|
 |
|
SERVET YILDIRIM
Merkez Bankası'nın elini ne bağlıyor?
Merkez Bankası'nın üzerinde faizleri indirmesi için yoğun bir baskı var. Ancak bu baskıya rağmen en son Nisan'ın 25'inde faiz indirimi yapan banka, faizleri aynı düzeyde tutmakta ısrar ediyor.
Belli ki Merkez Bankası'nın elini bağlayan birşeyler var.
Merkez Bankası faiz konusunda bir karar verirken sadece gelecekteki enflasyona baktığını defalarca açıkladı. Banka enflasyonun gelecekte nasıl bir seyir izleyeceğini öngörebilmek için ise ayda iki defa bekleyiş anketi düzenleyerek piyasanın nabzını tutuyor. Piyasanın beklediği yılsonu enflasyon rakamının bu anketlerde aşağı inmesi bile Merkez Bankası'na faiz indirtemiyorsa, ortada onu kaygılandıran bazı riskler olmalı.
Bekleyiş anketleri Merkez'in enflasyonu öngörmek için baktığı araçlardan sadece biri. Banka bunun yanı sıra kamu ve özel sektörün fiyatlama davranışları, döviz kurları, ödemeler dengesi, ücretler, istihdam, kamu maliyesi ve dış ekonomik gelişmeler gibi bir çok faktöre bakıyor. Merkez Bankası'nın temkinli davranması bu faktörlerden bazılarında sorun ya da risk gördüğü anlamına gelir.
Reuters'den Hatice Aydoğdu'nun Salı günkü haberine göre IMF niyet mektubunda yer alan 26 taahhüdün önemli bir bölümü hâlâ yerine getirilemedi. Bunların yarısının tamamlanması için öngörülen son tarih Nisan ve Mayıs sonuydu. Yani takvimin gerisinde kalındı. Haziran sonuna yetişmesi gerekenlerde de gecikme muhtemel görünüyor. İşte Merkez'in elini bağlayan nedenlerden biri. Eğer hükümetin taahhütlerini yerine getirememesi nedeniyle IMF ile bir sorun çıkarsa bu, kurları ve dolayısıyla gelecekteki enflasyonu olumsuz etkileyecektir.
Kamu maliyesindeki gidişat da Merkez Bankası'nı kaygılandıran bir diğer neden olmalı. Vergi barışından gelen parayla hedeflerin tutturulduğu ancak normal vergilerin tahsil edilemediği basında sıkça yer aldı. Dün açıklanan yüksek oranlı Tekel zamları da kamu maliyesinde bir aksaklık olduğu ve bunun giderilmesine çalışıldığını gösteriyor. Eğer bütçedeki sorun, yılın geri kalan döneminde de devam ederse bu, enflasyondaki düşüş eğilimini olumsuz etkileyecektir. İşte Merkez'in elini bağlayan diğer bir neden de bu.
Zamanlaması doğru olmayan bir indirim ile piyasaya yanlış sinyal vermek istemeyen Merkez, enflasyondaki mevcut düşüş eğiliminin kalıcı olup olmadığına bakıyor. Gelişmelere yüzeysel bakarak davranabilen piyasalar ise Merkez'e göre "iyi zamanlarda" daha iyimser, "kötü zamanlarda" daha kötümser olabiliyor. Her ne kadar bedelini sonunda kendileri ödeseler de piyasaların zaman zaman sürrealist davranabilme lüksü var. Ancak halk tabiriyle gaza gelmek ya da siyasi otoritenin talebine boyun eğmek, realist davranmak zorunda olan bağımsız merkez bankalarının davranış biçimi olamaz. TCMB yalnız kalmasına rağmen bu anlamda iyi bir sınav veriyor.
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
