gözetilir. Ev halkının her biri, özellikle öğrenimi, eğitimi, dini inançları, meslek ve sanatı için gerekli özgürlükten yararlanır. Ev reisi, birlikte yaşayanların evdeki eşyasını özenle korumak ve güvenlik altında bulundurmakla yükümlüdür.

2. Sorumluluk
Madde 369- Ev reisi, ev halkından olan küçüğün, kısıtlının, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı bulunan kişinin verdiği zarardan....